1. احاديث گردآوري شده در آن مشهور نباشد؛
2. روايات آن داراي مضمون و حکمي ناآشنا باشد؛
3. حکم در آن روايات استثنا و تبصره محسوب شود؛
4. رواياتي که مؤلّف در آخر تأليف خود به آنها دسترسي پيدا کرده است.
آن گاه مينويسد:
کتابهاي نوادري که ما از آنها اطلاع پيدا کرده‌ايم، نزديک به دويست مورد است.۱
بنا به عقيده يکي از محققان، کتب نوادر شامل احاديثي غير مشهور بوده‌اند، اما اين کتابها نيز دقيقاً باب بندي شده بود.۲ با توجه به تنها نمونه باقي مانده از کتب نوادر _ که نوادر احمد بن محمد بن عيسي اشعري است و تنها دو بخش از آن باقي مانده است؛ يکي کتاب المتعه و ديگري مقدار اندکي از احاديث مربوط به کتاب البيع _ اين نظريه تقويت ميگردد.
اما در باره کتاب نوادر الحکمه محمد بن احمد بن يحيي بايد گفت که اين اثر، کتابي است که امروزه از آن نسخهاي در دست نيست و تنها از متون تاريخي و رجالي ميتوان به نکاتي در باره اين کتاب دست يافت.
_ نجاشي در باره اين کتاب مينويسد:
هو کتاب حسن کبير.۳
_ نوادرالحکمة در بر دارنده 22 کتاب به شرح ذيل بوده است: كتاب التوحيد، كتاب الوضوء، كتاب الصلاة، كتاب الزكاة، كتاب الصوم، كتاب الحج، كتاب النكاح، كتاب الطلاق، كتاب الأنبياء، كتاب مناقب الرجال، كتاب فضل العرب، كتاب فضل العربية و العجمية، كتاب الوصايا و الصدقة، كتاب النحل و الهبة، كتاب السكني، كتاب الأوقات، كتاب الفرائض، كتاب الأيمان و النذور و الكفارات، كتاب العتق و التدبير و الولاء و المكاتب و أمهات الأولاد، كتاب الحدود و الديات، كتاب الشهادات، كتاب القضايا و الأحكام، العدد اثنان و عشرون كتاباً.۴
1.. الذریعه، ج۲۴، ص۳۱۵.
2.. «جزوه تاریخ حدیث دکتر احمد پاکتچی».
3.. رجال النجاشی، ص۳۴۹.
4.. الفهرست، ص۲۲۱.
