نوآوری در نخستین همایش ملی حدیث رضوی

بی شک یکی از بهترین راهکارهای انتقال مفاهیم در هر جامعه ای ارائه محتوای آن مفاهیم به زبان داستان است و از آنجایی که در عصر حاضر پیشرفت و سرعت حرف اول را می زند، این انتقال پیام باید در قالب جملات و داستانهای کوتاه در اختیار مخاطبان قرار گیرد. از این رو مسئولین برگزاری نخستین همایش ملی حدیث رضوی در یک حرکت جدید، بخش ادبیات داستانی و داستانک نگاری با موضوع احادیث رضوی را در برنامه-های این همایش قرار داده اند.
برای کسب اطلاعات بیشتر گفتگویی با آقای مظفر سالاری رییس انجمن داستان دفتر تبلیغات حوزه علمیه قم ترتیب داده ایم که می خوانید.
ـ به نظر می رسد در عرصه ادبیات داستانی يا همان داستانك نگاری فعالیت های جديدي درحال شکل گیری است و با توجه به این که یکی از بخش های همایش ملی حدیث رضوی (ع)، بخش داستانک است بفرماييد چه ضرورتی سبب شد تا چنین بخشی در همایش پیش بینی و برنامه ریزی شود؟
همانطور که مستحضرید، در تمامی زمانها داستان از اهمیت ویژه ای برخوردار بوده و هست. چرا که مخاطبان عام با پیگیری ماجراهای اتفاق افتاده در داستان با آن همراه می-شوند. حتی خداوند هم در قرآن برای تبیین مفاهیم و معارف مختلف از داستان استفاده می فرمایند و همچنین جایگاه بی بدیل داستان در فرهنگ غنی ما ایرانی ها غیرقابل انکار است. به همین دلیل رسانه های مختلف با بهره گیری از داستان ها و تولید فیلم ها و نمایش نامه ها سعی در جذب مخاطبان عام می کنند.
ـ لطفا ویژگی های داستان ـ به ویژه در آموزه های دینی ـ را تبیین فرمایید؟ همچنیین چرایی اهتمام همایش حدیث رضوی به داستان نگاری را نیز بیان فرمایید.
کشورهای مختلف به اقتضاي فرهنگ و مبانی فکری شان از داستان استفاده مي‌كنند. از ويژگي‌هاي داستان اين است كه شما مي‌توانيد در فضاي آن داستان قرار بگيريد و يك شخصيت را خوب بشناسيد و با شخصيت همزادپنداري كنيد و همپاي تحولي كه آن شخصيت پيدا مي‌كند شما هم به طور ناخودآگاه متحول ‌شويد يعني يك تزكيه و تعالي وجود دارد كه از زمان ارسطو به آن اشاره شده است. لذا الآن يكي از بحث‌هاي خيلي جدي‌اي كه در روان‌شناسي مطرح است داستان‌درماني است يعني با خواندن داستان در جمع کسانی که مشكلات عاطفي و رواني دارند بیماری شان را درمان مي‌كنند که نشان دهنده نقش و جایگاه تأثیر داستان در جامعه است و از آن جایی که هدف از تأسیس مؤسسه علمی ـ فرهنگی دارالحدیث ترویج و تبیین مبانی و اصول دین اسلام بر پایه احادیث ائمه و علمای بزرگ دین اسلام است و این جشنواره هم با موضوع امام رضا (ع) برگزار خواهد شد، در كنار همه‌ي برنامه‌هاي زيبايي كه دارد يكي از برنامه‌هايش اين است که روايت‌هايي كه پتانسيل و ظرفيت داستاني دارند به فراخوان گذاشته شود تا به وسيله‌ي نويسندگان و حتي عامه‌ي مردم كه با نوشتن داستان غریبه نیستند انشاءالله تبديل به داستان‌هاي مفيد و زيبايي شود. شما وقتي كه داستان خوب توليد كرديد علاوه بر اينكه تبديل به كتاب مي‌شود و خودش موضوعيت دارد و خوانده مي‌شود و كاركرد‌هاي مثبت خودش را دارد بعد هم آن ظرفيت را به وجود مي‌آورد كه تبديل به انيميشن، فيلم، نمايشنامه و امثال اينها شود كه به هر حال این حركت، حركت مباركي است و ما براي مسئولين مربوطه آرزوي توفيق داريم.
