3 / 2 - 6

نماز و دعا و زيارت، بِدان گونه كه روايت شده‏

۱۹۹۴.مصباح المتهجّد- به نقل از عبد اللَّه بن سِنان -: روز عاشورا، بر سَرورم امام صادق عليه السلام وارد شدم . ديدم رنگ‏پريده و اندوهگين است و اشك از چشمانش، همانند لؤلؤ ، جارى است . گفتم : اى پسر پيامبر خدا ! چرا گريه مى‏كنى - خداوند ، چشمانت را گريان نكند - ؟
به من فرمود: «آيا غافلى؟ آيا نمى‏دانى كه در چنين روزى، حسين بن على عليه السلام كشته شد؟» .^۱
گفتم : سَرورم! نظرت در باره روزه امروز چيست؟
فرمود: «روزه بگير ؛ امّا بدون تصميم شبانه، و افطار كن، امّا نه با سرخوشى و روزه آن را كامل نكن و افطارت، ساعتى پس از نماز عصر، با جرعه‏اى آب باشد ؛ چرا كه در چنين ساعتى، جنگ با خاندان پيامبر خدا، فرو نشست و آن واقعه بزرگ ، متوقّف شد ، در حالى كه سى كشته از آنان در جمع يارانشان بر زمين افتاده بود، كه كشته شدنشان براى پيامبر خدا، گران بود و اگر پيامبر صلى اللَّه عليه و آله زنده بود، ايشان - كه درودهاى خدا بر او باد - خود ، صاحب‏عزا بود».
همچنين، امام صادق عليه السلام گريست تا اين كه محاسنش با اشك‏هايش خيس شد و آن گاه فرمود: «خداوند عزّوجلّ هنگامى كه نور را آفريد، آن را در روز جمعه آفريد كه در تقدير او ، آغاز ماه رمضان بود و تاريكى را در روز چهارشنبه آفريد ، كه روز عاشورا را هم در چنين روزى آفريد كه در تقدير او ، روز دهم ماه محرّم بود ، و براى هر يك از نور و تاريكى، راه و روشى قرار داد.
اى عبد اللَّه بن سِنان ! بهترين كارى كه در اين روز انجام مى‏دهى، اين است كه در پى جامه تميز باشى و آن را بپوشى و تسلُّب كُنى» .
گفتم : تسلُّب ، يعنى چه؟
فرمود: «[يعنى‏] دكمه‏هايت را باز كنى و آستين‏هايت را بالا بزنى و خود را به شكل ماتم‏زدگان درآورى .^۲ بعد به بيابان كويرى ، يا جايى كه كسى تو را نبيند، يا به خانه‏اى كه خالى باشد يا جايى خلوت مى‏روى ، در زمانى كه روز ، بالا آمده باشد . آن گاه، چهار ركعت نماز با ركوع و سجده

3 / 2 - 4

شدّت اندوه و گريه‏

۱۹۹۱.الأمالى ، صدوق- به نقل از ابراهيم بن ابى محمود، از امام رضا عليه السلام -: هر گاه محرّم مى‏شد ، پدرم - كه درودهاى خدا بر او باد - خندان ديده نمى‏شد و اندوه، بر او چيره مى‏گشت تا دهه محرّم به پايان برسد و وقتى روز دهم مى‏شد، آن روز ، روز ماتم و اندوه و گريه‏اش بود و مى‏فرمود: «امروز ، همان روزى است كه حسين - كه درود خدا بر او باد - كشته شد» .^۱

۱۹۹۲.الكافى- به نقل از عبد الملك ، از امام صادق عليه السلام -: روز عاشورا، روزى است كه حسين عليه السلام در آن روز ، كشته شد... . اين روز، جز روز اندوه و ماتم نيست؛ اندوه و ماتمى كه بر آسمانيان و زمينيان و همه مؤمنان، وارد شده است .^۲

3 / 2 - 5

تسليت گفتن به يكديگر ، بِدان گونه كه روايت شده‏

۱۹۹۳.كامل الزيارات- به نقل از مالك جُهَنى، در باره برپايى ماتم در روز عاشورا براى امام حسين عليه السلام -: [به امام باقر عليه السلام ]گفتم : چگونه برخى به يكديگر تسليت بگويند؟
فرمود: «[چنين‏] مى‏گويند: "خداوند، پاداش‏هاى ما را بر سوگوارى حسين عليه السلام بزرگ گردانَد و ما و شما را همراه با ولىّ خودش ، مهدىِ خاندان محمّد صلى اللَّه عليه و آله، از خونخواهان حسين عليه السلام قرار دهد"» .^۳