حجت خدا بر روی زمین معرفی مینماید. اگر چه این اخبار معارض عقلی و نقلی ندارد، لیکن عموماً دارای اسناد ضعیف و غیر قابل اعتماد است و همان طور که در مباحث علامات احادیث جعلی بیان شده است، یکی از بسترهای اخبار جعلی، اخبار آخر الزمان است؛ چون سنجش صحت و سقم این روایات در بستر واقعیات و وقابع تاریخ _ که هنوز نیامدهاند و به تاریخ دور دستی در آینده موکول شدهاند _ عملاً ناممکن است؛ امری که به دروغ پردازان فرصت میدهد در این عرصه خبرهای ساختگی جعل کنند
و عرضه دارند.
۱. و فی خطبة الملاحم لأمیر المؤمنین علیه السلام التی خطب بها بعد وقعة الجمل بالبصرة قال: یخرج الحسنی صاحب طبرستان مع جم كثیر من خیله و رجله حتی یأتی نیسابور فیفتحها و یقسم أبوابها ثم یأتی إصبهان، ثم إلی قم، فیقع بینه و بین أهل قم وقعة عظیمة یقتل فیها خلق كثیر فینهزم أهل قم، فینهب الحسنی أموالهم و یسبی ذراریهم و نساءهم و یخرب دورهم، فیفزع أهل قم إلی جبل یقال لها «وراردهار»۱فیقیم الحسنی ببلدهم أربعین یوما، و یقتل منهم عشرین رجلاً، و یصلب منهم رجلین ثم یرحل عنهم.۲و۳.
بررسی سند روایت
1) روایت فوق مرسل است.
2) این روایت در نهج البلاغه و در مستدرکات آن نیز وجود ندارد و در بین مجامیع حدیثی فقط در بحار الانوار به چشم میخورد. ۴
بررسی متن روایت
1) این روایت با سایر روایاتی که سید حسنی را شخص مثبتی معرفی میکند، سازگار نیست؛ چرا که مردم قم بر اساس همین روایات مردمی مغفور و عالم و عابد بودند. پس قتل عام آنها چه معنایی میتواند داشته باشد؟
2) این روایت با روایاتی که مردم قم را ایمن از بلا معرفی میکند، سازگاری ندارد.
در کتاب اخبار البلدان ابن الفقیه همدانی روایتی آمده که در منابع بعدی همین مضمون
1.. این نام کوهی در اطراف قم است و در خطبهای دیگر، امام رضا علیه السلام فرمود: نعم الموضع، ورادهار.
2.. بحار الانوار، ج۵۷، ص۲۱۱.
3.. این روایت میگوید: سید حسنی به شهر قم حمله میکند و با مردم قم میجنگد و عدهای از آنها را قتل عام میکند
4.. اما مشابه این روایت - که محل ظهور امام زمان را قم معرفی میکند - در کتاب خلاصة البلدان به نقل از مونس الحزین شیخ صدوق روایتی نقل شده که در باره آن سخن خواهیم گفت.