5. جعفر بن احمد قمی (متوفای نیمه دوم قرن چهارم)
او در شهرهای قم و ری سکونت داشته است و از محدثان خوش‌ذوق سده چهارم به شمار می‌آید. معاصر شیخ صدوق (م 381 ﻫ) است و هر دو از یکدیگر، حدیث نقل کرده‌اند.۱ آثار او را، دویست و بیست کتاب دانسته‌اند.۲ رساله‌های کوچک حدیثی باقی‌مانده از او، بيانگر هنر او در نگارش است. برخی از نگاشته‌هایش عبارت‌اند از:
جامع الأحادیث
مجموعه‌ای در حدود هفتصد روایت است که شبیه جامع الصغیر سیوطی (م 911 ﻫ) و غرر الحکم آمدی (م550 ﻫ)، بر اساس حرف اول متن مرتب شده است. این کتاب و پنج اثر دیگر این مؤلف در یک مجموعه چاپ شده است.۳
المسلسلات
مجموعه‌ای از روایات است که با عنوان درایه‌ای حدیث مسلسل۴ همخوان است. به عنوان مثال یک حدیث به دلیل آنکه، نام بیشتر افراد زنجیره سند فاطمه است، به حدیث فواطم شهرت یافته است.۵
1.. به عنوان نمونه شیخ صدوق در معانی الاخبار، ص ۶، ح ۳ و التوحید، ص ۱۸۸، ح ۱، و ص ۴۱۷، ح ۱، از او حدیث نقل كرده و او نيز در المسلسلات از شیخ صدوق روایت نقل كرده است.
2.. الذریعه، ج ۲۱، ص ۲۱، ش ۳۷۵۱ و ج ۲۲، ص ۳۵۵، ش ۷۴۱۴.
3.. این مجموعه با تصحیح و تحقیق سید محمد حسینی نیشابوری و از سوی انتشارات آستان قدس رضوی به چاپ رسیده است. (چاپ اول، سال ۱۳۷۱) از این رو شمارۀ صفحات از کتاب جامع الاحادیث که در آغاز این مجموعه آمده، شروع شده است.
4.. مسلسل به روایتی گفته می‌شود که تمام راویان زنجیرۀ سند، یک عنصر مشترک به عنوان مثال در نام یا حالت یا گفتار داشته باشند، مانند اینکه نام همه محمد باشد یا همه با سوگند نقل حدیث کرده باشند.
5.. «بکیر بن أحنف قال: حدثتْنا فاطمةُ بنتُ علی بن موسی الرضا علیه السلام قالت: حدثتْنی فاطمة و زینب و أم کلثوم بناتُ موسی بن جعفر علیهما السلام قُلْنَ حدثتْنا فاطمة بنت جعفر بنِ محمد علیهما السلام قالت: حدثتْنی فاطمة بنت محمد بن علی علیهما السلام قالت: حدثتنی فاطمة بنت علی بن الحسین علیهما السلام قالت: حدثتنی فاطمة و سکینة ابنتا الحسین بنِ علی علیهما السلام عن أم کلثوم بنتِ علی علیه السلام عن فاطمةَ بنتِ رسولِ الله صلی الله علیه و آله قالت: سمعتُ رسولَ الله صلی الله علیه و آله یقول: لمّا اُسْرِی بی‌إلی السماء دخلتُ الجنةَ فإذا أنا بقصْرٍ مِن دُرّةٍ بیضاءَ مُجَوَّفةٍ، و علیها بابٌ مُکلَّلٌ بالدُّّرِّ و الیاقوت، و علی الباب سِتْرٌ فرفعتُ رأسی فإذا مکتوبٌ علی الباب لا إله إلا الله محمدٌ رسولُ الله علی ولی القوم.» حضرت فاطمۀ زهرا علیها السلام می‌فرمایند: از رسول خدا شنیدم که می‌فرمود: آن هنگام که مرا به آسمان بردند وارد بهشت شدم ناگهان قصری از درّ سفید و شفاف دیدم که دری درّ و یاقوت‌نشان داشت و بر در آن پرده‌ای آویخته، چون سرم را بلند کردم دیدم بر سردر آن نوشته: لا إله إلا الله محمدٌ رسول الله علی ولی القوم.
