نگاشتههای حدیثی مستشرقان، معمولاً به احادیث اهل سنت و پی جویی اشکالات در آن یا برجسته کردن نقاط مبهم آن اشاره داشت. اگرچه برخی فعالیتهای اصلاحی و شایسته نیز انجام گرفت. در سالیان اخیر ـ و پس از پیروزی انقلاب اسلامی ـ آموزههای شیعی محور کار مستشرقان شد و نگاشتههای فراوان در این باب پدید آمد. در این میان، حدیث پژوهی، سهمی شایسته داشت. شیوه تحقیق غربیان، موضوعات مورد علاقه آنان، نگاههای خاص آنان به آموزههای حدیثی، مطالعات آنان در تاریخ حدیث شیعه، توجّه ویژه به فرقههای شیعه به ویژه فرقههای منحرف و... از جمله مباحث شایسته پیگیری هستند. برخی از نگاشتههای شایسته بحث در این حوزه از این قرار است:
رابرت گلیو/ مجموعههای رسمی احادیث امامیه، (جوامع حدیثی شیعه) مارسین کاوسکی/ کلینی و کافی، بواچکلی/ غلات نخستین شیعه، بیوکارا / پیدایش واقفه، اتان کلبرگ / کتاب خانه ابن طاووس، همو / از امامیه تا اثنا عشریه، همو / شیخ صدوق و نظریه تحریف قرآن.۱
خاتمه
نگاشتههای حدیثی فراوان که در این دوره کوتاه پدید آمده است، این دوره را بر تارک دوران طلایی پیشین قرار میدهد. این پژوهشها آن مقدار گسترده و درازدامن است که نام بردن و توصیف اجمالی آنان نیز از محدوده این نوشتار خارج است.