163
تاريخ حديث شيعه 2

به نظر می‌رسد برای تبیین مقام شهید اول، هیچ توصیفی به اندازه این سخن استادش فخر المحققین اهمیت ندارد.
سخن دیگری نیز به فخر المحققین منسوب است که فرمود:
اسْتَفَدْتُ مِنه أکْثَرَ مِمّا اسْتفادَ منّي۱.
شیوخ اجازه او فراوان بوده‌اند. علاوه بر عالمان شیعی، اساتید فراوان سنّی هم داشته‌ است. شهید اول در اجازه خود به ابن‌خازن درباره مشایخ اهل سنت خود گفته که از حدود چهل تن از اساتید حدیثی اهل سنت در شهرهای مکه، مدینه، بغداد، مصر، دمشق و بیت المقدس حدیث شنیده است.۲ بسیاری از افراد از او روایت کرده‌اند. شهید اول یکی از چهره‌های شاخص و انگشت‌شمار در طرق اجازات است. شیخ آغا بزرگ در این زمینه می‌نویسد: طرق اجازات بالجمله به او ختم می‌شود.۳
آثار حدیثی مشهور او عبارت‌اند از: کتاب المزار، الدُّرَّةُ الباهِرَةُ و الأربعونَ حدیثاً. او در زمینه‌های دیگر نیز فردی کوشا و پرتلاش بوده است. کتابهای دروس، ذِکریٰ و اللُّمعةُ الدّمشقیّه مشهورترین آثار فقهی او هستند.
شهید اول در شرایط سخت اجتماعی زندگی می‌کرد و عاقبت در زمان سلطنت برقوق و به فتوای مفتیان مالکی و شافعی پس از تحمل یک سال حبس در قلعه شام در سال 786 هجری در سن 52 سالگی به شهادت رسید.
کتاب الدّرّة الباهره گزیده‌ای از سخنان پیامبر صلی الله علیه و آله و امامان علیهم السلام است که به گونه‌ مسند ائمه نگاشته شده است. حدود 70 درصد آن برگرفته از کتاب نُزهَةُ الناظر نگاشته حسین بن محمد حَلَوانی (قرن 5) است.۴

سید حیدر آملی و نگارش احادیث عرفانی

از رخدادهای حدیثی مهم در قرن هشتم، رویکرد عارفانه ـ صوفیانه به احادیث شیعی است.

1.. أعیان الشیعه، ج ۱، ص ۱۴۵.

2.. الحقائق الراهنه، ص ۲۰۶.

3.. همان، ص ۲۰۵.

4.. برای آشنایی بیشتر مراجعه شود به: مقدمۀ عبدالهادی مسعودی، مصحح و مترجم کتاب الدرة الباهره.


تاريخ حديث شيعه 2
162

در زمینه رجال دو کتاب خلاصة الأقوال و إیضاح الاشتباه از ایشان در دسترس است.کتاب بزرگ دیگری نیز در رجال داشته است که با عنوان کشفُ المَقال یا کتاب الکبیر از آن یاد می‌کند. در بحث آشنایی با کتب رجال شیعه با این دو کتاب آشنا خواهید شد.
دیگر نگاشته‌های علامه حلّی کتابهای کلام نقلی ایشان است. این کتابها عبارت‌اند از: نهج الحق و کشف الصدق، منهاج الکَرامة فی إثبات الإمامه و کشفُ الیقین في فضائل أمیرالمؤمنین، که پیشتر از آنها یاد کردیم.
گزیده‌ای از کتاب إرشاد شیخ مفید با عنوان المُسْتَجاد من کتاب الإرشاد نیز به علامه حلّی منسوب است. این کتاب هم‌اکنون در دسترس است و چون از زاویه دید دو تن از بزرگ‌ترین عالمان شیعه نگارش یافته است، منبعی بسیار مفید و مطمئن برای دست‌یابی به تاریخ و سیره معصومان علیهم السلام است.

شهید اول (786 ـ 734 ﻫ)

حوزه جبل‌عامل، بزرگ‌ترین حوزه حدیثی و فقهی شیعه در منطقه شام بوده كه دانشمندان فراوانی را پرورش داده است. محمد بن مكّی عاملی، مشهور به شهید اول، مشهورترین چهره فقه و حدیث حوزه جبل‌عامل است. او متولد جِزین و تحصیل‌کرده جبل‌عامل و عراق است. شهید شاگرد فخر المحققین، فرزند دانشمند علامه حلّی، است. فخر المحققین درباره او گفته است:
الإمامُ العَلّامَةُ الأعظمُ، أفْضَلُ عُلَماءِ العالمِ سَیّدُ فُضَلاءِ بَني آدمَ مولانا شَمسُ الحقِّ والدِّینِ۱.

1.. بحار الأنوار، ج ۱۰۷، ص ۱۷۸.

  • نام منبع :
    تاريخ حديث شيعه 2
    تاریخ انتشار :
    1390
    پیوند معرفی کتاب :
    http://hadith.net/post/51687/
تعداد بازدید : 77117
صفحه از 304
پرینت  ارسال به