4. مرحوم محقّق کرکی (م940ق) _ که نسخه رساله ذهبیّه توسط ایشان استنساخ شده و به دست علاّمه مجلسی رسیده است _ نیز در کتاب فقهی گسترده خویش، یعنی جامع المقاصد، به این رساله استناد نکرده است.
5. همگام با این بزرگواران، هیچ یک از فقیهان یا محدّثان قبل از دوره علاّمه مجلسی، به این رساله استناد نکرده‌اند؛ یعنی فقهای پیشین یا این رساله را نمی‌شناخته‌اند و یا آن را به عنوان حدیث نمی‌پذیرفته‌اند.
این نکته، بسیار عجیب می‌نماید که نگاشته‌ای از معصوم وجود داشته باشد و در طول حدود هفتصد سال، هیچ گزارشی از آن در مصادر حدیثی نقل نشود.
پس از انتشار این رساله در بحار الأنوار، برخی از فقیهان همچون فاضل هندی (م1137ق)،۱ شیخ یوسف بحرانی (م1186ق)، ملّا احمد نراقی (م1245ق)،۲ و محمّد حسن نجفی (م1266ق)،۳ به این رساله استناد کرده‌اند.
2. قرینه‌های درون‌متنی
الف) تشکیل جلسه در نیشابور: در بیشتر گزارش‌ها از تشکیل این جلسه در نیشابور سخن گفته شده است؛ در حالی که امام رضا هیچ‌گاه به همراه مأمون در نیشابور حضور ند‌اشته‌اند. آن گاه که امام رضا از مدینه به نیشابور وارد شدند، مأمون در مرو بود و آن هنگام که ایشان همراه با مأمون از مرو به خراسان بازگشتند، امام رضا قبل از رسیدن به نیشابور، در قریه سناباد به شهادت رسیدند.
ب) خوردن تریاق اکبر: یکی از بخش‌های بحث برانگیز رساله ذهبیّه، سفارش نویسنده به مأمون در باره خوردن تریاق اکبر بعد از حجامت است.۴
تریاق اکبر (فاروق)، دارویی ترکیبی است که توسط اندروماخس، طبیب یونانی ابداع شده و از اثر درمانی خارق العاده‌ای برخوردار است. اجزای اصلی این دارو، عبارت اند از: شراب، گوشت مارِ افعی و جندبیدستر که بیضه یک نوع سگ است. خوردن این دارو به سبب دارا بودن اجزای نجس و حرام، جایز نیست.۵
1.. ر.ک: کشف اللثام، ج۷، ص۱۹.
2.. ر.ک: ریاض المسائل، ج۱۱، ص۳۵.
3.. ر.ک: جواهر الکلام، ج۲۹، ص۵۸.
4.. بحار الأنوار، ج۵۹، ص۳۲۰.
5.. ر.ک: تذکرة الفقهاء، ج۱۲، ص۱۴۰و فیه: و لا یجوز شربه للتداوی الامع خوف التلف.
