۴۸۱.الإرشاد : قيام مسلم بن عقيل - كه رحمت خداوند بر آن دو باد - در كوفه ، روز سهشنبه هشتم ذى حجّه سال شصت [هجرى] بود و شهادت او در روز چهارشنبه نهم ذى حجّه يعنى روز عرفه واقع شد.
حركت حسين عليه السلام از مكّه به سمت عراق، روز قيام مسلم در كوفه بود ، يعنى : روز تَروِيَه (هشتم ذى حجّه) .۱
۴۸۲.تذكرة الخواصّ : شهادت مسلم در هشتم ذى حجّه ، يك روز پس از حركت حسين عليه السلام از مكّه بود و گفته شده در همان روز بود و حسين عليه السلام ماجراهاى كوفه را نمىدانست.۲
۴۸۳.الأخبار الطوال : شهادت مسلم بن عقيل در روز سهشنبه سوم ذى حجّه سال شصت ، رخ داد و اين ، همان سال مرگ معاويه بود.۳
۴۸۴.الملهوف : امام حسين عليه السلام روز سهشنبه سوم ذى حجّه از مكّه [به سمت عراق ]حركت كرد و گفته شده روز هشتم ذى حجّه سال شصت هجرى بود ، پيش از آگاه شدن از شهادت مسلم ؛ چرا كه در همان روزى كه مسلم - كه رضوان خدا بر او باد - به شهادت رسيد ، ايشان از مكّه به راه افتاد.۴
سخنى در باره مدّت حضور مسلم در كوفه
بر پايه گزارشهايى كه گذشت ، مسلم عليه السلام ، نيمه ماه رمضان از مكّه خارج شد و پنجم شوّال ، وارد كوفه گرديد . وى هشتم ذى حجّه ، مقارن با حركت امام حسين عليه السلام از مكّه به سوى كوفه ، در داخل شهر با نيروهاى ابن زياد ، درگير شد و نهم ذى حجّه ، به شهادت رسيد .
بنا بر اين ، مدّت حضور او در كوفه ، دو ماه و چهار روز بوده است . البتّه برخى منابع تاريخى ، شهادت مسلم عليه السلام را سوم و برخى ، هشتم ذى حجّه ذكر كردهاند كه در اين صورت ، يك يا شش روز از مدّتِ ياد شده ، كاسته مىگردد .
1.كانَ خُروجُ مُسلِمِ بنِ عَقيلٍ - رَحمَةُ اللَّهِ عَلَيهِما - بِالكوفَةِ يَومَ الثَّلاثاءِ ، لِثَمانٍ مَضَينَ مِن ذِي الحِجَّةِ ، سَنَةَ سِتّينَ ، وقَتلُهُ يَومَ الأَربِعاءِ ، لِتِسعٍ خَلَونَ مِنهُ يَومَ عَرَفَةَ ، وكانَ تَوَجُّهُ الحُسَينِ عليه السلام مِن مَكَّةَ إلَى العِراقِ في يَومِ خُروجِ مُسلِمٍ بِالكوفَةِ ، وهُوَ يَومُ التَّروِيَةِ (الإرشاد : ج ۲ ص ۶۶ ؛ البداية و النهاية : ج ۸ ص ۱۵۸) .
2.كانَ قَتلُ مُسلِمٍ لِثَمانٍ مَضَينَ مِن ذِي الحِجَّةِ ، بَعدَ رَحيلِ الحُسَين عليه السلام مِن مَكَّةَ بِيَومٍ ، وقيلَ : يومَ رَحيلِهِ ، ولَم يَعلَمِ الحُسَينُ عليه السلام بِما جَرى فِي الكوفَةِ (تذكرة الخواصّ : ص ۲۴۳ ، المختصر فى أخبار البشر : ج ۱ ص ۱۹۰) .
3.كانَ قَتلُ مُسلِمِ بنِ عَقيلٍ يَومَ الثَّلاثاءِ ، لِثَلاثٍ خَلَونَ مِن ذِي الحِجَّةِ سَنَةَ سِتّينَ ، وهِيَ السَّنَةُ الَّتي ماتَ فيها مُعاوِيَةُ (الأخبار الطوال : ص ۲۴۲) .
4.كانَ قَد تَوَجَّهَ الحُسَينُ عليه السلام مِن مَكَّةَ يَومَ الثَّلاثاءِ ، لِثَلاثٍ مَضَينَ مِن ذِي الحِجَّةِ ، وقيلَ : لِثَمانٍ مَضَينَ مِن ذِي الحِجَّةِ ، سَنةَ سِتّينَ مِنَ الهِجرَةِ ، قَبلَ أن يَعلَمَ بِقَتلِ مُسلِمٍ ، لِأَنَّهُ عليه السلام خَرَجَ مِن مَكَّةَ فِي اليَومِ الَّذي قُتِلَ فيهِ مُسلِمٌ رِضوانُ اللَّهِ عَلَيهِ (الملهوف : ص ۱۲۴) .
