61
تاريخ حديث شيعه 2

است. امام خمینی (رحمة الله علیه) نهج البلاغه را افتخار شیعیان برشمرده است.۱
چون تمامی احادیث نهج البلاغه مرسل است در سالهای اخیر برای مستندسازی آن کوششهایی انجام شده است. مصادر نهج البلاغه، تألیف سید عبدالزهراء الخطیب و نهج السعاده اثر محمد باقر محمودی از مشهورترین این تلاشها است.
کتاب حدیثی دیگر سید رضی، المجازات النبویه نام دارد. او پس از نگارشی درباره مجازهای قرآن، متوجه وجود این صنعت ادبی در احادیث نبوی شد و بر آن شد تا در کتاب جداگانه‌ای به گردآوری و شرح و تفسیر آنها بپردازد.
او در بررسی احادیث این کتاب، ذوق خود را در کاوش از شیوه‌های هنری نمایان ساخته است.۲ توضیحات او در ذیل احادیث، این کتاب را به منبع خوبی در برخی زمینه‌های فقه الحدیث، تبدیل کرده است.

19. شیخ مفید (م 413 ﻫ)

محمد بن محمد بن نعمان معروف به ابن‌المعلم و شیخ مفید، نابغه بزرگ شیعی و هدیه الهی بر آنان است. او مهم‌ترین و پرآوازه‌ترین شخصیت کلامی شیعی در این دوران است. نبوغ و ذوق خارق العاده او موجب شد که شیعه از شکل یک اقلیت مطرود و غضب‌شده تبدیل به گروهی شود که با قوت استدلال خویش، هر سدی را از پیش پا برمی‌‌دارد. پشتکار و همت والای او در تبیین آرای منطقی شیعی، تطابق آنها با عقل و نقل، همچنين استفاده از عنصر عقل در نقد احادیث مخالفان و احادیث شیعی و بالاخره بهره‌گيری از فرصتهای پديد آمده که با یاری زمانه و احترام حاکمان آل بویه همراه بود همه و همه از عوامل پیروزی او در طرح این عقاید بود. نظرات مبتکرانه او هنوز هم قابل توجه و بررسی است و این نشانه پیشی جستن او بر زمانه است. به راستی که جامعه شیعی مدیون زحمات این مرد بزرگ است.

1.. وصیت‌نامۀ امام خمینی، ص ۴.

2.. گرایش او به ادبیات و صنایع ادبی و هنرهای موجود در این حوزه، از ویژگیهای بارز شخصیت علمی سید رضی است به گونه‌ای که بر دیگر ابعاد شخصیتی‌اش سایه انداخته است. اشعار فراوان او که دیوان شعرش او را تشکیل می‌دهند همچنين صاحب‌نظر بودنش در ادبیات گواه بر این امر است.


تاريخ حديث شيعه 2
60

کتاب دعائم الإسلام که از جمله آثار او است، قانون و منبع احکام اسماعیلیه بوده است. در این کتاب روایات فراوانی از امام صادق علیه السلام گرد آمده است. محدث نوری بدان اعتماد کرده و احادیث آن را در کتاب مستدرک الوسائل نقل کرده است. از این طریق، احادیث این کتاب در کتاب جامع احادیث شیعه نیز وارد شده است. اگرچه محققان شیعی به این کتاب اعتماد ندارند.
کتاب دیگر او شرح الأخبار است که فضائل امامان شیعه، تا امام صادق علیه السلام، را بازگو کرده است. تفکر اسماعیلی مؤلف از مجموعه روایاتی که درباره امام مهدی علیه السلام آورده است، قابل دست‌یابی است.۱

18. سید رضی (م 406 ﻫ)

محمد بن حسین موسی معروف به سید رضی، شاعر، ادیب، محدث و مفسر یگانه و برادر سید مرتضی است. والدین او از اشراف و بزرگان شیعه بودند. سید رضی مقام نقابت شیعیان را به عهده داشت و مورد احترام آلِ‌بویه و وزیران آنها بود. او در زمانه خویش به فرزانگی و بزرگواری معروف و مشهور بود. سید رضی شاگرد شیخ مفید و مؤلف نهج البلاغه است. وجود کتابخانه‌های بزرگ و غنی بغداد این امکان را در اختیار سید رضی قرار داد تا زیباترین و ماندگارترین نگارش از سخنان امام علی علیه السلام را ارائه کند.
سید رضی ابتدا کتاب خصائص الأئمه را نوشت. او در اين اثر سعی در معرفی و توضیح زندگانی و سیره امامان علیهم السلام داشت. پس از نگارش سخنان امام علی علیه السلام، به تقاضای عده‌ای تصمیم گرفت تا این قسمت از كتاب را تکمیل و سخنان بلاغی امام علی علیه السلام را جمع‌آوری کند. نهج البلاغه در ماه رجب سال چهارصد هجری پایان یافت. نسخه‌های فراوان خطی از این کتاب در دست است.۲
نهج البلاغه به عنوان کتابی سیاسی، اخلاقی و اجتماعی، مشهورترین کتاب حدیثی شیعه در میان غیر شیعیان است. شرحهای فراوانی بر این کتاب نوشته شده

1.. شرح الاخبار، ج ۳، ص ۳۵۵ به بعد (جزءهای چهارده و پانزده کتاب).

2.. کتاب نهج البلاغة عبر القرون از سید عبدالعزیز طباطبایی. این کتاب به صورت مقاله و با عنوان « فی رحاب نهج البلاغة» در فصلنامۀ عربی تراثنا، ش ۲۹، سال هفتم و ش ۳۵ و ۳۶، سال نهم، ۱۴۱۴ ﻫ، ص ۱۶۸ ـ ۱۶۱ نیز منتشر شده است.

  • نام منبع :
    تاريخ حديث شيعه 2
    تاریخ انتشار :
    1390
    پیوند معرفی کتاب :
    http://hadith.net/post/51687/
تعداد بازدید : 77139
صفحه از 304
پرینت  ارسال به