193
تاريخ حديث شيعه 2

اهل‌بیت نوشته نشده است؛ از این رو، او این تفسیر را با هدف رسیدن به این نتیجه به انجام رسانده است. مقدمات دوازده‌گانه فیض کاشانی در ابتدای تفسیر صافی، مخاطب را با نحوه تفکر و روش کار او آشنا می‌سازد. فیض کاشانی این تفسیر را خلاصه کرده و نام أصفیٰ را بر آن نهاده است.

2. البرهان فی تفسیر القرآن

این تفسیر نگاشته سید هاشم بحرانی (م 1107 ﻫ)، گسترده‌ترین تفسیر روایی است که به جمع‌آوری تمامی متون حدیثی، بدون جداسازی سره از ناسره پرداخته و آنها را در کتاب خود نقل کرده است. شیوه اخباریگری نويسنده در نقل روایات به طور کامل دیده می‌شود. او روایات مورد نظر خود را از حدود 57 کتاب حدیثی جمع‌آوری کرده و در تفسیر آیات آورده است. بیشتر توجه بحرانی به نقل روایات است و از نقد متون به شدت دوری می‌گزیند.

3. تفسیر نور الثقلین

عبدالعلی حویزی (م 1112 ﻫ) نگارنده این تفسیر با جمع‌آوری روایات تفسیری سعی کرده است تا روایاتی مقبول و خوش‌مضمون ارائه دهد. او اَسناد روایات را حذف و تنها متن آنها را ذکر کرده است. هر چند این تفسیر برتر از تفسیر البرهان است، اما همان‌گونه که در برخی از تفاسیر دیگر نقلی نیز دیده می‌شود برخی از متون اسرائیلیات به این تفسیر راه پیدا کرده است. با وجود این، علامه طباطبایی، مؤلف تفسیر المیزان، تلاش مؤلف را در تنظیم و نگارش این کتاب ستوده است.۱

4. تفسیر کنز الدقائق

این کتاب تألیف میرزا محمد مشهدی (م 1125 ﻫ) و شبیه به کتاب نور الثقلین است. دو سوم انتهایی این دو کتاب دقیقاً مشابه هم هستند و این نشان می‌دهد که یکی از این دو کتاب از دیگری گرفته شده است.

1.. ر.ک: مقدمۀ نور الثقلین.


تاريخ حديث شيعه 2
192

در گزارش مرحوم شیخ آقا بزرگ تهرانی شروح فراوانی بر کتاب کافی، صحیفه سجادیه، تهذیب الأحکام و من لا یحضره الفقیه نام برده شده است. همچنین در شرح احادیث خاص و مشکل رساله‌های فراوانی نوشته شده که در این کتاب نیز به آن اشاره شده است. حاشیه‌های گوناگونی نیز بر کتابهای حدیثی در این دوران موجود است.۱
شرح سید علیخان مدنی با نام ریاض السالکین مهم‌ترین شرح بر کتاب صحیفه سجادیه است که در هفت جلد منتشر شده است.
کتاب بحار الأنوار مهم‌ترین کتاب شرح حدیثی در این مجموعه است. علامه مجلسی پس از ذکر روایت، شرح و تبیین خویش را زیر عنوان‌های «بیان»، «تبیین»، «ایضاح»، «توضیح» و.... آورده است. او به غریب الحدیث، شرح حدیث، تعارض و اختلاف حدیث پرداخته است و سعی در حل مشکل الحدیث دارد. کتاب بحار الأنوار جامع‌ترین شرح روایات شیعی است و از شیوه صحیح و پسندیده فقه الحدیث پیروی می‌کند.

تفسیر مأثور

نگارش تفسیر روایی یا تفسیر مأثور نیز در این دوران فراوان است. گسترش فعالیتهای حدیثی و رواج‌ اخباریگری در این دوره رواج تفسیر مأثور را در پی داشته است. به اعتقاد اخباریان فهم آیات قرآن بدون استفاده از کلام معصوم ممکن نیست. در سایه این باور، آنها به روایات تفسیری توجه ویژه داشتند و کتابهایی در این زمینه نگاشتند. مشهورترین این تفاسیر عبارت‌اند از:

1. تفسیر صافی و أصفیٰ

تفسیر صافی از مشهورترین تفاسیر شیعی، نگاشته ملا‌محسن فیض کاشانی
(م 1091 ﻫ) است. در این تفسیر، به روایات اهل‌بیت و درایت آن اهمیت بسیار داده شده است. این تفسیر به تفاسیر کهن مأثور همانند تفسیر قمی و عیاشی توجه ویژه دارد. به باور فیض، تاکنون تفسیری مهذّب، شفاف، کامل، کافی و منحصر به احادیث

1.. نکتۀ قابل توجه اینکه شروح نهج البلاغه در این دوران کمتر از حدّ انتظار است. این نکته نیازمند دقت و تأمل است.

  • نام منبع :
    تاريخ حديث شيعه 2
    تاریخ انتشار :
    1390
    پیوند معرفی کتاب :
    http://hadith.net/post/51687/
تعداد بازدید : 77187
صفحه از 304
پرینت  ارسال به