91
تاريخ حديث شيعه 2

ظاهراً او وکیل امام رضا علیه السلام و امام جواد علیه السلام در قم بوده است.۱ هنگامی که زکریا بن آدم تصميم خود را مبنی بر ترک خاندانش (ظاهراً مقصود مردم قم است)، به دليل نارضايتی از آنان، با امام رضا علیه السلام در ميان گذاشت امام رضا علیه السلام به او فرمود:
اين كار را نكن؛ چرا كه به بركت وجود تو بلاها از خاندانت برطرف می‌شود، همان‌گونه كه به بركت موسی بن جعفر بلاها از اهل بغداد برطرف می‌شود۲.

3. ابراهیم بن هاشم

او از دانشمندان و راویان پر‌حديث کوفی است که به قم مهاجرت کرده است. درباره ابراهیم بن هاشم گفته‌اند: «او نخستین کسی است که احادیث کوفیان را در قم منتشر کرد.»۳ بیشترین روایات او از طریق فرزندش، علی بن ابراهیم گزارش شده است. بیش از شش هزار و چهارصد روایت به نقل از او در کتب اربعه آمده است.۴

4. علی بن ابراهیم قمی

او از فرزندان ابراهیم بن هاشم و از مشهورترین راویان قم و پرروایت‌ترین آنها در دوران غیبت صغری است. بیش از هفت هزار و صد روایت او در کتب اربعه نقل شده است.5 او استاد شیخ کلینی و ابن‌بابویه، پدر شیخ صدوق است. علی بن ابراهیم قمی کتابهای بسیاری نگاشته که تفسیر علی بن ابراهیم ـ از کهن‌ترین تفاسیر روایی در دسترس ـ از آن جمله است.6 نجاشی درباره او گفته است:
ثقةٌ فی الحدیث، ثَبتٌ،7 مُعتَمَدٌ، صحیحُ المذهبِ، سَمِعَ فَأکثَرَ وَ صنَّفَ کُتباً وَ

1.. همان، ص ۸۵۹.

2.. همان، ص ۸۵۷.

3.. رجال نجاشی، ص ۱۶.

4.. معجم رجال الحدیث، ج ۱، ص ۲۹۱.

5.. همان، ج ۱۲، ص ۲۱۳.

6.. رجال نجاشی، ص ۲۶۰.

7.. ثبت همانند الفاظ ديگری که در اين متن به کار رفته برای تعديل و توثيق راوی است. مرحوم كلباسی در سماء المقال، ج ۲، ص ۱۸۷ می‌نويسد: «در كتب شرح حال‌ نويسی راويان، منظور از واژۀ ثبت اين است كه راوی در نقل حديث مورد اعتماد است و متن را با دقت نقل می‌كند.»


تاريخ حديث شيعه 2
90

1. احمد بن محمد بن عیسی

او از اصحاب امام هشتم، امام نهم و امام دهم علیهم السلام است. ریاست مقتدرانه او بر حوزه قم سبب شهرت این مدرسه و معروفيت آن به دقت در عصر خود شده است. نجاشی او را شیخ قمیان و فقیه آنان معرفی کرده است.۱
ذهبی، از دانشمندان سنی، نيز او را «بزرگ شيعيان در قم و برخوردار از شهرت و تأليفات» دانسته است.۲
سؤالات او از امام رضا علیه السلام در کتاب المسائل جمع شده است. او کتابهای حدیثی دیگری نیز داشته است. دوران ریاست او بر قم به سبب سخت‌گیری و احتیاط بسیار زیادش با اخراج برخی از محدثان مشهور همانند: برقی، سهل بن زیاد و ...، همراه بود؛ هر‌چند كه به نظر می‌رسد این تندرویها در دوره پايانی عمرش كاهش يافته است. احمد بن محمد بن ادريس تا اواخر قرن سوم هجری زنده بود. از او بیش از دو هزار و سيصد روایت در کتب اربعه نقل شده است.۳

2. زکریا بن آدم

او از اصحاب امام صادق، امام کاظم، امام رضا و امام جواد علیهم السلام۴ و مورد اعتماد و توثیق امام رضا علیه السلام است. علی بن مسیب می‌گوید:
خدمت امام رضا علیه السلام عرض كردم: «‌من از شما دورم و هميشه به شما دسترسی ندارم. به نظر شما دانشهای دينی‌ام را از چه كسی دريافت كنم؟» ايشان فرمودند: «از زكريا بن آدم كه در امور دنيا و آخرت فردی امين و مورد اعتماد است.»۵

1.. رجال نجاشی، ص ۸۲.

2.. لسان المیزان، ج ۱، ص ۲۶۰.

3.. معجم رجال الحدیث، ج ۳، ص ۹۰.

4.. رجال طوسی، ص ۲۱۰، ۳۵۸ و ۳۷۵.

5.. رجال کشی، ج ۲، ص ۸۵۷.

  • نام منبع :
    تاريخ حديث شيعه 2
    تاریخ انتشار :
    1390
    پیوند معرفی کتاب :
    http://hadith.net/post/51687/
تعداد بازدید : 77148
صفحه از 304
پرینت  ارسال به