ذهبیّه را جزء گروهی می‌شمارد که در بردارنده غلو و تخلیط هستند و از آنها اعراض کرده است و یا از گروه متعادل هستند که آنها را گزارش می‌کند.
نتیجه ارزیابی سند
از مطالب پیشین، معلوم می‌گردد که سند رساله ذهبیّه، معتبر نیست؛ زیرا راوی اوّل و مشترک در اسناد، تضعیف شده است. افزون بر این، بقیه اجزای سند نیز دارای اشکال هستند.
2. بررسی متن رساله
ممکن است برخی با ادّعای تساهل و عدم سخت‌گیری در مطالب غیر فقهی، ضعف سندیِ رساله ذهبیّه را توجیه کنند. در جواب می‌گوییم که این ادّعا در موردی صحیح است که قراین متنی، اعتبار متن حدیث یا مضمون آن را اثبات کنند.
در این موارد، بررسی شواهد و قراین درون‌متنی و برون‌متنی _ که سبب کاهش یا افزایش اعتماد بر متن می‌گردد _ اهمیت بیشتری می‌یابد.
در این مختصر، به قراین کاهنده اعتماد اشاره می‌کنیم و میزان اعتماد بر این متن
را می‌کاویم:
1. قراین برون‌متنی
الف) مشابهت با متون طبّی معاصر با امام رضا: مقایسه متن رساله ذهبیّه با دیگر متون طبّی دوره هارون و مأمون، معلوم می‌کند که این رساله نیز نوشتاری همانند آنهاست و مطلب خاصی افزون بر آنها ندارد. از این رو، اعجاب مأمون از این رساله و فرمان به نوشتن آن با آب طلا و نامیده شدن آن به رساله ذهبیّه یا مذهّبه، چندان موجّه نیست؛ زیرا مطالب موجود در آن، از جمله متون رایج در طبّ کهن و سنّتی بوده است.
مقایسه تفصیلی این رساله با کتاب‌هایی همچون الرسالة الهارونیة، نگاشته مسیح بن حکم دمشقی، التذکرة المأمونیة فی منافع الأغذیة، نگاشته جبرئیل بن بختیشوع و رسالة بختیشوع للمأمون العبّاسی فی تدبیر البدن، نشان دهنده نزدیکی کامل متون و حتّی مشابهت در الفاظ است (به پیوست، مراجعه شود).
ب) عدم امکان حضور ابن بختیشوع: این جلسه در هر کجا که تشکیل شده باشد، باید در حدود سال‌های 201 تا 203ق، یعنی پس از حرکت امام رضا علیه السلام از مدینه به سمت
