249
حکمت‌نامه عيسي بن مريم عليهما السلام

6 / 16

مَثَل كسى كه نهى از منكر نمى‏كند

۳۹۰.عيسى بن مريم عليه السلام : به درستى برايتان مى‏گويم : هر كس مارى را ببيند كه به طرف برادرش مى‏رود تا او را نيش بزند و به برادر خود هشدار ندهد و مار او را بكشد ، نبايد خود را از شريك بودن در خون او مبرّا بداند . همچنين هر كه ببيند برادرش گناه مى‏كند و او را از فرجام آن برحذر ندارد تا گناه، وى را فرا گيرد ، از شريك بودن در گناه وى مبرّا نيست .
و هر كس بتواند جلو ستمگر را بگيرد ، و نگيرد، همچون كسى است كه مرتكب ستم شده باشد . چگونه ستمگر بهراسد با آن كه در ميان شما امنيّت دارد و وى را باز نمى‏دارند و جلوى او را نمى‏گيرند و دستش را كوتاه نمى‏كنند؟! [با چنين حالى ]چگونه ستمگران، [از ستم خود] كوتاه بيايند و مغرور نشوند؟!
آيا كافى است كه فردى از شما بگويد : من ، خود ستم نمى‏كنم و هر كه بخواهد ، گو ستم كند ، و ستم را ببيند و جلوى آن را نگيرد؟! اگر چنين بود كه شما مى‏گوييد ، وقتى در دنيا بر ستمگران كيفر و بلا مى‏رسيد، شما به همراه آنها مجازات نمى‏شديد ، در حالى كه مانند آنها ستم نكرده‏ايد .

6 / 17

مَثَل عيبجوى ديگران‏

۳۹۱.تحف العقول : عيسى عليه السلام به يارانش فرمود : «بگوييد بدانم ، اگر يكى از شما بر برادر خود بگذرد و ببيند كه جامه‏اش از روى عورتش كنار رفته است ، آيا آن را بيشتر نمايان مى‏سازد و يا آن را مى‏پوشاند؟».
يارانش گفتند : آن را مى‏پوشاند .
فرمود : «نه ؛ بلكه برهنه‏ترش مى‏كند!».
يارانش دانستند كه برايشان مثالى زده است . پس گفتند : اى روح خدا ! منظور چيست؟
فرمود : «منظور اين است كه يكى از شماها عيب برادرش را ببيند و آن را نپوشاند».


حکمت‌نامه عيسي بن مريم عليهما السلام
248

6 / 16

مَثَلُ مَن لا يَنهى‏ عَنِ المُنكَرِ

۳۹۰.عيسى بن مريم عليه السلام: بِحَقٍّ أَقُولُ لَكُم: مَن نَظَرَ إِلَى الحَيَّةِ تَؤُمُّ أَخاهُ لِتَلدَغَهُ ولَم يُحَذِّرهُ حَتّى‏ قَتَلَتهُ ، فَلا يَأمَنُ أَن يَكُونَ قَد شَرِكَ فِي دَمِهِ ؛ وكَذلِكَ مَن نَظَرَ إِلى‏ أَخِيهِ يَعمَلُ الخَطِيئَةَ ولَم يُحَذِّرهُ عاقِبَتَها حَتّى‏ أَحاطَت بِهِ، فَلا يَأمَنُ أَن يَكُونَ قَد شَرِكَ فِي إِثمِهِ .
ومَن قَدَرَ عَلى‏ أَن يُغَيِّرَ الظّالِمَ ثُمَّ لَم يُغَيِّرهُ فَهُوَ كَفاعِلِهِ ، وكَيفَ يُهابُ الظّالِمُ وقَد أَمِنَ بَينَ أَظهِرُكُم لا يُنهى‏ ، ولا يُغَيَّرُ عَلَيهِ ، ولا يُؤخَذُ عَلى‏ يَدَيهِ؟! فَمِن أَينَ يَقصُرُ الظّالِمُونَ أَم كَيفَ لا يَغتَرُّونَ؟!
فَحَسبُ أَن يَقُولَ أَحَدُكُم : لا أَظلِمُ ومَن شاءَ فَليَظلِم، ويَرَى الظُّلمَ فَلَا يُغَيِّرُهُ! فَلَو كانَ الأَمرُ عَلى‏ ما تَقُولُونَ لَم تُعاقَبُوا مَعَ الظّالِمِينَ الَّذِينَ لَم تَعمَلُوا بِأَعمالِهِم حِينَ تَنزِلُ بِهِمُ العَثرَةُ فِي الدُّنيا.۱

6 / 17

مَثَلُ المُتَتَبِّعِ عُيوبَ الآخَرينَ‏

۳۹۱.تحف العقول: قالَ [عِيسى‏] عليه السلام لِأَصحابِهِ: أَرَأَيتُم لَو أَنَّ أَحَداً مَرَّ بِأَخِيهِ فَرَأى‏ ثَوبَهُ قَدِ انكَشَفَ عَن عَورَتِهِ ، أَكانَ كاشِفاً عَنها أَم يَرُدُّ عَلى‏ مَا انكَشَفَ مِنها؟ قالُوا: بَل يَرُدُّ عَلى‏ ما انكَشَفَ منها. قالَ: كَلّا، بَل تَكشِفُونَ عَنها! فَعَرَفُوا أَنَّهُ مَثَلٌ ضَرَبَهُ لَهُم، فَقالُوا: يا رُوحَ اللَّهِ، وكَيفَ ذاكَ؟
قالَ: ذاكَ الرَّجُلُ مِنكُم يَطَّلِعُ عَلَى العَورَةِ مِن أَخيهِ فَلَا يَستُرُهَا.۲

1.تحف العقول: ص ۵۰۴ ، بحار الأنوار: ج ۱۴ ص ۳۰۸ ح ۱۷.

2.تحف العقول: ص ۵۰۲ و۳۰۵ ، بحار الأنوار: ج ۱۴ ص ۳۰۵ ح ۱۷ ؛ تاريخ دمشق: ج ۴۷ ص ۴۳۶ عن خالد الربعي ، إحياء العلوم: ج ۲ ص ۲۵۸ كلاهما نحوه ، الدرّ المنثور: ج ۲ ص ۲۰۶.

  • نام منبع :
    حکمت‌نامه عيسي بن مريم عليهما السلام
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1391
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 38775
صفحه از 321
پرینت  ارسال به