تبصرة المتعلّمین و إرشاد الأذهان، نمونه‌های زیبایی از کار و تلاش فقهی هستند. کتاب مختلف الشیعه به اختلاف عالمان شیعه در موضوعات و مسائل فقهی پرداخته است و کتاب التذکره به آرای فقیهان اهل سنت نظر دارد.
می‌توان ادعا کرد که عالمان اهل سنت کتابی به گستردگی کتاب التذکره ننگاشته‌اند.
مجموعه نگاشته‌های علامه حلّی نزدیک به 120 عنوان است^۱ که برخی از آنها در مجلدات متعدد تدوین شده است.
کتابهایی که در ارتباط با حدیث و یا کلام نقلی نوشته است نزدیک به پانزده عنوان است. متأسفانه مهم‌ترین نگارشهای حدیثی علامه اکنون در اختیار ما نیست. مهم ترين نگاشته در این مجموعه کتاب استقصاءُ الاعتبارِ في تحریرِ مَعانی الأخبار است.
به ظاهر این کتاب به شرح الحدیث (فقه الحدیث) توجه داشته؛ علامه حلّی در معرفی این کتاب گفته است:
ذَکَرْنا فیه کُلَّ حدیثٍ وَصَلَ إلینا وَ بَحَثْنا في کُلِّ حدیثٍ علی صِحَّةِ سَنَدِه أو إبطالِهِ وکَوْنِ مَتنِه مُحکَماً أو متشابهاً وما اشْتَمَلَ علی المَتنِ مِنَ المَباحِثِ والأدلّةِ وما یُسْتَنْبَطُ مِن المَتنِ مِن الأحكامِ الشَرعیّةِ وَغَیرِها وهوَ كتابٌ لَمْ یُعْمَلْ مِثْلُه^۲.
در این کتاب هر روایتی را که به ما رسیده، آوردیم و از درستی یا نادرستی سند آن و نیز محکم یا متشابه بودن و دیگر مباحثی که به متن حدیث بازمی‌گردد، سخن راندیم و احکام شرعی حاصل از متن را به نقد نشستیم. این کتابی است که مانند آن به منصه ظهور نرسیده است.
با توصیف علامه از این كتاب باید آن را مهم‌ترین كتاب فقه الحدیثی شیعه شمرد. متأسفانه این مجموعه اكنون در دسترس نیست، اما بسیار محتمل است كه رویكرد این كتاب بررسی احادیث فقهی بوده باشد.^۳

محدث بود. علامه حلّی مشهورترین عالم این حوزه حدیثی است. به واقع او را باید از معدود چهره‌های بسیار شاخص در قله معارف شیعی دانست. او از پرآوازه‌ترین عالمان فقیه، متکلم و محدّث در تاریخ اسلام محسوب می‌شود که در تمامی شاخه‌های معرفتی، تحصیل و تدریس کرده و کتاب نوشته است. لقب علامه به طور مطلق تنها درباره او به کار می‌رود.
ابن‌داوود حلّی، دانشمند معاصر او، نوشته است:
شَیْخُ الطّائِفَة وعَلّامَةُ وَقْتِه وصاحِبُ التَّحقیقِ والتَّدقیقِ، کَثیرُ التَّصانیفِ انتهتْ إلیه ریاسةُ الإمامیّة في المَعقول والمَنقول^۱.
تفرشی، مؤلف نقد الرجال، نیز در توصیف او می‌نویسد:
در ذهن من این موضوع خلجان داشت که زندگی علامه را ذکر نکنم؛ زیرا کتاب من گنجایش توصیف بزرگی او را ندارد. هر خوبی و فضیلتی را که تصور کنید او برتر از آن است.^۲
ابن‌حجر، دانشمند سنی، درباره او چنین نظر داده است:
عالمُ الشیعَةَ وإمامُهمْ ومُصَنِّفُهم وکانَ آیةً في الذَّکاءِ ... واشْتَهَرَتْ تَصانیفُه في حیاتِه ... وکانَ ابنُ المُطَهّرِ مُشْهَرَ الذّکرِ وحَسَنَ الأخلاقِ^۳.
دانشمند شیعه و پیشوای آنان، و نویسنده پرکاری که در ذکاوت شهره آفاق بود. کتابهایش در زمان خود شهرت داشت. ابن‌مطهر در یادها مشهور و در اخلاق بی‌نظیر بود.
او نزد اساتیدی چون پدرش، یوسف بن مطهر، و دایی خود، محقق حلّی، سید بن طاووس و برادرش، خواجه نصیر طوسی و ابن‌میثم بحرانی دانش آموخت.
بیشتر عالمان سده هشتم هجری از نقاط مختلف ایران شاگرد او هستند.
بیشترین شهرت علامه حلّی در فقه و کلام است.
چنـد کتاب مشهور فقهی او بـا نامهای مُختَلَفُ الشیعه، قواعدُ الأحکام، التّذکره،