مصباح المتهجد

کهن‌ترین کتاب دعایی شیعه است که اکنون در اختیار و دسترس ما قرار دارد. این اثر از زمان تألیف با توجه و اقبال دانشمندان شیعه مواجه شده است. اعمال و دعاهای روز، هفته و ماه همراه با زیارات معصومین علیهم السلام در این کتاب ذکر شده است. این کتاب یکی از مصادر اصلی کتب ادعیه متأخر شیعه است. شیخ طوسی خلاصه‌ای از این کتاب را نیز نوشته است.

کتابهای رجالی

سه کتاب رجالی از شیخ طوسی در دست است. رجال طوسی، فهرست طوسی و إختیار معرفة الرجال، گزیده رجال کشی.
کتاب فهرست شیخ طوسی در مباحث رجالی، بیشتر مورد استفاده است. زیرا تعدیل و تضعیف آن درباره راویان بیش از کتاب رجال طوسی و رجال کشی است. رجال طوسی برای شناخت طبقات راویان در عصر ائمه علیهم السلام مفید است چراکه بر این اساس مرتب شده است. إختیار معرفة الرجال یا رجال کشی منتخبی از مجموعه روایات است که کشی به گونه مسند نقل کرده و وضعیت برخی از راویان را نيز معلوم کرده است. بیشترین متون روایی درباره غالیان و طرد آنها، در این کتاب آمده است. شیخ طوسی در اواخر عمر خویش، در نجف، گزیده رجال کشی را بر شاگردان خویش خوانده است.
نکته مهم و قابل تأمل، در مجموعه آثار شیخ طوسی آن است که بهترین کتابهای حدیثی شیخ طوسی در رابطه با احادیث فقهی، در دوران جوانی او نوشته شده است. کتابهای دوران کهنسالی این شخصیت عظیم‌القدر و بلندمرتبه همانند أمالی یا مجالس، در رتبه پایین‌تری نسبت به کتاب تهذیب الأحکام قرار دارد.

23. کراجکی (م 449 ﻫ)

محمد بن علی کراجکی از نویسندگان پرکار در قرن پنجم است. او شاگرد شیخ مفید و سید مرتضی است که در علوم مختلف صاحب نظر و دارای تألیفاتی بوده است.

است. مؤلف به احادیث اختلافی و چگونگی جمع میان آنها اهتمام خاص دارد. بیش از سیزده هزار و پانصد حدیث فقهی در این کتاب گردآوری شده است. از این رو، بزرگ‌ترین مجموعه احادیث فقهی، در زمان خود به شمار می‌آمده است. نگارش این کتاب قبل از سال 413 هجری آغاز شده است. شیخ طوسی در آن زمان کمتر از بیست و هشت سال داشته است. مشیخه کتاب تهذیب الاحکام نیز اهمیتی خاص در شناسایی راویان، طبقات و مصنفان شیعه دارد.

الإستبصار فیما اختلف من الأخبار

این کتاب گزیده التهذیب است و تنها به اخبار اختلافی و وجه جمع آنها اشاره کرده است. از این رو، این کتاب در زمره کتابهای تطبیقی فقه الحدیث قرار می‌گیرد. در مبحث پیشین درباره این کتاب سخن گفتیم.

أمالی الطوسی

این کتاب با نام أمالی ابن‌الشیخ هم معرفی شده است. این اثر، مجموعه مجالس حدیثی شیخ طوسی است که در اواخر عمر و در نجف برگزار شده است. در مجموع چهل و شش مجلس و هزار و پانصد و سی و هفت حدیث دارد که دارای موضوعاتی مختلف در کلام، تاریخ و اخلاق است. گزارشهای تاریخی در این کتاب نقشی پررنگ دارند. قسمتی از أمالی شیخ مفید نیز در این کتاب آمده است.

کتاب الغیبه

هدف اصلی اين كتاب، پاسخ نقلی و عقلی به شبهات مربوط به مهدویت، شفاف‌سازی موضوع غیبت و انحصار^۱ امام مهدی علیه السلام است. پردازش دیدگاههای فرقه‌های شیعی و پاسخ‌گویی بدانها، هسته اصلی کتاب را تشکیل می‌‌دهد. تاریخ زندگی امام مهدی و حوادث آینده، قسمتهای دیگر کتاب است. شیخ طوسی کتاب خویش را تکمیل‌کننده کتاب غیبه نعمانی می‌شمارد.