پس از آن ، دچار سوء عاقبت شد و به هواداران آنان پيوست . گواهىِ وى بر ضدّ حُجر بن عَدى ، موجب شهادت اين مرد بزرگ در مرج عذرا گرديد .^۱ او همچنين در پراكندن كوفيان از اطراف مسلم ، نقشى مؤثّر داشت‏^۲ و در واقعه كربلا موجب شد كه ابن زياد ، پيشنهاد عمر بن سعد را نپذيرد و خود ، مأموريت ابلاغ پيام تهديدآميز عبيد اللَّه به عمر بن سعد را - كه دستور يورش همه جانبه به امام حسين عليه السلام و يارانش ، يا واگذارى فرماندهى به شمر بود - ، به عهده گرفت .^۳ البتّه پس از آن كه عمر بن سعد ، خود ، فرماندهىِ جنگ با امام عليه السلام را پذيرفت ، شمر ، فرمانده جناح چپ سپاه شد .^۴
شمر ، هنگامى كه جنگ تن به تن امام حسين عليه السلام را در اوج تنهايى و بى‏ياورى ديد و متوجّه شد كه نمى‏توان امام عليه السلام را در جنگِ تن به تن از پاى در آورد ، فرمان داد كه پيادگان و تيراندازان و سواركاران ، به يكباره بر ايشان يورش برند . نيز پس از آن كه امام عليه السلام بر زمين افتاد و خولى از بريدن سر ايشان هراسيد ، بنا بر برخى از گزارش‏ها شمر بود كه از اسب به پايين آمد و سر مبارك امام عليه السلام را از پيكر ، جدا كرد و آن را به وسيله خولى براى عمر بن سعد فرستاد .^۵
شمر همچنين به غلامش دستور داد تا همسر عبد اللَّه بن عُمَير كلبى را به شهادت برساند .^۶ نيز در حمله به خيمه‏ها^۷ و سوء قصد به جان امام زين العابدين عليه السلام‏^۸ و بردن اسيران و سرهاى مطهّر شهيدان از عراق به سوى دربار شام، نقش اصلى را به عهده داشت .^۹
جنايات شمر به حدّى بود كه امام حسين عليه السلام ، او را نفرين نمود .^۱۰ وى در جريان قيام مختار ، مجبور به فرار شد ؛ امّا در ميان راه و در صحراى سوزان ميان كوفه و بصره ، گرفتار شد و در زد و خوردى كوتاه ، زخمى گرديد و بر طبق گزارش‏هايى ، در همان جا به قتل رسيد .^۱۱ گزارش

ديدم كه وقتى عمر بن سعد از كنار آنها گذشت، گفتند: اين ، قاتل حسين عليه السلام است . و اين ، پيش از آن بود كه عمر بن سعد ، حسين عليه السلام را بكشد.^۱

۱۸۱۷.رجال الكشّى- به نقل از عمر بن على بن الحسين عليه السلام -: وقتى سرِ عبيد اللَّه بن زياد و سرِ عمر بن سعد را براى امام زين العابدين عليه السلام آوردند، به سجده افتاد و فرمود : «ستايش ، خدايى را كه انتقام خون مرا از دشمنانم گرفت ! خدا به مختار ، جزاى خير بدهد!».^۲

۱۸۱۸.الدعوات: وقتى مختار ، سرِ عمر بن سعد - كه بر او لعنت باد - را براى امام زين العابدين عليه السلام فرستاد، به پيكش گفت: به هيچ كس مگو كه چه همراه دارى، تا سفره غذا پهن شود.
او وارد شد و سفره ، پهن شده بود. امام زين العابدين عليه السلام [پس از ديدن سرِ عمر بن سعد] به سجده افتاد و گريست و گريه‏اش را طول داد . آن گاه نشست و فرمود : «ستايش ، خدايى را كه انتقام خون مرا پيش از درگذشتم گرفت!» .^۳

ر . ك : ج 1 ص 718 (بخش پنجم / فصل يكم / داستان بيرون آمدن عمر بن سعد براى نبرد با امام عليه السلام) .

6 / 4

شمر بن ذى الجوشن‏

ابو سابغه شمر بن ذى الجوشن‏^۴ ضباب بن كِلاب بن ربيعة بن عامر بن صَعصعة بن معاوية بن بَكر بن هَوازن بن منصور ، از نقش‏آفرينان اصلى جنايات كربلاست . او زشت‏رو^۵ و زشت‏كردار بود .
شمر در جنگ صفّين ، همراه امام على عليه السلام با امويان جنگيد و حتّى مجروح گشت ؛^۶ امّا