645
شهادت‌نامه امام حسين عليه السلام ج1

7 / 22

خبر شهادت مسلم بن عقيل‏

۶۹۲.الإرشاد- به نقل از عبد اللَّه بن سليمان اسدى و مُنذِر بن مُشمَعِل اسدى -: چون حج گزارديم، قصدى جز پيوستن به حسين عليه السلام نداشتيم، تا بنگريم كارش به كجا مى‏انجامد. با شتاب ، بر شتران رانديم تا به زَرود رسيديم .
چون نزديك شديم، مردى كوفى را ديديم كه هنگامى كه حسين عليه السلام را ديده بود ، راهش را كج كرده بود. و حسين عليه السلام ايستاده بود، گويى كه مى‏خواهد او را ببيند . سپس او حسين عليه السلام را رها كرد و رفت و ما به سوى او رفتيم.
يكى از ما به ديگرى گفت: نزد او برويم و از او بپرسيم ؛ چون از كوفه خبر دارد.
رفتيم تا به او رسيديم. گفتيم : درود بر تو !
گفت: درود بر شما !
گفتيم : از كدام قبيله‏اى؟
گفت: اسدى هستم .
گفتيم: ما نيز اسدى هستيم . تو كيستى؟
گفت : من ، بَكر فرزند فلانى‏ام .
ما نيز خود را معرّفى كرديم و سپس گفتيم : از خبرهاى مردم بگو .
گفت: باشد . از كوفه بيرون نيامده بودم كه مسلم بن عقيل و هانى بن عروه كشته شدند و ديدم كه از طرف پاهايشان ، در بازار كشيده مى‏شوند .
آمديم تا به حسين عليه السلام - كه درود خدا بر او باد - رسيديم. با او همراهى كرديم تا اين كه شب در ثعلبيّه فرود آمد. هنگامى كه فرود آمد ، نزد او آمديم و بر وى سلام كرديم و پاسخ سلام ما را داد . به او گفتيم: رحمت خدا بر تو باد! ما خبرى داريم . اگر دوست دارى ، آشكارا ، و اگر دوست دارى ، پنهانى آن را برايت نقل كنيم.
به ما و يارانش نگريست و فرمود : «از اينان ، چيزى پنهان نيست» .
به او گفتيم: سوارى را كه ديشب آمد، ديدى؟
فرمود : «بله ! مى‏خواستم از او بپرسم».
گفتيم: به خدا كه ما خبرش را از او گرفتيم و نياز به پرسش نيست . او مردى است هم‏تيره ما ، صاحب‏نظر ، راستگو و خردمند. او به ما خبر داد كه پس از شهادت مسلم و هانى ، از كوفه بيرون آمده و آنان را ديده است كه در بازار از طرف پاهايشان ، بر زمين كشيده مى‏شوند.
فرمود : «(إِنَّا لِلَّهِ وَ إِنَّآ إِلَيْهِ رَ جِعُونَ)۱. رحمت خدا بر آن دو باد!» و چند بار ، اين جمله را بر زبان آورد.
به او گفتيم: تو را به خدا ، جان خود و خانواده‏ات را درياب و از اين جا باز گرد ؛ چرا كه در كوفه ، يار و پيروى ندارى ؛ بلكه مى‏ترسيم بر ضدّ تو باشند.
او به فرزندان عقيل نگريست و گفت: «نظرتان چيست؟ مسلم ، كشته شد!» .
گفتند: به خدا برنمى‏گرديم تا انتقام بگيريم و يا آنچه را او چشيد ، بچشيم .
حسين عليه السلام رو به ما كرد و فرمود : «پس از اينان ، زندگى، خيرى ندارد» .
ما دانستيم كه تصميم و نظر او ، بر رفتن است. به او گفتيم: خدا برايت خير بخواهد!
فرمود : «رحمت خدا بر شما باد!» .
يارانش به او گفتند: به خدا سوگند، تو مانند مسلم بن عقيل نيستى . اگر به كوفه وارد شوى ، مردم به سوى تو مى‏شتابند.
او خاموش شد و در انتظار ماند ، تا بامداد كه به جوانان و نوجوانانش چنين فرمود : «آب بسيار برداريد» . آنان آب بسيار برداشتند و سپس كوچيدند تا به زُباله‏۲ رسيدند.۳

1.بقره : آيه ۱۵۶ .

