تاريخ حديث شيعه 2

شیخُ القمیین و وَجْهُهم قَدِمَ الکوفةَ سنةَ نیف و تسعینَ و مِأتَین و سَمِعَ أهلُها مِنه فَأکثَروا و صَنَّفَ کُتباً کثیرةً^۱.
بزرگ اهل قم و فرد شاخص آنان، سال دويست و نود و اندی وارد كوفه شد، مردم آن ديار از او روايت شنيدند و بسيار نقل كردند. او كتابهای بسياری به رشته تحرير درآورده است.

10. محمد بن حسن صفار (م 290 ﻫ)

او از مشهورترین راویان مدرسه حدیثی قم است. نجاشی او را این‌گونه ستوده‌ است:
کان وجهاً فی أصحابِنا القُمیینَ، ثقةً، عظیمَ القدْر، راجِحاً، قلیلَ السَقَطِ في الروایه^۲.
در ميان محدثان اماميه اهل قم فردی برجسته‌، ثقه و عظيم القدر بود، بر ديگران برتری داشت و در امر حديث به ندرت دچار لغزش می‌شد.
او از صحابه امام عسکری علیه السلام است.^۳ محمد بن حسن صفار غیبت صغری را درک نموده و در سال 290 رحلت کرده است.^۴ او کتابهای متعددی تألیف کرده است که از جمله آنها می‌توان به کتاب بصائر الدرجات اشاره کرد که اکنون نیز در دسترس ما قرار دارد. نام او در بیش از هشتصد سند از اسناد روايات كتب اربعه مشاهده می‌شود.^۵

11. محمد بن حسن بن ولید

او استاد شیخ صدوق و از چهره‌های شاخص مدرسه حدیثی قم است. درباره او چنین گفته‌اند:
شیخُ القمیین و فقیهُهم و مُتَقَدِّمُهم و وجهُهم، ثقةٌ ثقةٌ، عیْنٌ، مَسکونٌ إلیه»،⁶

1.. رجال نجاشی، ص ۲۱۹.

2.. رجال نجاشی، ص ۳۵۴.

3.. الفهرست شيخ طوسی، ص ۲۱۹.

4.. معجم رجال الحديث، ج ۱۶، ص ۲۷۲، ش ۱۰۵۵۵ و ج ۲۴، ص ۹۱ و ... .

5.. رجال نجاشی، ص ۳۸۳.

تاريخ حديث شيعه 2

اختیار است، تمامی انواع نگاشته‌های او را در بر دارد.^۱ ذوق نگارش خاص و سلیقه چینش زیبا و بدون پیشینه از جمله ویژگیهای او است. شیخ صدوق بسیاری از گونه‌های نگارشی خویش را همانند او به انجام رسانده است.^۲
احمد بن محمد بن عیسی، برقی را، به جرم نقل گسترده احادیث مرسل و گزارش از راویان ضعیف، از قم اخراج کرد. پشیمانی احمد بن محمد بن عیسی از این عمل و حضور با پای برهنه در تشییع جنازه برقی در کتابهای رجالی گزارش شده است. احمد بن محمد بن خالد برقی در حدود سالهای 274 یا 280 هجری درگذشت.^۳

8. محمد بن یحیی العطار

او از بزرگان قم در زمان خویش و استاد شیخ کلینی است. بیش از پنج هزار روایت به نقل از او در کتاب کافی نقل شده است. او معاصر سعد بن عبدالله اشعری و محمد بن حسن صفار بوده است. نجاشی درباره او نوشته است: «شیخُ أصحابِنا فی زمانه، ثقةٌ، عَیْنٌ، کثیرُ الحدیثِ، له کتبٌ».^۴

9. عبدالله بن جعفر حمیری

مؤلف کتاب مشهور قرب الأسناد و از اصحاب امام هادی^۵ و امام عسکری علیهم السلام است.^۶ او نگارشهای فراوانی داشته است که نام آنها در کتابهای فهرست ذکر شده است.^۷
کتاب قرب الأسناد، مجموعه روایات عالی السندی است که از امام صادق تا امام رضا علیهم السلام در اختیار او بوده است. او در سالهای پایانی قرن سوم هجری به کوفه رفته و در آنجا نقل حدیث کرده است. نجاشی درباره او چنین نوشته است:

1.. رجال نجاشی، ص ۷۷.

2.. به عنوان کتاب الخصال، برگرفته از شیوۀ کتاب القرائن در نگارش احادیث عددی است.

3.. همان، ص ۳۵۳.

4.. رجال طوسی، ص ۳۸۹.

5.. همان، ص ۴۰۰.

6.. فهرست شيخ طوسی، ص ۱۶۷.

نام منبع :

تاريخ حديث شيعه 2

پدیدآورنده :

سید محمدکاظم طباطبایی (پديدآورنده)

تاریخ انتشار :

1390

پیوند معرفی کتاب :

http://hadith.net/post/51687/

تاریخ

از منظر تاریخ حدیث، سده‌های چهارم و پنجم هجری دورانی مهم و نقش‌آفرین برای حدیث و دیگر معارف شیعی به شمار می‌رود. پژوهشگران و دانشوران بزرگ حدیث شیعه، همچون شیخ کلینی، شیخ صدوق، شیخ مفید، سید مرتضی، سید رضی و شیخ طوسی در این دوره می‌زیستند، کتب اربعۀ حدیثی شیعه در این دوران نگارش یافتند، علاوه بر آن صدها کتاب حدیثی و پیرامونِ حدیثی دیگر نیز محصول این دوران هستند. اکنون باید دید این پدیدۀ خجسته، یعنی فزونی، تنوع و گرمی بازار تلاشهای حدیثی و به بار نشستن آنها، چگونه حاصل شده است و چرا پس از نیمۀ دوم سدۀ پنجم (۴۵۰ هجری به بعد) این پدیده استمرار نیافت. به نظر می‌رسد که مهم‌ترین عامل در این زمینه، مساعد بودن شرایط سیاسی، فرهنگی و اجتماعی آن دوران است که بستری مناسب برای این‌گونه تلاشها فراهم کرده بود.

نتیجه جستجو برای « »