ـ ابنحمزه طوسی (نیمه قرن ششم) نگارشگر کتاب الثاقب فی المَناقب؛
ـ مُنتجَبُالدین بن بابویه (م 585 ﻫ) نگارنده کتاب رجالی فهرست منتجبِالدین؛
ـ قطبالدین کَیْدَری (اواخر قرن ششم) مؤلف کتاب دیوان امام علی علیه السلام؛
ـ ابوعبدالله مشهدی (اواخر قرن ششم) مؤلف کتاب المَزارُ الکبیر؛
ـ وَرّام بن ابیفَراس (م 605 ﻫ) نگارنده کتاب تَنبیه الخَواطر؛
ـ احمد بن علی طَبْرسی (م 620 ﻫ) نویسنده کتاب الإحتجاج؛
ـ ابننَما حِلّی (م 645 ﻫ) نگارنده کتاب ذَوب النَّضار و مُثیرُ الأحزان؛
ـ ابنمیثم بحرانی (م 679 ﻫ) نویسنده کتاب شرح نهج البلاغه؛
ـ شاذان بن جبرئیل (نیمه قرن هفتم) نویسنده کتاب الفضائل؛
ـ محمد بن محمد شَعیری سبزواری (متوفی اواخر قرن هفتم) نویسنده کتاب جامعُ الأخبار؛
ـ علی بن عیسی اِرْبِلی (م 693 ﻫ) نگارنده کتاب کشف الغِمَّة.
این فهرست نشان میدهد که با وجود حوادث پدیدآمده در این دوران، عالمان شیعی نگاشتههای متعددی را فراهم آوردهاند؛ اگرچه این آثار از تألیفات دوره پیشین اهمیت کمتری دارد.
اکنون چند فرد از مجموعه عالمان و محدثان این دوران را به تفصیل معرفی میکنیم.
خاندان طبرسی
ابوعلی فضل بن حسن طبرسی مشهور به امین الإسلام، از بزرگان عالمان امامیه در قرن ششم هجری است.
مرحوم حسین کریمان معتقد است: طَبْرسی منسوب به طبرستان نیست، زیرا اگر اینگونه بود باید طبری خوانده میشد؛ بنابراین، طَبْرِسی منسوب به طَبْرس، معرّب تفْرِش است. ایشان مینویسد:
در تاریخ بَیهق که مؤلف آن از معاصران طبْرسی بوده است و با هم آشنایی داشتهاند، آمده است: «طبْرِس منزلی است میان قاشان و اصفهان و اصل ایشان از آنِ بُقْعَت است»۱.