281
تاريخ حديث شيعه 2

مستندسازی متون، تمایز میان متون گوناگون، دست‌یابی سریع به متون مورد نیاز، امکان مقایسه میان متون مختلف، دسترسی به مجموعه کامل متون حدیثی و ... موجب شد پژوهشهای حدیثی با دقت بیش از پیش و در زمان کمتری انجام شود.
اکنون، مجموعه کامل متون حدیثی شیعه و اهل سنت به راحتی در اختیار تمامی حدیث‌پژوهان قرار دارد. بی‌شک تصور فراهم آمدن این امکانات در نیم قرن گذشته برای هیچ کس ممکن نبود.
این همه موجب پدید آمدن پژوهشهای نو و نگارشهای تازه گشت. نگارشهایی که در پی پرکردن خلل معرفتی در میان مردم بود. شمارش این نگاشته‌ها در دوران معاصر بسیار گسترده خواهد بود.

4. نگاه کاربردی به حدیث

رشد علوم جدید، به ویژه در حوزه علوم انسانی، سبب ارائه فرضیه‌های گوناگون در علوم و پیدایش تحقیقات در زمینه‌های مرتبط با آن بود. ارتباط علوم انسانی با جامعه، آشنایی مردم و پژوهشگران حوزه دین با این علوم، انتظار پاسخ‌گویی دین به مسائل و موضوعات اجتماعی و تربیتی از جمله عواملی بود که سبب شد تا نگاه کاربردی به حدیث و متون مقدس در این حوزه‌های فکری تقویت شود.
نگاه کاربردی به حدیث در برخی از موارد خاص همانند علوم تربیتی، مباحث اجتماعی و مسائل روان‌شناسی نمود و بروز یافته است.۱
نگاه کاربردی به حدیث اگرچه کم‌پیشینه است، ولی به سرعت در حال گسترش و تعمیق است. این زاویه دید از جمله مباحث میان‌رشته‌ای است که مشکلات خاص خود را دارد. پژوهشگر این حوزه می‌باید در دو رشته علمی مجزا، تخصص داشته باشد و زمینه ارتباط میان این دو رشته را فراهم کند.
روشن است که مهارت در دو رشته به راحتی امکان‌پذیر نیست؛ از این رو، پژوهشهای گروهی در این زمینه ضروری‌تر و کارسازتر است.

1.. برای نمونه مراجعه شود به تربیت اجتماعی از پژوهشگاه حوزه و دانشگاه؛ دین و روان‌شناسی از دکتر گلزاری و عبدالهادی مسعودی؛ رضایت از زندگی، نوشتۀ عباس پسندیده. نسیم حدیث، عبدالهادی مسعودی؛ جوان و اقتصاد زندگی، اصغر هادوی کاشانی؛ پژوهشی در فرهنگ حیا، عباس پسندیده؛ اندیشه اجتماعی در روایات امر به معروف، غلامرضا صدیق اورعی.


تاريخ حديث شيعه 2
280

کتاب کافی، مهم‌ترین کتاب حدیثی شیعی، نوشته شده و در آن، به این کتاب، که تجلیگاه فرهنگ شیعی است، حمله شده است.
برخی دیگر از متون ناصحیح که با حیله‌گری واضعان به درون کتابهای حدیثی شیعه راه یافته بود و با متون اصیل و فرهنگ شیعی ناهمخوان بود از سوی مخالفان برفراز می‌آمد و با هوچیگری و تبلیغات، به عنوان فرهنگ شیعی معرفی می‌شد.
پیدایش این مسائل، با توجه به موقعیت تفکر شیعی و انقلاب اسلامی در جهان بسیار طبیعی است تأثیر شگرف معارف وحیانی شیعی موجب بررسی دقیق و موشکافانه تمامی متون، معتقدات و حتی فرهنگ محلی شیعیان شد. مخالفان اندیشه‌های شیعی از رهگذر این فعالیت، بر آن بودند تا ناهمگونی‌های فرهنگ و معارف وحیانی شیعه را با دیگر فرهنگ آشکار سازند و هرگونه کاستی در فهم آن را به مردم اعلام کنند.
سؤال، اشکال، اعتراض و تشکیک، پاسخی درخور و شایسته طلب می‌کرد و عدم پاسخ‌گویی نشانه ضعف تلقی می‌شد؛ بنابراین، عالمان و پژوهشگران به پاسخ‌گویی مطالب پیشین پرداختند.
خوشبختانه، مبانی دقیق و عمیق پژوهشهای حدیثی، کار پاسخ‌گویی را آسان کرده بود. نگارشهای فراوان در حل مشکلات حدیثی، اختلاف و تعارض اخبار، شرح احادیث بلند معرفتی و ... که برخی تصحیح متون پیشین و برخی دیگر نوپدید بودند، در این سالها منتشر شد.
نقد حدیث و سنجش آن با معیارهای قطعی‌تر، از دیگر موضوعات مرتبط با حدیث بود که در این دوران مورد توجه قرار گرفت. نگاه دقیق به احادیث و کوشش در پیراستن متون ناصحیحِ جای‌گرفته در مصادر حدیثی شیعه از دیگر جلوه‌های نگاه علمی به حدیث بود.

3. نگارشهای نو

پدیداری نیازهای جدید و پاسخ‌یابی از متون حدیثی، در این دوران رونق گرفت. استفاده از ابزارهای جدید برای دست‌یابی صحیح و سریع به متون حدیثی و امکان جستجوی تمام و کامل موجب پدید آمدن تک‌نگاریها و جامع‌نویسی‌های جدید گشت.

  • نام منبع :
    تاريخ حديث شيعه 2
    تاریخ انتشار :
    1390
    پیوند معرفی کتاب :
    http://hadith.net/post/51687/
تعداد بازدید : 78227
صفحه از 304
پرینت  ارسال به