نقش منابع مکتوب در انتقال میراث حدیثی شیعه بررسی شد

به گزارش پایگاه حدیث نت، حجت الاسلام و المسلمین«احسان سرخه ای» ، مدرس حوزه و دانشگاه در این نشست به تبیین بسترهای انتقال حدیث پرداخت و گفت: محدثان برای انتقال حدیث، دو روش انتقال گزارش ها  به صورت نقل شفاهی و نقل مکتوب اهتمام ورزیده اند.

وی افزود: میراث حدیثی شیعه در بستر انتقال مکتوب متمرکز بوده و با توجه به وجود شواهد و قرائن می توان اثبات نمود که بستر اساسی نقل میراث حدیثی شیعه دست نوشته ها و آثار مکتوب بوده است.

حجت الاسلام و المسلمین سرخه ای، با یادآوری تعریف حدیث گفت: حدیث، در اصطلاح به قول و فعل امام معصوم  گفته می شود اما از زاویه دیگر می توان گفت، حدیث یا روایت یک گزارش از واقعه ای است تاریخی. به عبارت دیگر ما زمانی که در مورد حدیث بحث می کنیم از یک واقعه تاریخی که در بازه زمانی خاصی رخ داده صحبت می کنیم. واقعه ای با محتوایی مقدس که از اهمیت بسیاری زیادی برخوردار است. البته برای انتقال و اعتبار سنجی این واقعه مانند هر واقعه تاریخی دیگر باید  تلاش نمود.

پژوهشگر گروه رجال پژوهشکده علوم و معارف حدیث اظهار داشت: بسیاری از راویان از ابتدا به نوشتن احادیث شنیده شده از ائمه (ع) اقدام می نمودند. برخی از راویانی نیز آن را به صورت شفاهی منتقل می کردند اما با فاصله ای کوتاه از انتقال آن، متن شفاهی به متن مکتوب تبدیل می شد و از آنجا به بعد سیر انتقال را از طریق متون نوشتاری طی می کرد.عضو هیئت علمی گروه قرآن پژوهی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه به سیر تالیف و تجمیع متون حدیثی پرداخت و تاکید کرد: بررسی تاریخ حدیث شیعه نشان می دهد جدای از تک نگاری ها، جامع نگارهایی از متون حدیثی نیز مطرح بوده است. قدیمی ترین کتاب جامعی که گزارشی از آن در دست داریم، کتاب عبیدالله بن علی الحلبی است. این کتاب شهرت پیدا کرده است و بر اساس گزارش نجاشی، امام صادق (ع) از دیدن این کتاب خشنود شده اند.

حجت الاسلام و المسلمین سرخه ای در ادامه به آسیب های وارد بر نقل مکتوب اشاره کرد و ابراز داشت: تصحیف در متن و سند، اضمار، تعلیق و تحویل در سند حدیث از جمله آثار رویکرد به نقل مکتوب بوده است که در پاره ای موارد مشکلاتی را به وجود آورده است. وی در ادامه به ذکر نمونه هایی از این مشکلات اشاره کرد.

گفتنی است، پیش از سخنان حجت الاسلام و المسلمین سرخه ای، حجت الاسلام و المسلمین احسانی فر، پژوهشگر گروه منابع حدیثی و آموزش های کارگاهی پژوهشکده علوم و معارف حدیث گزارشی از پژوهش های صورت گرفته ارائه کرد.

یادآوری می شود، نشست «نقش منابع مکتوب در انتقال میراث حدیثی شیعه» از سلسله نشست های دانش تخریج، به همت گروه منابع حدیثی و آموزش های کارگاهی پژوهشکده علوم ومعارف حدیث روز چهار شنبه ۲۲ خرداد ماه در تالار پژوهش مؤسسه علمی ـ فرهنگی دارالحدیث برگزار شد.