هر چند مراتب اهمیت مسائل و احکام و فضایل بر کسی پوشیده نیست، اما این روایات _ که گاه اخلاقی و گاه اجتماعی و یا عبادی‌اند _ در برخی مواقع، در مقایسه با هم، به ظاهر ناسازگار می‌آیند؛ چرا که وقتی اسم تفضیل در موردی به کار رود، بدین معناست که صفتی در آن مورد، نسبت به دیگر اشیا افزون‏‏تر بوده است. و در نتیجه همین معنا، متضمن نوعی اختلاف و گوناگونی در میان روایات تفضیل خواهد بود و این امر خود سؤال‌برانگیز است.
آیا تعدد و تنوع تفضیل‎ها در مجموعه‏‏ای از اخبار، موجب تعارض آنها ‏‏با
یکدیگر نمی‏‏شود؟ برون رفت از ناسازگاری ابتدایی و رفع تعارض روایات چگونه
میسر است؟
اهتمام به رفع تعارض از احادیث اهل بیت علیهم السلام ، از دیرباز مطمح نظر حدیث پژوهان بوده است و در این خصوص تلاش‏‏های قابل ستایشی از سوی بزرگان حدیث پژوه انجام پذیرفته است. اما توجه به نقش «اسم تفضیل» در ایجاد اختلاف، نکته قابل تأملی است که کمتر بدان پرداخته شده است^۱

مراد از روایات تفضیل

منظور، دسته‏‏ای از روایات است که یکی از واژگان اسم تفضیل مانند: افضل، احب، خیر، اعظم و مانند آن را به کار گرفته و به نوعی برتری و فضیلت را القا می‎نمایند. افزون بر این، «اخبار تفضیل» به آن دسته از روایات که به نوعی، برتری و فضیلت را برسانند، هر چند مشتمل بر الفاظ تفضیل نباشند هم، اطلاق می‏‏شود.
در این پژوهش، تنها رابطه سی و سه روایت با یکدیگر، سنجیده می‏‏شود و در حقیقت، آنچه از نظر می‏‏گذرد، نمونه‏‏ای از روایات به ظاهر ناسازگار در اصول الکافی است. این تعداد از احادیث، تحت عناوین مختلف، مورد واکاوی‏‏های‏‏ فقه الحدیثی قرار گرفته و پس از بررسی‏‏های ضروری، برخی از عناوین _ که به دلیل تداخل مفهومی یا مصداقی، نیازمند سنجش میزان سازگاری یا ناسازگاری بوده‌اند، البته فارغ از جنبه‏‏های ضعف و قوت سندی _ مورد تأمل قرار می‏‏گیرند. اما ابتدا مناسب است فهرستی از موضوعاتی که از تفضیل آنها ‏‏سخن به میان آمده، ارائه شود: