الف. روایاتی که به صراحت، فضایل خاصی را که با قرآن و یا سنت متواتر در تناقض است، برای شهر قم بیان می‌کند:
۱. و عن أبی مقاتل الدیلمی نقیب الری، قال: سمعت أبا الحسن علی بن محمد علیه السلام یقول: «إنما سمی قم به لأنه لما وصلت السفینة إلیه فی طوفان نوح علیه السلام قامت، و هو قطعة من بیت المقدس».۱.
بررسی سند روایت
1) ابی مقاتل دیلمی مجهول است.۲
2) سند این روایت منقطع است؛ چون بیش از چند راوی قبل از دیلمی تا امام ساقط شده است.۳
3) این روایت از جهت متنی و سندی غریب است. ۴
بررسی متن روایت
1) این روایت با ظاهر قرآن تناقض دارد؛ چرا که در قرآن چنین آمده است:
«وَ قِیلَ یَأَرْضُ ابْلَعی مَاءَكِ وَ یَسَمَاءُ أَقْلِعی وَ غِیضَ الْمَاءُ وَ قُضىَِ الْأَمْرُ وَ اسْتَوَتْ عَلی الجُْودیِ وَ قِیلَ بُعْدًا لِّلْقَوْمِ الظَّلِمِینَ»؛۵.
و گفته شد: ای زمین آب خود فروبر و ای آسمان باز ایست. آب فرو شد و كار به پایان آمد و كشتی بر كوه جودی قرار گرفت و ندا آمد كه ای لعنت باد بر مردم ستمكاره.۶.
در اکثر تفاسیر جودی را نام کوهی در ناحیه موصل عراق دانسته‌اند و هیچ کس تا به حال نگفته است که جودی نام قم است:
1.. بحار الانوار، ج۵۷، ص۲۱۱-۲۱۶. سه روایت وجه تسمیه قم را بیان می‌‌کنند: اول، قم از آن جهت قم نامیده شد که کشتی نوح بر آن ایستاد؛ دوم، قم از آن جهت قم نامیده شد که پیامبر خدا صلی الله علیه و آله در شب معراج به شیطان امر کرد از کنار آن برخیزد؛ سوم، قم از آن جهت قم نامیده شد که محل قیام یاران امام زمان علیه السلام است. در این روایت به وجه تسمیه اول اشاره می‌‌شود
2.. معجم رجال الحدیث، ج۲۱، ص۵۱-۵۷؛ مستدرک رجال الحدیث، ج۸، ص۴۵۶؛ تنقیح المقال، ج۱، ص۶۷. مجهول کسی که نامی از وی در کتب رجال نیامده باشد (اصول الحدیث، ص، ۱۰۵؛ منهج النقد، ص۸۹). اگر چه در کتب درایه فردی را که نام وی آمده باشد، اما مدح یا ذمی در باره وی نرسیده باشد، داخل در این قسم نیز می‌‌دانند، اما در اینجا مقصود ما از مجهول، آن است که ذکری از نام وی در کتب رجال نیست.
3.. المنقطع هو الحدیث الذی سقط من رواته راو واحد قبل الصحابی فی موضع واحد او مواضع متعدده (منهج النقد، ۳۶۷ص؛ اصول الحدیث، ص۹۵).
4.. و هو الحدیث الذی لا یروی الا من وجه واحد (منهج النقد، ص۳۹۷).
5.. سوره هود، آیه ۴۴
6.. ترجمه قرآن کریم، فولادوند، ص۲۲۶
