نكته‏

گفتنى است، نقل الأمالى و الفتوح ، با كلام مشهور ، ناسازگار است ؛ زيرا در نقل مشهور ، پس از رسيدن اوّلين نامه يزيد به فرماندار مدينه - كه حاوى خبر مرگ معاويه و دستورِ گرفتن بيعت از مردم و بزرگان مدينه و از جمله امام حسين عليه السلام بود - ، امام عليه السلام در فاصله دو سه روز ، مدينه را ترك كرد . بنا بر اين ، فرصتى براى مكاتبه فرماندار مدينه با يزيد در باره امام حسين عليه السلام وجود نداشته است .
نكته ديگر ، اين كه مرگ معاويه ، طبق نقل مشهور ، در نيمه ماه رجب ، اتّفاق افتاده و خارج شدن امام عليه السلام از مدينه ، دو روز مانده از رجب ، گزارش شده است . بر اين اساس نيز رد و بدل شدن سه نامه در اين مدّت بين دمشق و مدينه با فاصله حدود 1229 كيلومتر ، بسيار بعيد است .
ضمناً منابع ، روز ورود امام حسين عليه السلام به مكّه را سوم شعبان ، گزارش كرده‏اند . در اين ميان ، برخى نقل‏ها ، اين زمان را روز حركت امام عليه السلام از مدينه مطرح نموده‏اند^۱ كه به نظر مى‏رسد تاريخ حركت امام عليه السلام از مدينه را با روز ورود ايشان به مكّه ، خَلط كرده‏اند.

۱۹۷.الأمالى ، صدوق- به نقل از عبد اللَّه بن منصور ، از امام صادق، از پدرش، از جدّش امام زين العابدين عليهم السلام -: وقتى [وليد بن ]عُتبه ، سخن حسين عليه السلام را در مخالفت با يزيد شنيد، كاتب خود را فرا خواند و چنين نوشت: «به نام خداوند بخشنده مهربان. به بنده خدا يزيد ، امير مؤمنان ، از [وليد بن‏] عُتبة بن ابى سفيان. امّا بعد ، حسين بن على ، براى تو [حقّ ]خلافت و بيعتى قائل نيست . نظر خودت را در اين باره ابراز كن . والسلام!» .
وقتى نامه به يزيد رسيد ، جواب [وليد بن‏] عتبه را چنين نوشت: «امّا بعد ، چون نامه‏ام به دستت رسيد، به سرعت ، جواب نامه را بفرست و در نامه‏ات روشن ساز كه چه كسانى بيعت را پذيرفتند و چه كسانى از آن ، سر باز زدند و با نامه ، سرِ حسين بن على را نيز بفرست».
اين خبر به حسين عليه السلام رسيد و تصميم گرفت از سرزمين حجاز به سمت عراق حركت كند.^۱

۱۹۸.الفتوح : مروان [پس از سرزنشى كه از حسين عليه السلام شنيد] ، با ناراحتى بيرون رفت و بر وليد بن عُتبه وارد شد و آنچه را از حسين بن على عليه السلام شنيده بود ، به وى خبر داد .
[راوى‏] مى‏گويد: آن گاه وليد براى يزيد بن معاويه نامه نوشت و گزارش مردم مدينه و عبد اللَّه بن زبير را نوشت... و سپس به جريان حسين بن على عليه السلام پرداخت كه : وى بيعت و اطاعتى را از جانب ما ، براى خودش باور ندارد.
[راوى‏] مى‏گويد: وقتى نامه به يزيد رسيد، به شدّت خشمگين شد و هر گاه خشمگين مى‏شد ، چشمانش دگرگون و اَحوَل (چپ) مى‏شد . پس براى وليد بن عُتبه چنين نوشت: «از بنده خدا يزيد ، امير مؤمنان ، به وليد بن عتبه. امّا بعد، چون نامه به دستت رسيد ، براى بار دوم، با تأكيد بسيار ، از مردم مدينه بيعت بگير . عبد اللَّه بن زبير را رها كن ؛ چرا كه او از دست ما بيرون نمى‏رود و تا زنده است ، از دست ما نجات پيدا نمى‏كند ؛ ولى به همراه جواب ، سرِ حسين بن على را بفرست. اگر چنين كنى ، فرماندهى سپاهيان را به تو وا مى‏گذارم و پاداش و بهره بزرگ را يك‏جا نزد من خواهى داشت . والسلام!».
[راوى‏] مى‏گويد: چون نامه به وليد بن عتبه رسيد و آن را خواند ، مسئله برايش بزرگ آمد و با خود گفت: نه ، به خدا ! خداوند ، مرا قاتل حسين بن على نخواهد ديد. من پسر دختر پيامبر را نمى‏كشم ، گرچه يزيد ، تمام دنيا را به من بدهد.^۲