ـ آيا در گذشته به غير از جشنواره‌هاي ادبي با اين رويكرد جشنواره‌هايي بودند كه در زمینه ادبیات داستانی و داستانک فعاليت كرده باشند؟
در گذشته جشنواره‌هايي بود كه با هدف ترویج معارف قرآن و حديث برگزار شد از جمله جشنواره‌ي هنر آسماني و جشنواره‌ي اشراق. اما به نظرم مي‌رسد با اين گستردگي و با اين تمركز برگزار نشده است و پیش بینی می شود نتايج این فعالیت ها دو سال بعد بيشتر آشكار مي‌شود و در واقع امسال گام نخست است و گام‌هاي دوم و سوم يقيناً بهتر برداشته خواهد شد.
ـ برگرديم به همايش ملي حديث رضوي، بفرماييد اين بخش در اين جشنواره با چه كيفيتي برگزار می شود؟
يقيناً در اين جشنواره و در اين فراخوان استاندارد‌ها و شاخصه‌ها مدنظر ما هست كه هر داستاني كه بيشتر به اين مختصات و شاخصه‌ها نزديك باشد امكان گزينش بيشتري خواهد داشت. مرحله بعدي از جمله اينكه بايد حتماً اين داستان‌ها زبان داستاني و ساختار داستاني داشته باشند و بايد از عناصر داستاني به خوبي بهره گيرند و به ويژه طرح خوب و شخصيت‌پردازي مناسب و همينطور فضاسازي جذاب داشته باشد.
كاركرد اين داستان‌ها بايد به گونه‌اي باشد كه حديث و روايتي كه مبناي كار قرار دارد تأثير كامل خودش را روي مخاطب بگذارد، فرم و محتوا بايد هم‌سو و يگانه باشد و اينطور نیست كه فقط محتوا اهمیت داشته باشد و از فرم ادبي و هنري خالي باشد و یا بالعکس.
ـ داستان ها باید برای چه رده های سنی نوشته شوند؟
داستان ها مخصوص یک رده سنی خاص نیستند و در همه رده های سنی از جمله کودکان و نوجوانان و بزرگسالان در جشنواره شرکت داده می شوند و داستانهای هر رده سنی در بخش مختص خود ارزیابی و داوری خواهند شد.
ـ داستان ها از نظر ساختاری بايد در چه قالب‌هايي باشد؟
تنها ملاكي كه الآن مطرح مي‌كنيم ـ كه تا حدي دست داستان‌نويس را باز مي‌گذارد ـ اين است كه بيشتر از ۱۵۰۰ كلمه نباشد، حال اگر هر چه كمتر از اين باشد به شرطي كه داستان باشد و از حالت داستاني خارج نشود و تبديل به حكايت و خلاصه‌ي داستان نشود مورد قبول است. لذا اگر كسي بتواند تمام مختصاتي كه ما گفتيم را رعايت كند و در عين حال داستانش از اين ۱۵۰۰ كلمه كمتر هم باشد يقيناً اولويت بيشتري خواهد داشت.
ـ در رابطه با زمان فراخوان، مهلت ارسال و داوری آثار توضیح دهید؟
فراخوان بخش ادبیات داستانی از ابتدای اردیبهشت آغاز شده و تا پایان اردیبهشت ماه ادامه خواهد داشت، محققان و نویسندگان تا پانزدهم مرداد ماه فرصت دارند تا آثار خود را ارسال کنند و ارزیابی و داوری آثار از ابتدای مرداد ماه آغاز می شود و به مدت یک ماه ادامه می یابد. جشنواره ملی امام رضا هم شهریور ماه همزمان با دهه کرامت برگزار می-شود. و سعی می شود امکان انتشار آثار برگزیده فراهم شود و از صاحبان آثار نیز با جوایز نفیس تجلیل خواهد شد.