ومَن تَقَدَّمَهم مِمَّّن أدركَ صُحْبَةَ بعضِ الأئمةِ علیهم السلام أو قَرُبَ عَهدُهُ به علیه السلام لا مَدرَكَ للأحکامِ الشرعیةِ النَظَریةِ, فَرعیةً کانَت أو أصلیةً, إلا أحادیثَ العِترةِ الطاهرةِ علیهم السلام وتلك الروایاتِ الشریفةَ مُتَضَمِّنَةً لِقواعدَ قطعیةٍِ تَسُدُّ مَسَدَّ الْخیالاتِ العقلیةِ المَذکورةِ في الکُتُبِِ الأصولیَّه¹.
علمای پیشین حديث, كه خداوند روانشان را منزه گرداند, همچون دو دانشمند اعلم، شیخ صدوق و پدر ایشان (صدوقین) و امام ثقه، محمد بن یعقوب کلینی و استاد وی، علی بن ابراهیم و راويانى كه پيش از اينان محضر يكى از امامان را درک كرده‌اند يا در زمانى نزديک به عصر حضور ائمه مى‌زيستند، بر این باورند که تنها منبع دریافت احکام شرعی, اعم از اصول و فروع, احادیث ائمه اطهار و روایات ارجمند و حاوى مبانى قطعی‌ است كه جایگزین تصورات و خیال‌پردازیهای عقلانى موجود در کتب اصولی مى‌شوند.
گروهی از عالمان شیعی نیز این دیدگاه استرآبادی را پذیرفته‌اند، چنان‌که علامه محمدتقی مجلسی (مجلسی اول) در این باره می‌نویسد:
تا آنکه سی سال تقریباً قبل از این، فاضلِ متبحر، مولانا محمدامین استرآبادی (رحمه الله) مشغول مقابله و مطالعه اخبار ائمه معصومین علیهم السلام شد و مذمت آرا و مقاییس نمود و طریقه اصحاب حضرات ائمه معصومین علیهم السلام را دانست. فوائد مدنيه را نوشت و به این بلاد فرستاده و اکثر اهل نجف و عتبات عالیات طریقه او را مستحسن دانستند و رجوع به اخبار نموده‌اند و الحق اکثر آنچه مولانا محمدامین گفته است، حق است².
حوزه علميه اصفهان، که بزرگ‌ترین حوزه علمی شیعی ایران بود، تحت تأثیر این موج قرار گرفت و پاره‌ای از محدثان، فقیهان و حتی فیلسوفان را به خود جذب کرد. اگر چه مجتهدان و اصولیان، همچنان حاکمیت علمی و قدرت نفوذ خود را حفظ کرده بودند.
ظاهراً منظور مرحوم مجلسی اول (قدّس سرّه) در عبارت فوق، توده طلاب حوزه نجف و کربلا است، زیرا عالمان مشهور آن ديار را نمى‌توان اخبارى شمرد.
در سالهاى بعد, برخی از عالمان بزرگ، به این شیوه گرایش پیدا کردند که ملامحسن فیض کاشانی (م1091ﻫ)، شیخ حر عاملی (م 1104 ﻫ)، سید هاشم بَحرانی (م 1107 ﻫ)، سید نعمت‌الله جزائری (م 1112 ﻫ) و شیخ یوسف بحرانی
(م 1186 ﻫ) از این جمله هستند.

(م 1009ﻫ) و صاحب مَعالم (م 1011ﻫ) بوده و از ایشان اجازه اجتهاد دریافت کرده است.¹
او شاگرد میرزا محمد استرآبادی (م 1028ﻫ)، از رجالیان نامدار آن دوره نیز بود که تأثیر عمیقی بر وی گذاشت. میرزا محمد به او توصیه نمود تا شیوه قُدمای امامیه را در اعتماد بر حدیث احیا کند.²
محمدامین استرآبادی تحصیلات خود را در ایران و عراق به پایان رساند، سپس در مدینه اقامت گزید و کتاب مشهور خود، الفَوائدُ المَدَنیّه، را در آن دیار نگاشت.
او در بیان انگیزه تألیف این کتاب می‌نویسد:
تا آنکه نوبت به أعلم العلما متأخرین در علم حدیث و رجال و استاد کل، میرزا محمد استرآبادی، رسید. پس ایشان بعد از آنکه جمیع احادیث را به فقیر تعلیم کردند، اشاره کردند که طریقه اخباریین بکن و شبهاتی که معارضه با آن طریق دارد را دفع کن. چرا که این معنا در خاطر می‌گذشت، لیکن رب العزّه تقدیر کرده بود که این معنا بر قلم تو جاری شود.
پس فقیر، بعد از آنکه جمیع علوم متعارفه را از اعظم علمای آن فنون اخذ کرده، چندین سال در مدینه منوره سر به گریبان فکر فرو بردم و تضرع به درگاه الهی می‌کردم و توسل به ارواح اهل بیت عصمت علیهم السلام می‌جستم و مجدداًً نظر به احادیث عامه و خاصه می‌کردم، از روی کمال تعمق و تأمل؛ تا اینکه به توفیق پروردگار و سید المرسلین و ائمه طاهرين، به اشاره لازم الإطاعه امتثال نمودم و به تألیف فوائد مدنیه موفق شدم. به مطالعه شریف ایشان مشرف شد. پس تحسین این تألیف کردند و مثابه مؤلفش گفتند³.
استرآبادی معتقد است که تفکر اخباریگرى شيوه كهن اصحاب امامیه است.
او می‌نویسد:
عِندَ قُدماءِ أصحابِنا الأخباریّینَ, قَدَّسَ اللهُ أرواحَهُم, کَالشَّیخَینِ الأعلمَینِ الصَدوقَینِ والإمامِ الثِقةِ محمدِ بنِ یعقوبِ الْکُلَینیّ ... وشَیخِه علیِّ بنِ ابراهیمَ ...