و لو جازَ أنْ تُرَدَّ الأخبارُ الواردةُ فی هذا المَعنَی لَجازَ أنْ تُرَدَّ جميعُ الأخبارِ^۱.
بنابراين راز پذيرش سهو النبی از يکسو و نقل متن زيارت جامعه کبيره از سوی ديگر چيزی جز نص‌گرايی و اخبارگرايی شديد قميان نيست.^۲ آنان همان‌گونه که روایات سهو النبی را قبول داشتند فرازهای زیارت جامعه کبیره را نیز می‌پذيرفتند. گفتنی است که شیخ صدوق (ره) نظریه اسماء النبی را مطرح کرده و از آن دفاع کرده است. از منظر ایشان، خدای تعالی فراموشی را برای پیامبر (ص) پدید آورد تا تسهیل و آسان سازی در کار مومنان باشد.

5. کثرت نگارش

مدرسه حدیثی قم از جهت کثرت نگارشهای حدیثی و مرتبط با حدیث، مدرسه‌ای نمونه و مثال‌زدنی است. نگارشهای متفاوت در موضوعات گوناگون حدیثی در سالهای مختلف تألیف شده است. یکی از محققان نزدیک به هزار کتاب حدیثی را از مدرسه قم از کتابهای فهرست استخراج نموده است.^۳ می‌دانیم که تنها شیخ صدوق نزدیک به سيصد نوشته حدیثی داشته است که اسامی تمام آنها نیز در اختیار ما نیست. بسیاری از این آثار و مؤلفان آنها نیز در کتابهای رجالی یاد نشده‌اند. بنابراین مدرسه حدیثی قم عالمانی بزرگ و مؤلفانی گرانقدر داشته است که حتی اسامی تمامی آنها نیز برای ما آشنا نیست.
در ادامه، به برخی مشاهير حديثی و همچنين برخی آثار ماندگار آنان خواهيم ‌پرداخت.

3. مراتب غلو

گفتیم که عاملان ترور محمد بن اورمه، آن‌گاه که نماز خواندن مستمر او را مشاهده کردند او را غالی نشمرده و از ترور او صرف نظر کردند. از این سخن معلوم می‌شود که از منظر آنان مرحله نهایی غلو که شخص را مستحق قتل می‌ساخته آن بوده است که غلو در ذات داشته و از انجام تکالیف و دستورات دینی سرپیچی کند؛ بنابراین مبارزه آنان با کسانی که غلو در صفات داشته و معصومان علیهم السلام را افرادی با ویژگیهای خاص و ماورائی می‌دانستند بدان معنا نبود که آنها را از مسلمانی نیز خارج بدانند. نهایت آنکه چون غلو در صفات مقدمه‌ای برای پیدایش غلو در ذات بود از ترویج این عقاید جلوگیری می‌کردند.^۱

4. رويکرد دوگانه

شیخ صدوق همانند استاد خویش (ابن‌وليد) سهو النبی را می‌پذیرد و انکار آن را اولین مرحله غلو می‌شمارد.^۲ با این وجود او راوی (ناقل) اصلی زیارت جامعه کبیره است.^۳ شاید اگر شیخ صدوق این متن زیبای امام‌شناسی را نقل نمی‌کرد ما نیز اکنون از فیض این معارف محروم بودیم.^۴
سؤال اساسی این است که چگونه کسی که عدم سهو النبی را نمی‌پذیرد و آن را نشانه غلو می‌شمارد فرازهای بلند زیارت جامعه را، که بسی بالاتر و مهم‌تر از عدم السهو است، باور دارد و آنها را در کتابهای خویش نقل می‌کند. به نظر می‌رسد علت قبول نظریه سهو النبی تنها بدان جهت است که عالمان قم و از جمله شیخ صدوق نقد احاديث را با دلایل غیرقطعی، خصوصاً دلایل عقلی، نمی‌پذیرفتند و گمان داشتند در صورت رد اين‌گونه احاديث با نقد عقلی ممکن است تمام روايات نقد و رد شوند؛ زيرا عقل توانايی درک تمام امور مطرح‌شده در احاديث را ندارد و ممکن است با پی نبردن به حقيقت، آنها را رد کند؛ چنان‌که شيخ صدوق می‌نويسد: