287
تاريخ حديث شيعه 2

11. ارتباط فرهنگی صمیمانه‌تر شیعه و اهل سنت

ارتباط حدیثی شیعیان با اهل سنت و ارتباط متقابل آنان در طول تاریخ، سیر منظمی نداشته است. این ارتباط گاه در بعضی زمانها و مکانها، صمیمانه بوده و گاه با دشمنی همراه گشته است. رویکردهای سیاسی و اجتماعی نیز در ارتباط و عدم ارتباط فرهنگی تأثیر گذاشته‌اند. پس از تشکیل سلسله صفویه و در پی دشمنی و کینه‌توزی دولت عثمانی و بروز تفکرات افراطی، ارتباط فرهنگی شیعه و اهل سنت رو به کاهش گذاشت. در این دوران مباحث تنش‌زا بیشتر مطرح می‌شد و مسائل مشترک در سایه موضوعات اختلافی قرار می‌گرفت.
در دوران اخیر که اسلام در تمامی شکلها و قرائتها با هجوم بیگانگان روبه‌رو گشته است میل به ارتباط فرهنگی صمیمانه در میان شیعه و اهل سنت افزون شده است. اگرچه برخی از تفکرات افراطی همانند وهابیّت و دیگر گروههای فکری، این صمیمت و ارتباط را برنمی‌تابند.
پیروزی انقلاب اسلامی ایران به رهبری روحانیّت شیعی و موضع‌گیریهای بیگانه‌ستیز آن، به ویژه در رویارویی با قدرت حاکم غرب و یهودیان، موجب روی آوردن توده اهل سنت به این تفکر گشته است.
گرایش به آشنایی با متون معرفتی شیعه، با استفاده از امکانات ارتباطی جدید، ساده‌تر و دقیق‌تر شده است.
شیعیان نیز به مطالعه متون حدیثی اهل سنت، به عنوان نقل دیگری از سنت نبوی، اقبال نشان داده‌اند. آنان در کنار نقد برخی از متون اهل سنت به تبیین موارد مشترک پرداخته‌اند و استفاده از آن متون را در کنار متون اصیل شیعی پذیرا گشته‌اند.۱

12. توجه مستشرقان به ویژه نسل جدید آنان به منابع شیعی

مطالعات اسلام‌شناسی در غرب، از چندین سده قبل آغاز شده است و به گونه‌ای خاص به مقابله و مواجهه با آموزه‌های معرفتی اسلام پرداخته است.

1.. مجموعۀ میزان ‌الحکمه و موسوعۀ امام علی علیه السلام از این گروه‌اند.


تاريخ حديث شيعه 2
286

حدیث در حوزه علمیه قم و سایر شهرستانها نیز پدید آمده است. کتابخانه‌های تخصصی حدیث از جمله مراکزی هستند پژوهش در حدیث را تسهیل کرده‌اند.
پژوهشهای مربوط به نهج البلاغه و مراکز تخصصی در رابطه با این کتاب را نیز باید به مراکز تخصصی حدیث افزود.
همچنین پدید آمدن مجله‌های تخصصی و سایتهای اینترنتی در موضوع حدیث، جزئی از مراکز تخصصی حدیثی محسوب می‌شوند. مجلات تخصصی، مرکزی برای مبادله آخرین اطلاعات و پژوهشهای حدیثی است. این مجموعه‌ها که مخاطبان فراوان یافته‌اند زمینه پژوهشهای برتر و به‌روزتر حدیثی را فراهم کرده‌اند.
پایان‌نامه‌های گوناگون حدیثی نیز بخشی ديگر از این مجموعه است. در این دوره، علوم حدیث و متون روایی در نگارش پایان‌نامه‌ها مورد توجه قرار گرفته‌اند. رشد کمّی این‌گونه تحقیقات، در دوران اخیر بسیار چشمگیر گشته است و اکنون زمینه لازم برای رشد کیفی این مجموعه‌ها نیز فراهم آمده است.

10. رواج علوم پیرامونی حدیث

برخی از علوم حدیثی پیشینه‌ای کهن دارد. علم رجال از قرن دوم و علم درایه از قرن چهارم تا کنون رواج داشته‌اند. اختلاف الحدیث و مشکل الحدیث نیز نمونه‌های پژوهشی کهن داشته‌اند. اما مباحثی همانند مبانی نقد حدیث و مصادیق آن، مبانی فقه الحدیث، تاریخ حدیث، تاریخ علوم حدیث، مکتبها و منهج‌های حدیثی، کتاب‌شناسی توصیفی و یا انتقادی و معناشناسی حدیثی از مباحث روزآمد و جدیدی هستند که پیشینه‌ای نداشته‌اند.
پس از پیدایش مراکز تخصصی حدیث، این مباحث مورد توجه محققان قرار گرفته و پژوهش درباره آنان آغاز گشته است. محیط فکری لازم برای مبادله اطلاعات و نقد و بررسی پژوهشها نیز آماده است. همچنین برخی پژوهشهای اولیه در پاره‌ای از این علوم منتشر شده و یا در دست انتشار است.۱

1.. در سال‌های اخیر و پس از تاسیس مؤسسه دارالحدیث، نگاشته‌های فراوان پیرامون علوم حدیث منتشر شده است که در زمینه‌های تاریخ حدیث، فقه الحدیث، رجال و درایة و....... به پژوهش پرداخته‌اند. دانشکده علوم حدیث نیز در این زمینه ها، آثار ارزشمندی را ارائه کرده است. مجله‌های علوم حدیث (فارسی)، علوم الحدیث (عربی) و حدیث اندیشه نیز مقالات تخصصی پیرامون مباحث مرتبط با حدیث را منتشر کرده اند. این کتابها و مقالات مجموعه‌ای گسترده و دراز دامن است.

  • نام منبع :
    تاريخ حديث شيعه 2
    تاریخ انتشار :
    1390
    پیوند معرفی کتاب :
    http://hadith.net/post/51687/
تعداد بازدید : 79087
صفحه از 304
پرینت  ارسال به