حكمت - صفحه 179

«وَ لَقَدْ آتَيْنَا لُقْمَانَ الْحِكْمَةَ أَنِ اشْكُرْ لِلّهِ وَ مَنْ يَشْكُرْ فَإِنَّما يَشْكُرُ لِنَفْسِهِ وَ مَنْ كَفَرَ فَإِنَّ اللّه َ غَنِيٌّ حَمِيدٌ» . ۱

الحديث :

۰.4379.الإمامُ عليٌّ عليه السلام : أوّلُ الحِكمَةِ تَرْكُ اللَّذّاتِ ، و آخِرُها مَقْتُ الفانِياتِ . ۲

۰.4380.عنه عليه السلام : حَدُّ الحِكمَةِ الإعْراضُ عَن دارِ الفَناءِ ، و التَّوَلُّهُ بدارِ البَقاءِ . ۳

۰.4381.عنه عليه السلام : مِن الحِكمَةِ أنْ لا تُنازِعَ مَن فَوقَكَ ، و لا تَسْتـذِلَّ مَـن دُونَـكَ ، و لا تَتَعاطـى ما ليسَ في قُدْرَتِكَ ، و لا يُخالِفَ لِسانُكَ قَلبَكَ ، و لا قَولُكَ فِعلَكَ ، و لا تَتَكلّمَ فيما لا تَعلَمُ ، و لا تَتْرُكَ الأمرَ عِندَ الإقْبالِ و تَطْلُبَهُ عِندَ الإدْبارِ . ۴

۰.4382.عنه عليه السلام : و مِن حِكمَتِهِ ـ يَعني المَرءَ ـ عِلمُهُ بنَفْسِهِ . ۵

۰.4383.عنه عليه السلام : و أيُّ كَلِمَةِ حُكْمٍ جامِعَةٍ : أنْ تُحِبَّ للنّاسِ ما تُحِبُّ لنَفْسِكَ ، و تَكْرَهَ لَهُم ما تَكْرَهُ لَها ؟ ! ۶

«هر آينه به لقمان حكمت داديم و گفتيم : خدا را سپاس گوى ؛ زيرا هركه سپاس گويد به سود خود سپاس گفته و هركه ناسپاسى كند، خدا بى نياز و ستودنى است» .

حديث :

۰.4379.امام على عليه السلام : نخستين گام حكمت، وا نهادن لذتهاست و آخرين گام آن، دشمن داشتن هر آنچه فانى مى شود .

۰.4380.امام على عليه السلام : مرز حكمت، روي گرداندن از سراى فانى و دل بستن به سراى جاويد است .

۰.4381.امام على عليه السلام : از حكمت است كه با فرا دست خود نستيزى و در برابر فرو دست، خود را خوار نشمارى و به كارى كه در توان تو نيست نپردازى و زبانت با دلت و گفتارت با كردارت ناسازگار نباشد و درباره آنچه نمى دانى سخن نگويى و وقتى كارى به تو رو مى آورد رهايش نكنى و چون از تو روى گرداند دنبالش نروى .

۰.4382.امام على عليه السلام : و از حكمت آدمى ، خود شناسى اوست.

۰.4383.امام على عليه السلام : چه سخن حكيمانه جامعى است اين سخن كه: آنچه بر خود مى پسندى براى مردم نيز بپسند و آنچه براى خود نمى پسندى براى آنها نيز نپسند!

1.لقمان : ۱۲ .

2.غرر الحكم : ۳۰۵۲ .

3.غرر الحكم : ۴۹۰۰ .

4.غرر الحكم : ۹۴۵۰ .

5.بحار الأنوار : ۷۸ / ۸۱ / ۶۶ .

6.تحف العقول : ۸۱ .

صفحه از 187