7 / 23

رسيدن خبر شهادت عبد اللَّه بن يَقطُر در منزلگاه زُباله‏^۱

۷۰۱.تاريخ الطبرى : بكر بن مُصعَب مُزَنى مى‏گويد : حسين عليه السلام به هيچ آبگاهى نمى‏رسيد ، جز آن كه مردمِ آن جا به دنبال وى مى‏آمدند . تا به زُباله رسيد و از كشته شدن برادر شيرىِ خود ، عبد اللَّه بن بُقطُر، آگاه شد . امام عليه السلام او را از راه اصلى به سمت مسلم فرستاده بود و نمى‏دانست كه مسلم ، كشته شده است ... .
هشام مى‏گويد: ... در منزل زُباله ، اين خبر به حسين عليه السلام رسيد. آن گاه ، نوشته‏اى بيرون آورد و براى مردم خواند: «به نام خداى بخشنده مهربان. امّا بعد، گزارشى دردناك و ناگوار ، رسيده است : كشته شدن مسلم بن عقيل و هانى بن عروه و عبد اللَّه بن بُقطر. شيعيان ما، ما را تنها گذاشته‏اند . هر كس از شما مى‏خواهد ، باز گردد . بازگردد ، كه حقّى بر او نداريم» .
مردم ، يكباره از گِرد وى ،پراكنده شدند و راه راست و چپ در پيش گرفتند و او ماند و يارانش كه از مدينه با وى آمده بودند. او اين كار را از آن رو كرد كه گمان داشت باديه‏نشينان ، به اين پندار از پىِ او آمده‏اند كه او به سوى شهرى مى‏رود كه مردمش به اطاعت وى ، استوارند و [با حوادث پيش آمده ، ديگر ]نخواست با وى بيايند و ندانند كجا مى‏روند ، و خوب مى‏دانست كه وقتى معلومشان كند ، جز آنها كه مى‏خواهند جانبازى كنند و با وى بميرند ، كسى همراهش نمى‏مانَد .^۲

۷۰۲.الإرشاد : حسين عليه السلام حركت كرد تا به زُباله رسيد . پس خبر شهادت عبد اللَّه بن يَقْطُر به او رسيد . پس نامه‏اى بيرون آورد و بر مردم خواند: «به نام خداوند بخشنده مهربان. امّا بعد، گزارشى دردناك و ناگوار ، رسيده است : كشته شدن مسلم بن عقيل و هانى بن عروه و عبد اللَّه بن يَقْطُر. شيعيان‏ما، ما را بى‏ياور گذاشته‏اند . پس هر كس از شما مى‏خواهد كه باز گردد ، منعى نيست . باز گردد ، كه حقّى بر او نداريم» .
مردم ، يكباره از پيرامون وى ، پراكنده شدند و راه راست و چپ گرفتند و او ماند و يارانش كه از مدينه با وى همراه بودند ، و نيز تعداد اندكى از آنان كه در طول مسير به او پيوسته بودند .
امام عليه السلام اين كار را از آن رو كرد كه مى‏دانست باديه‏نشينان ، به اين پندار ، از پىِ او آمده‏اند كه او به سوى شهرى مى‏رود كه مردمش به اطاعت وى ، استوارند و نخواست با وى بيايند و ندانند كجا مى‏روند .^۳

۷۰۰.مروج الذهب : چون حسين عليه السلام به قادسيّه رسيد، حُرّ بن يزيد تميمى ، به او رسيد و به وى گفت: كجا مى‏روى ، اى فرزند پيامبر خدا؟
فرمود : «به اين شهر» .
وى كشته شدن مسلم و ماجراهاى آن را به حسين عليه السلام گوشزد كرد .^۱

نكته‏

گزارش‏هاى ارائه شده ، نشان مى‏دهند كه پيش از رسيدن قاصد كوفه - كه به ظاهر ، بنا بر وصيّت مسلم عليه السلام و در واقع ، براى منصرف كردن امام عليه السلام از رفتن به كوفه فرستاده شده بود و حامل خبر كشته شدن مسلم عليه السلام از طرف ابن زياد براى امام عليه السلام بود - ، حوادث كوفه، در منزل زَرود يا ثَعلَبيّه به اطّلاع امام عليه السلام رسيده بود .