2.منزل معروفى در مسير كوفه به مكّه (معجم البلدان : ج ۳ ص ۱۲۹ . نيز ، ر . ك : نقشه شماره ۳ در پايان جلد ۲) .

3.لَمّا قَضَينا حَجَّنا ، لَم تَكُن لَنا هِمَّةٌ إلَّا اللَّحاقَ بِالحُسَينِ عليه السلام فِي الطَّريقِ ، لِنَنظُرَ ما يَكونُ مِن أمرِهِ ، فَأَقبَلنا تُرقِلُ بِنا نِياقُنا مُسرعَينِ حَتّى‏ لَحِقنا بِزَرودَ ، فَلَمّا دَنَونا مِنهُ ، إذا نَحنُ بِرَجُلٍ مِن أهلِ الكوفَةِ قَد عَدَلَ عَنِ الطَّريقِ حينَ رَأَى الحُسَينَ عليه السلام ، فَوَقَفَ الحُسَينُ عليه السلام كَأَنَّهُ يُريدُهُ ، ثُمَّ تَرَكَهُ ومَضى‏ ، ومَضَينا نَحوَهُ . فَقالَ أحَدُنا لِصاحِبِهِ : اِذهَب بِنا إلى‏ هذا لِنَسأَلَهُ ، فَإِنَّ عِندَهُ خَبَرَ الكوفَةِ ، فَمَضَينا حَتَّى انتَهَينا إلَيهِ ، فَقُلنا : السَّلامُ عَلَيكَ ، فَقالَ : وعَلَيكُمُ السَّلامُ ، قُلنا : مِمَّنِ الرَّجُلُ ؟ قالَ : أسَدِيٌّ ، قُلنا : ونَحنُ أسَدِيّانِ ، فَمَن أنتَ ؟ قالَ : أنَا بَكرُ بنُ فُلانٍ ، وَانتَسَبنا لَهُ ثُمَّ قُلنا لَهُ : أخبِرنا عَنِ النّاسِ وَراءَكَ . قالَ : نَعَم ، لَم أخرُج مِنَ الكوفَةِ حَتّى‏ قُتِلَ مُسلِمُ بنُ عَقيلٍ ، وهانِئُ بنُ عُروَةَ ، ورَأَيتُهُما يُجَرّانِ بِأَرجُلِهِما فِي السّوقِ . فَأَقبَلنا حَتّى‏ لَحِقنَا الحُسَينَ صَلَواتُ اللَّهِ عَلَيهِ ، فَسايَرناهُ حَتّى‏ نَزَلَ الثَّعلَبِيَّةَ مُمسِياً ، فَجِئناهُ حينَ نَزَلَ ، فَسَلَّمنا عَلَيهِ فَرَدَّ عَلَينَا السَّلامَ ، فَقُلنا لَهُ : رَحِمَكَ اللَّهُ ! إنَّ عِندَنا خَبَراً ، إن شِئتَ حَدَّثناكَ عَلانِيَةً وإن شِئتَ سِرّاً ، فَنَظَرَ إلَينا وإلى‏ أصحابِهِ ، ثُمَّ قالَ : ما دونَ هؤُلاءِ سِترٌ . فَقُلنا لَهُ : رَأَيتَ الرّاكِبَ الَّذِي استَقبَلتَهُ عَشِيَّ أمسِ ؟ قالَ : نَعَم ، وقَد أرَدتُ مَسأَلَتَهُ ، فَقُلنا : قَد وَاللَّهِ استَبرَأنا لَكَ خَبَرَهُ ، وكَفَيناكَ مَسأَلَتَهُ ، وهُوَ امرُؤٌ مِنّا ذو رَأيٍ وصِدقٍ وعَقلٍ ، وإنَّهُ حَدَّثَنا أنَّهُ لَم يَخرُج مِنَ الكوفَةِ حَتّى‏ قُتِلَ مُسلِمٌ وهانِئٌ ، ورَآهُما يُجَرّانِ فِي السّوقِ بِأَرجُلِهِما . فَقالَ : (إِنَّا لِلَّهِ وَ إِنَّآ إِلَيْهِ رَ جِعُونَ) رَحمَةُ اللَّهِ عَلَيهِما ! يُكَرِّرُ ذلِكَ مِراراً ، فَقُلنا لَهُ : نَنشُدُكَ اللَّهَ في نَفسِكَ وأهلِ بَيتِكَ ، إلَّا انصَرَفتَ مِن مَكانِكَ هذا ، فَإِنَّهُ لَيسَ لَكَ بِالكوفَةِ ناصِرٌ ولا شيعَةٌ ، بَل نَتَخَوَّفُ أن يَكونوا عَلَيكَ . فَنَظَرَ إلى‏ بَني عَقيلٍ ، فَقالَ : ما تَرَونَ ؟ فَقَد قُتِلَ مُسلِمٌ؟ فَقالوا : وَاللَّهِ لا نَرجِعُ حَتّى‏ نُصيبَ ثَأرَنا ، أو نَذوقَ ما ذاقَ . فَأَقبَلَ عَلَينَا الحُسَينُ عليه السلام وقالَ : لا خَيرَ فِي العَيشِ بَعدَ هؤُلاءِ . فَعَلِمنا أنَّهُ قَد عَزَمَ رَأيَهُ عَلَى المَسيرِ ، فَقُلنا لَهُ : خارَ اللَّهُ لَكَ ! فَقالَ : رَحِمَكُمَا اللَّهُ ! فَقالَ لَهُ أصحابُهُ : إنَّكَ وَاللَّهِ ما أنتَ مِثلَ مُسلِمِ بنِ عَقيلٍ ، ولَو قَدِمتَ الكوفَةَ لَكانَ النّاسُ إلَيكَ أسرَعَ . فَسَكَتَ ثُمَّ انتَظَرَ حَتّى‏ إذا كانَ السَّحَرُ قالَ لِفِتيانِهِ وغِلمانِهِ : أكثِروا مِنَ الماءِ . فَاستَقَوا وأكثَروا ثُمَّ ارتَحَلوا ، فَسارَ حَتَّى انتَهى‏ إلى‏ زُبالَةَ (الإرشاد : ج ۲ ص ۷۳ ؛ تاريخ الطبرى : ج ۵ ص ۳۹۷) .

