بودهاند. ابن شهرآشوب نیز از شاگردان او بوده است. وی در سال 508 در نیشابور در گذشت،۱ شیخ منتجبالدین او را شهید خوانده است.۲
کتاب مشهور او روضة الواعظین و بصيرة المُتَّعِظِین نام دارد که در پی جمعآوری مباحث بنیادین عقیدتی و بیان آداب و اخلاق و مواعظ بوده و آن را به صورت ابواب و مجالس (در صد مجلس) سامان داده است.
خاتمه
افراد دیگری با القاب سَرخسی، هِرَوی، مَروزی، بلخی، بِیهقی و .... در این دوران بودهاند که در حوزه خراسان تحصیل و تدریس میکردهاند،۳ ولی شهر آنان حوزه حدیثی نداشته است. مثلاً منطقه بیهق، به ویژه سبزوار، منطقهای شیعهنشین بوده ولی گزارش معتبری از حوزه حدیثی شیعه دوازده امامى در این دیار در دست نیست.
نکته مهم این است که شماری از راویان منطقه خراسان، به تفکر غالیگری متهم هستند.۴
حوزه طبرستان و دیلم
به دلیل کوهستانی بودن منطقه طبرستان و فاصله زیاد آن با شام و بغداد، بسیاری از سادات و شیعیان فرارى از حكومت، به این منطقه مهاجرت کردند که حضور عالمان و سردمداران زیدیه در این دیار شاهدی بر این مدعاست. یحیی بن عبدالله بن حسن، از اصحاب امام صادق علیه السلام و از نوادگان امام حسن مجتبى علیه السلام، از جمله کسانی بود که پس از قیام شهید فَخ۵ به این منطقه گریخت.
چون طبرستان در مسیر حرکت شیعیان به سمت خراسان بود، بنابراین حوزههای حدیثی در آمل، گرگان و ... تأسیس شد. نجاشی به نقل از ابومحمد حسن بن حمـزه
1.. مقدمۀ کتاب روضة الواعظین.
2.. فهرست منتجب الدین، ص ۱۰۸.
3.. ر.ک: تاریخ تشیع در ایران، ج ۱، ص ۲۶۰ به بعد.
4.. ر.ک: همان، ص ۲۶۵.
5.. حسين بن على بن حسن، از نوادگان امام حسن علیه السلام بود که در زمان خلافت هادى از خلفاى بنیعباس قيام کرد و در سال ۱۶۹ ﻫ. در منطقۀ فَخ، در نزديکى مکه، به شهادت رسيد.