59 بحار الأنوار همراه با شرح و توضیح علاّمه مجلسی آمده است.
به منظور ارزیابی اعتبار این رساله و صحت انتساب آن به امام رضا علیه السلام، ابتدا قراین انتساب رساله به امام را بر میکاویم و سپس به ارزیابی سند و متن آن خواهیم پرداخت:
قراین انتساب رساله ذهبیّه به امام رضا
قراینی که سبب انتساب این رساله به امام شده است عبارتاند از:
1. شواهد تاریخی
شیخ طوسی (م460ق) در کتاب الفهرست خویش و در معرفی آثار محمّد بن حسن بن جمهور عمّی بصری، از کتاب رساله ذهبیّه۱ ]الرسالة المذهبّه۲ [ نام میبَرَد که محمّد بن حسن بن جمهور، آن را از امام رضا علیه السلام روایت کرده است.
ابن شهر آشوب (م588ق) در کتاب معالم العلماء، در معرّفی آثار همین شخص مینویسد:
الرسالة المذهّبة عن الرضا _ صلوات الله علیه _ فی الطب.۳.
شیخ منتجب الدین علی بن عبید الله بن بابویه (م585ق) نیز در کتاب الفهرست خویش و در ضمن ترجمه فضل الله بن علی راوندی (ق6)، از اثری با نام ترجمة العلوی للطبّ الرضوی نام میبَرَد. ۴ برخی احتمال دادهاند که این کتاب، ترجمه و یا شرح رساله ذهبیّه باشد؛۵ ولی ما تنها از نام کتاب آگاهیم و بدان دسترسی نداریم.
2. شهرت
علاّمه مجلسی در توثیق مصادر بحار الأنوار، این کتاب را با نام طب الرضا معرفی کرده۶ و آن را از کتب مشهور برشمرده و وعده کرده که تمام آن را در «کتاب السماء و العالم» خواهد آورد.۷
1.. الفهرست(طوسی)، ص۲۲۳.
2.. الفهرست، تصحیح: محقّق طباطبایی.
3.. معالم العلماء، ص۱۰۳
4.. الفهرست (منتجب الدین)، ص۹۶.
5.. ریاض العلماء، ج۴، ص۳۶۴؛ تعلیقة أمل الآمل، ص۲۲۹؛ خاتمة المستدرک، ج۱، ص۲۲۴، رقم ۲؛ الذریعة، ج۱۳، ص۳۶۴.
6.. بحار الأنوار، ج۱، ص۱۱.
7.. همان، ج۱، ص۳۰.