۴۶۵.العقد الفريد- به نقل از ابو عبيد قاسم بن سلّام -: مسلم را نزد ابن زياد آوردند . او را جلو برد تا گردنش را بزند كه مسلم گفت : بگذار وصيّت كنم.
ابن زياد گفت: وصيّت كن.
مسلم به سرشناسان [مجلس‏]، نگاه كرد و به عمر بن سعد ، رو كرد و گفت: من در اين جا قرشى‏اى جز تو نمى‏بينم . نزديك بيا تا با تو سخن بگويم .
عمر بن سعد، نزديك شد. مسلم به وى گفت: آيا مى‏خواهى تا قريش هست ، آقاى قريش باشى؟ به راستى كه حسين و همراهانش - كه نود زن و مردند - در راه‏اند . آنها را باز گردان و احوال مرا برايش بنويس.
سپس گردن مسلم ، زده شد. عمر به ابن زياد گفت: آيا مى‏دانى به من چه گفت ؟
ابن زياد گفت: رازنگهدارِ عموزاده‏ات باش.
عمر بن سعد گفت: مهم‏تر از اين حرف‏هاست.
ابن زياد گفت: چيست؟
عمر بن سعد گفت: مسلم به من گفت : حسين ، همراه نود زن و مرد ، در راه است . آنها را برگردان و احوال مرا برايش بنويس.
ابن زياد به عمر بن سعد گفت: حال كه تو اين مطلب را خبر دادى ، بدان كه - به خدا سوگند - كسى جز تو با او (حسين) نمى‏جنگد.^۱

4 / 33

وصيّت‏هاى مسلم بن عقيل‏

۴۶۳.أنساب الأشراف : مسلم بن عقيل را نزد ابن زياد آوردند . ابن اشعث به وى امان داده بود ؛ ولى [عبيد اللَّه ]امانش را نپذيرفت . وقتى مسلم در برابر ابن زياد ايستاد ، به همنشين‏هاى عبيد اللَّه نگاه كرد . آن گاه به عمر بن سعد بن ابى وقّاص گفت: ميان من و تو ، خويشاوندى است و تو آن را مى‏دانى . برخيز تا به تو وصيّت كنم .
عمر بن سعد ، امتناع كرد. ابن زياد به وى گفت: برخيز و نزد عموزاده‏ات برو.
عمر بن سعد برخاست. مسلم گفت: از هنگامى كه به كوفه وارد شده‏ام ، هفتصد درهم بدهكارم . آن را ادا كن. جنازه‏ام را از ابن زياد ، تحويل بگير و به خاك بسپار ، و كسى را به سوى حسين بفرست تا او را برگرداند.
عمر بن سعد ، تمام آنچه را كه مسلم گفته بود ، براى ابن زياد باز گفت .
ابن زياد به عمر بن سعد گفت: مال تو ، اختيارش با توست . هر كارى مى‏خواهى ، بكن . در باره حسين نيز ، اگر او قصد ما را نداشته باشد ، ما هم با او كارى نداريم . و امّا جنازه مسلم ، شفاعت تو را در اين باره نمى‏پذيريم ؛ زيرا او تلاش كرد كه ما را نابود كند .
سپس گفت: پس از كشتن او، با جنازه‏اش مى‏خواهيم چه كنيم؟!^۱

۴۶۴.الطبقات الكبرى (الطبقة الخامسة من الصحابة) : ابن زياد به دنبال مسلم فرستاد و او را آوردند . پس او را بسيار سرزنش و توبيخ كرد و دستور كشتنش را داد. مسلم گفت: بگذار وصيّت كنم .
ابن زياد گفت: باشد.
مسلم به عمر بن سعد بن ابى وقّاص نگاه كرد و گفت: من از تو خواسته‏اى دارم ، و ميان من و تو ، خويشاوندى است .
عبيد اللَّه گفت: در خواسته عموزاده‏ات بنگر.
عمر بن سعد ، نزد مسلم رفت. مسلم گفت: اى مرد ! در اين جا مردى قرشى ، جز تو نيست. اينك ، حسين بن على به سوى كوفه رو كرده است . فرستاده‏اى به سويش بفرست كه باز گردد ؛ چرا كه اين قوم به او نيرنگ زده و او را فريفته و به او دروغ گفته‏اند . به راستى ، اگر حسين كشته شود ، ديگر براى بنى هاشم، پيوستگى نخواهد بود . من ، قرضى دارم كه هنگام ورود به كوفه گرفته‏ام . آن را از جانب من ، ادا كن. جنازه‏ام را نيز از ابن زياد، تحويل بگير و به خاك بسپار .
ابن زياد گفت: چه گفت ؟
عمر بن سعد ، وصاياى مسلم را به وى بازگو كرد . عبيد اللَّه گفت: مال تو ، اختيارش با توست و ما جلوى آن را نمى‏گيريم. حسين نيز ، اگر كارى به كار ما نداشته باشد ، ما هم با او كارى نداريم. و امّا جنازه‏اش، وقتى او را كشتيم ، ديگر براى ما مهم نيست كه با آن چه شود.
آن گاه دستور داد و مسلم را كشتند... . عمر بن سعد ، بدهى مسلم بن عقيل را پرداخت و جنازه‏اش را گرفت و كفن كرد و به خاك سپرد و مردى را به سوى حسين عليه السلام روانه كرد و او را بر شترى سوار كرد و توشه راه به وى داد و دستور داد آنچه را مسلم به وى گفته بود ، به حسين عليه السلام ابلاغ كند.
قاصد، حسين عليه السلام را در منزل چهارم [از مكّه به كوفه‏] ديد و به ايشان گزارش داد.^۲