ابن کثیر در تأویل نفرین پیامبر در حقّ معاویه انجام دادند؛ چنان که ذهبی پس از نقل حدیث «اللهم لا تشبع بطنه» مینویسد:
دور نیست كه این حدیث منقبتی برای معاویه باشد! زیرا رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: «بار خدایا، هر كسی را كه من نفرین كردم یا دشنام دادم، لعن و نفرین مرا مایه پاكی و رحمت برای او قرار ده!».۱.
همچنین ابن كثیر چنین توجیه کرده است که معاویه روزانه هفت مرتبه غذا خورد
و میگفت: «والله ما أشبع و انما أعیا» و این خود نعمتی است که هر پادشاهی آرزوی آن
را دارد!۲
حذف حدیث بدون اشاره به آن
یکی از اقسام پنهانکاری مکتب خلفا حذف تمام حدیث از سنت پیامبر صلی الله علیه و آله ، بدون اشاره به مورد حذف شده است؛ چنان که ابن هشام، صاحب کتاب السیره النبویه انجام داده است. او که كتاب خود را از سیره ابن اسحاق به روایت بكایی گرفته است، در باره شیوهاش مینویسد:
من برخی از نوشتههای ابن اسحاق را در این كتاب نیاوردم و از آوردن چیزهای كه از مقام حدیث میكاهد و مردم گفتنش را دوست ندارند، خودداری نمودم!۳.
یکی از آن مواردی كه وی از سیره ابن اسحاق حذف كرده است، خبر دعوت
رسول خدا صلی الله علیه و آله از بنی عبدالمطلب، به هنگام نزول آیه و انذر عشیرتك الاقربین است كه طبری آن را به سند خود از ابن اسحاق نقل کرده است. ابن هشام این خبر و اخبار بسیار دیگری را كه به قول خودش مردم از شنیدن آنها ناراحت میشدند، حذف نمود. از این رو، سیره ابن اسحاق به دست فراموشی سپرده شد و همه نسخههای آن نایاب گردید و به جای آن سیره ابن هشام به شهرت رسید و از معتبرترین كتب سیره نزد مکتب خلفا گردید.۴
دانش رجال
شناخت احوال راویان و رجال حدیث، یکی از مهمترین مباحث دانشهای حدیثی
1.. تذکرة الحفاظ، ج۲، ص۷۰۰
2.. ر.ک: البدایه و النهایه، ج۸، ص۱۱۹؛ معالم المدرستین، ج۱، ص۴۰۸.
3.. السیرة النبویه، ج۱، ص۲
4.. ر.ک: معالم المدرستین، ج۱، ص۴۱۶.