شهادت‌نامه امام حسين عليه السلام ج1
644

۶۹۰.الطبقات الكبرى (الطبقة الخامسة من الصحابة)- به نقل از بحير بن شدّاد اسدى -: در ثعلبيّه ، حسين عليه السلام به ما رسيد . با برادرم به سوى او رفتيم. جُبّه زردى پوشيده بود و در قسمت سينه‏اش ، جيبى داشت . برادرم به او گفت : براى تو نگرانم.
او با تازيانه بر جامه‏دانى كه پشتِ سرش نهاده بود ، زد و فرمود: «اين ، نامه‏هاى برجستگان مردم كوفه است» .۱

۶۹۱.تاريخ دمشق- به نقل از سفيان -: مردى از بنى اسد، به نام بَحير - كه اهل ثعلبيّه بود - ، پس از سال يكصد و پنجاه [هجرى‏] ، براى ما گزارش كرد و مردى مسن‏تر از او در راه نبود.
گفتم: مانند كه بودى ، هنگامى كه حسين بن على عليه السلام به شما رسيد؟
گفت: نوجوانى ، كه تازه به بلوغ رسيده است . آن روز، برادر بزرگ‏ترم به نام زُهَير ، نزد حسين عليه السلام رفت و گفت: اى فرزند پيامبر خدا ! تو را در ميان مردمى اندك مى‏بينم !
حسين عليه السلام با تازيانه‏اى كه در دستش بود، چنين اشاره كرد و بر خورجينى كه پشتِ سرش بود ، زد و فرمود : «اين خورجين ، آكنده از نامه است». گويى او از سخن [ بى‏پرواى ] برادرم [ ناراحت شده بود و ]شدّت عمل به خرج داد .
به او گفتم : چند ساله‏اى؟
گفت : 116 ساله.
غذا و كالايمان را به او سپرديم و چون باز گشتيم ، آن را از او خواستيم . گفت: اگر غذايى باشد ! شايد جانداران ، آن را خورده‏اند .
گفتيم: اى دريغا ! غذايمان رفت. امّا ديديم كه او با من شوخى كرده و غذا و كالايمان را به ما داد.۲

1.مَرَّ بِنَا الحُسَينُ عليه السلام بِالثَّعلَبِيَّةِ ، فَخَرَجتُ إلَيهِ مَعَ أخي ، فَإِذا عَلَيهِ جُبَّةٌ صَفراءُ ، لَها جَيبٌ في صَدرِها ، فَقالَ لَهُ أخي : إنّي أخافُ عَلَيكَ . فَضَرَبَ بِالسَّوطِ عَلى‏ عَيبَةٍ قَد حَقَبَها خَلفَهُ ، وقالَ : هذِهِ كُتُبُ وُجوهِ أهلِ المِصرِ (الطبقات الكبرى / الطبقة الخامسة من الصحابة : ج ۱ ص ۴۵۷ ح ۴۴۰ ، تاريخ دمشق : ج ۱۴ ص ۲۱۶) .

2.حَدَّثَنا رَجُلٌ مِن بَني أسَدٍ يُقالُ لَهُ بحيرٌ - بَعدَ الخَمسينَ وَالمِئَةِ - وكانَ مِن أهلِ الثَّعلَبِيَّةِ ، ولَم يَكُن فِي الطَّريقِ رَجُلٌ أكبَرَ مِنهُ ، فَقُلتُ : مِثلُ مَن كُنتَ حينَ مَرَّ بِكُم حُسَينُ بنُ عَلِيٍّ عليه السلام ؟ قالَ : غُلامٌ يَفَعتُ - قالَ : - فَقامَ إلَيهِ أخٌ لي كانَ أكبَرَ مِنّي يُقالُ لَهُ زُهَيرٌ ، قالَ : أيِ ابنَ بِنتِ رَسولٍ اللَّهِ صلى اللَّه عليه و آله ، إنّي أراكَ في قِلَّةٍ مِنَ النّاسِ ! فَأَشارَ الحُسَينُ عليه السلام بِسَوطٍ في يَدِهِ هكَذا ، فَضَرَبَ حَقيبَةً وَراءَهُ ، فَقالَ : ها إنَّ هذِهِ مَملوءَةٌ كُتُباً ، فَكَأَنَّهُ شَدَّ مِن مُنَّةِ أخي . قالَ سُفيانُ : فَقُلتُ لَهُ : ابنُ كَم أنتَ ؟ قالَ : ابنُ سِتَّ عَشرَةَ ومِئَةٍ . قالَ سُفيانُ: وكُنّا استَودَعناهُ طَعاماً لَنا ومَتاعاً، فَلَمّا رَجَعنا طَلَبناهُ مِنهُ، قالَ: إن كانَ طَعاماً فَلَعَلَّ الحَيَّ قَد أكَلوهُ ! فَقُلنا : إنّا للَّهِ‏ِ ذَهَبَ طَعامُنا ! فَإِذا هُوَ يَمزَحُ مَعي، فَأَخرَجَ إلَينا طَعامَنا ومَتاعَنا (تاريخ دمشق : ج ۱۴ ص ۲۱۴ ، بغية الطلب فى تاريخ حلب : ج ۶ ص ۲۶۱۵) .

تعداد بازدید : 170290
صفحه از 873
پرینت  ارسال به