عمر بن سعد از درِ مسجد وارد مى‏شد، مى‏گفتند: اين ، كشنده حسين بن على است. و اين ، پيش از كشته شدن امام حسين عليه السلام بود .^۱

۱۸۱۲.الإرشاد- به نقل از سالم بن ابى حفصه -: عمر بن سعد به امام حسين عليه السلام گفت: اى ابا عبد اللَّه ! در اطراف ما ، افراد سفيهى هستند كه مى‏پندارند من تو را مى‏كشم.
امام حسين عليه السلام به او فرمود : «آنان سفيه نيستند ؛ بلكه عاقل اند ؛ امّا آنچه مايه روشنىِ چشم من است ، اين است كه تو پس از من ، گندم عراق را به مدّت بسيار كمى خواهى خورد» .^۲

۱۸۱۳.الأمالى ، طوسى- به نقل از مدائنى ، از راويانش -: از مختار - كه رحمت خدا بر او باد - براى عمر بن سعد بن ابى وقّاص ، درخواست امان شد ؛ ولى به شرط اين كه از كوفه بيرون نرود، به او امان داد ، كه اگر برود ، خونش بر باد رفته است.
مردى نزد عمر بن سعد آمد و گفت: من شنيده‏ام كه مختار ، سوگند ياد كرده كه مردى را بكُشد ! به خدا سوگند، من كسى را جز تو ، گمان ندارم.
عمر [بن سعد] از كوفه بيرون آمد تا به حمّام‏^۳ رسيد . به او گفته شد: فكر مى‏كنى اين كارت بر مختار پوشيده مى‏ماند؟ ! او شبانه باز گشت و داخل خانه‏اش شد.
وقتى صبح شد، من بر مختار وارد شدم . هيثم بن اسود آمد و نشست . حفص پسر عمر بن سعد آمد و به مختار گفت: [پدرم‏] ابو حفص ، برايت پيام داد كه: بر اساس همان عهد و قرارى كه ميان ما و تو هست، ما را در جايگاهمان نگه دار.
مختار گفت: بنشين. و ابو عَمره را صدا زد. مردى كوتاه آمد ، در حالى كه صداى چكاچك آهن سلاحش بلند شده بود. مختار با او درِ گوشى سخن گفت و دو نفر را هم خواست و به آنها گفت: با او برويد. به خدا سوگند ، خيال نمى‏كردم كه به خانه عمر بن سعد رسيده باشد كه سرش را آورد.
مختار به حفص گفت: اين را مى‏شناسى؟

نهاد و به حضور مختار آورد .
مختار ، سر عمر بن سعد را به پسر او ، حفص ، نشان داد و از او پرسيد : آيا او را مى‏شناسى ؟ حفص ، پاسخ مثبت داد و كلمه استرجاع (اِنّا للَّهِ) بر زبان راند و گفت : زندگى پس از او فايده ندارد ! مختار نيز گفت : راست گفتى ! تو پس از او زندگى نخواهى كرد . و دستور داد او را كشتند و چون سر او را در كنار سر پدرش نهادند ، مختار گفت : اين ، در مقابل حسين و اين ، در مقابل على بن الحسين ، هر چند مساوى نيستند !^۱
مختار سپس سر آن دو را به مدينه نزد محمّد بن حنفيّه فرستاد .^۲
گفتنى است كه در سال وقوع اين حوادث ، اختلاف است‏^۳ ؛ ولى به نظر مى‏رسد - چنان كه طبرى گزارش كرده - ، كشته شدن عمر بن سعد ، در اوايل نهضت مختار ، يعنى سال 66 هجرى ، اتفاق افتاده است .^۴

۱۸۰۸.تاريخ دمشق: عمر بن سعد ، ابو حفص عمر بن سعد بن ابى وقّاص مالك بن اُهَيب بن عبد مناف بن زُهرة بن كِلاب بن مُرّة بن كعب بن لُؤَىّ بن غالب قُرَشى زُهْرى است.^۵

۱۸۰۹.الطبقات، خليفة بن خيّاط : عمر بن سعد بن مالك، مادرش ماريه دختر قيس بن مَعدى‏كَرِب بن حارث بن سِمط بن امرؤ القيس بن عمرو بن معاويه و از قبيله كِنده است. كنيه او ابو حفص است . مختار بن ابى عبيد، در سال 65 [هجرى‏] ، او را كشت.^۶

۱۸۱۰.تهذيب الكمال- به نقل از يحيى بن معين ، در باره تاريخ تولّد عمر بن سعد -: او، در سال مرگ عمر بن خطّاب، به دنيا آمد . ديگران گفته‏اند كه : در دوران پيامبر عليه السلام به دنيا آمد.^۷

۱۸۱۱.الإرشاد- به نقل از عبد اللَّه بن شَريك عامرى -: من از ياران امام على عليه السلام مى‏شنيدم كه هر وقت ،