223
تاريخ حديث شيعه 2

اخباریان اجماع را ساخته و پرداخته اهل سنّت می‌شمارند که از دست‌یابی به معارف اهل بیت محروم بوده‌اند.
5. روایات کتب اربعه قطعی الصدور و عمل به آنها لازم است. تقسيم‌بندى احاديث به چهار گروه، که از دوران علامه حلی رواج پیدا کرده است، نادرست و ناروا است. استرآبادی در این باره می‌گوید:
احادیث به دستور امامان و به دست اصحاب آنها مکتوب شده است تا راهنمای شیعیان در عقاید و اعمالشان، به ویژه در زمان غیبت کبری، باشد؛ از این ‌رو، تقسیم‌بندی این احادیث به اقسام چهارگانه باطل است۱.
او دوازده دلیل بر این مطلب ارائه می‌کند که مهم‌ترین آن تأثیرپذیری این نظریه از اهل سنّت است. اگر چه سخن استرآبادی همه احادیث را شامل می‌شود، ولی اخباریان بعدی تصریح کرده‌اند که صحت احادیث، تنها مربوط به کتب اربعه است.۲
6. اجتهاد و تقلید، بدعت و نادرست است؛ زیرا این‌‌گونه اجتهاد و تقلید، در زمان معصومین علیهم السلام پیشینه‌ای نداشته و از طریق اهل سنّت به جامعه شیعی منتقل شده است. اصحاب امامان علیهم السلام از شیوه اجتهادی آگاهی نداشته‌اند و تنها منبع علمی آنان، روایات معصومین علیهم السلام بوده است که بر اساس آن عمل می‌کرده‌اند. امامان هرگز آنان را به اجتهاد فرانخوانده و از عمل به روایت منع نکرده‌اند، بلکه آنان را از استحسان و قیاس بر حذر داشته‌اند. این شیوه، روش عالمان و فقیهان کهن نیز بوده است. اجتهاد و مباحث اصولی از زمان ابن ابی‌عَقیل و ابن‌جُنید در میان عالمان شیعی راه یافت.۳
7. همه شیعیان مقلد ائمه علیهم السلام هستند و اگر با زبان عربی آشنا باشند, باید با بررسی احادیث، تکالیف خود را به طور مستقیم از اخبار استخراج کنند. بنابراین، ارتباط عالمان با توده مردم در مقام مجتهد و مقلد صحیح نیست.
8. نتیجه پدیدآمده از ویژگی‌ قبل آن است که همه مردم مقلد معصومین علیهم السلام هستند؛ بنابراین، تقلید از میت جایز است.

1.. الفوائد المدنیه، ص ۳۰، موضع‌گیری امین استرآبادی نسبت به علامه حلی بسیار تند است.

2.. ر.ک: هدایة الأبرار، ص ۱۷.

3.الفوائد المدنيه، ص ۷۸.


تاريخ حديث شيعه 2
222

1. بيشتر آیات قرآن کریم، برای مردم قابل فهم نیست و تنها امامان معصوم علیهم السلام قدرت فهمِ مراد همه آیات قرآن را دارند. بنابراین، استناد به آیات قرآن برای به دست آوردن حکم و نظریه شارع صحیح نیست. و تنها تفسیر اهل بیت معصوم علیهم السلام معتبر و قابل تبعیت است.
گفتنى است اين نظريه در دوران بعد مورد قبول برخى از اخباريان ميانه‌رو قرار نگرفت. شيخ يوسف بحرانى و ملا محسن فيض كاشانى، از جمله اخباريانى هستند كه فهم قرآن را در انحصار معصومان نمى‌دانند.۱
2. تمامی امور نظری و عملی که انسان به آن محتاج است، در میراث حدیثی اهل بیت علیهم السلام موجود است. بنابراین، در هر موضوع و مبحث، باید با مراجعه به روایات اهل بیت علیهم السلام حکم و نظریه ایشان را استخراج نمود.
3. عقل انسان توان درک و فهم احکام و نظریات شرعی را ندارد؛ بنابراین، اعتماد بر ادراکات عقلی در فهم این موارد جایز نیست. امین استرآبادی در این باره نوشته‌ است:
در علومی که اساس و شالوده آن غیرمحسوس‌اند، تنها ائمه اطهار علیهم السلام از خطا مصون می‌مانند و قواعد منطقى در این موارد هیچ کارکردی ندارند. تنها فايده این قواعد، تنظيم شكل ظاهرى استدلال، همچون موجبه بودن صغرى و كلى بودن كبرى است.۲
استرآبادی به سخن امامان علیهم السلام در نفی قیاس استدلال می‌کند و در پی اثبات این نظریه است که عقل در محدوده احکام شرعی، حق دخالت ندارد و نور افشانی نمی‌کند. او در نهایت دخالت عقل را در تمامی موارد شرعی انکار می‌کند؛۳

4. اجماع دلیل شرعی برگرفته از اهل سنّت است و نمی‌تواند به عنوان دلیل حکم شرعی قرار گیرد. اگر همه فقیهان بر حکم مسئله‌ای اجماع کنند آن نظریه حجت نخواهد بود؛ زیرا هیچ یک از آنان معصوم نیستند. پس، بود و نبود اجماع یکسان خواهد بود.

1.. ر.ک: الدرة النجفيه، ص ۱۷۱.

2.. الفوائد المدنيه، ص ۴۷۱؛ لا یُعصَمُ عَن الخطإ في مادةِ الموادِ في العلومِ التی مبادئُها بعیدةٌ عَن الإحساسِ إلّا أصحابُ العصمةِ علیهم السلام وأنّ القواعدَ المنطقیةَ غیرُ نافعةٍ فی هذا البابِ وإنّما نفعُها في صورةِ الأفکارِ کإیجابِ الصُغری وکُلیةِ الکُبری.

3.. الفوائد المدنیه، ص ۷۷.

  • نام منبع :
    تاريخ حديث شيعه 2
    تاریخ انتشار :
    1390
    پیوند معرفی کتاب :
    http://hadith.net/post/51687/
تعداد بازدید : 79095
صفحه از 304
پرینت  ارسال به