207
تاريخ حديث شيعه 2

1. ترویج صحیفه سجادیه

گسترش نسخه‌برداری از صحیفه سجادیه و معرفی آن به جوامع علمی شیعی از جمله تلاشهای علامه مجلسی بوده است. او خود اشاره می‌‌كند که در حالتی، بین خواب و بیداری، امام مهدی (عجل الله تعالی فرجه الشریف) را دیده و از ایشان کتابى را درخواست كرده است. امام (عجل الله تعالی فرجه الشریف) نیز کتاب صحیفه سجادیه را به او معرفی كرده‌اند. او پس از آن به ترویج این كتاب پرداخته و نسخه‌هايى متعدد از آن را در اصفهان منتشر كرده است.۱
اگرچه این کتاب قبل از علامه مجلسی هم در دست دانشمندان بود، ولی رواج گسترده آن به تلاش مجلسی اول صورت گرفته است.
او دو شرح فارسی و عربی نيز بر صحیفه سجادیه نگاشته است.

2. شرح کتاب من لا یحضره الفقیه

مشهورترین و ماندگارترین تلاش علمی و حدیثی علامه مجلسی، نگارش دو شرح مفصّل به زبان عربى و فارسى بر کتاب من لا یحضره الفقیه است كه شرح عربى آن روضة المتقین و شرح فارسى آن لوامع صاحبقرانی نام دارد.
او در اين كتابها با استفاده از تمامی اندوخته‌های خویش و با به‌کارگیری مبانی مقبول در فهم و درک روایات، در پی دست‌یابی به مراد جدی معصوم علیه السلام و تبیین آن برای مخاطبان خویش بوده است.۲
علاوه بر اين، ايشان شرحی نیز بر کتاب تهذیب الأحکام با نام إحیاء الأحادیث فی شرح تهذیب الحدیث نوشته است.۳

3.‌ فارسی‌نویسی

همان‌گونه که گفتیم، فارسی‌نویسی، از روشهای مجلسی اول در فراگیر كردن استفاده از متون حدیثی است. تأليف شرح فارسی بر صحیفه سجادیه و من لا یحضره

1.. الفيض القدسى، (مندرج در بحار الأنوار، ج ۱۰۲) ص ۱۱۶ ـ ۱۱۴.

2.. برای آشنایی بیشتر ر.ک: عبدالهادی مسعودى، «تلاشهای مجلسی اول در فهم متن»، و « از مفهوم تا مقصود» مجلۀ علوم حدیث، شمارۀ ۳۴.

3.. ر ک : الذریعة، ج۱، ص ۳۰۷.


تاريخ حديث شيعه 2
206

او در پى آن است كه روایات را از منظر برهان و استدلال توضیح دهد و منطقى بودن شیوه سخن و گویش امامان علیهم السلام را تبیین كند. او در شرح خویش به یافته‌ها و گفته‌های دیگران نیز نظر داشته و آنها را نقل و نقد می‌کند. شرح ملاصدرا در بخشهای اولیه کتاب کافی از گسترده‌ترین شروح این کتاب است. او حتی در مباحث سندی نیز به تفصیل سخن گفته است. آرا و نظرات ملاصدرا در کتابهای دیگر، که به شرح احادیث کافی پرداخته‌اند، نقد، اثبات و یا رد شده است.۱

علامه محمدتقی مجلسی (م 1070 ﻫ)

او در سال 1003 هجرى در اصفهان متولد شد. خاندان او از نسل‌ أبونعیم اصفهانی مؤلف حلیة الاولیاء هستند. او نزد عالمانی همچون شیخ بهایی و ملا عبدالله شوشتری تحصیل کرد و سپس به نجف اشرف رفت و تحصیلات فقهی و حدیثی خود را در آن دیار ادامه داد. او پس از مرگ شاه عباس به اصفهان بازگشت و تدریس و تعلیم خویش را در این شهر آغاز نمود. گسترش حدیث‌پژوهی در اصفهان از نتايج فعالیتهای او است. او در این‌باره می‌‌نويسد:
آنچه از آن جمله بهره این بی‌بضاعت شده است، آن است که چون علم اخبار اهل بیت رسالت ... به دليل استیلای سلاطین جور و ائمه ضلال متروک و منسوخ شده بود ... در احیای مراسم و تبیین معالم آن به نحوی تلاش كردم که اکنون، بحمد الله، تمامى علوم را نسخ كرده است و اکثر علمای زمان به ترویج و تحصیل آن رو آورده‌اند۲.
آثار حدیثی علامه محمدتقی مجلسی فراوان است؛ زیرا او تمامی کوشش خویش را در این علم متمرکز نمود. افزون بر برخی نگاشته‌های رجالی، همانند حاشیه‌اى بر نقد الرجال و شرح مشیخه من لا یحضره الفقیه، آثار او را می‌توان در سه حوزه جای داد:

1.. برای آگاهی بیشتر، ر.ک: رضا استادی، «ده نکته دربارۀ شرح اصول کافی ملاصدرا»، مجلۀ علوم حدیث، شمارۀ ۱۳؛ نادعلی عاشوری، «دیدگاههای حدیثی ملاصدرا»، مجلۀ علوم حدیث، شمارۀ ۱۹؛ علی نصیری، «شرح صدر المتألهین بر اصول کافی»، مجلۀ علوم حدیث، شمارۀ ۲۴.

2.. لوامع صاحبقرانی، ج ۱، ص ۱۰.

  • نام منبع :
    تاريخ حديث شيعه 2
    تاریخ انتشار :
    1390
    پیوند معرفی کتاب :
    http://hadith.net/post/51687/
تعداد بازدید : 78199
صفحه از 304
پرینت  ارسال به