بررسي تطبيقي معراج پيامبر صلي الله عليه وآله و عروج عيسي عليه السلام - صفحه 146

زمان معراج

در باره زمان معراج، اقوال فراوانی وجود دارد: یک سال قبل از بعثت ۱، دو سال بعد از بعثت،۲ سال سوم بعثت،۳ سال دهم بعثت ۴، هیجده ماه قبل از هجرت،۵ یک سال قبل از هجرت ۶ و شش ماه پیش از هجرت.۷ گروهی دیگر ۸ معتقدند نماز‏های پنج‌گانه در بیت المقدس و در شب معراج _ که شانزده ماه قبل از هجرت بود _ واجب شد.
با توجه به برخی شواهد می‌توان تاریخ معراج را حدس زد:
اسراء قبل از وفات ابوطالب۹ بوده است.۱۰ و در روایتی آمده است که جبرئیل هنگام بازگشت از معراج به پیامبر صلی الله علیه وآله عرض کرد که تقاضا دارم از طرف خدا و من، به خدیجه سلام برسانید ۱۱. پس معراج، قبل از وفات ابوطالب و خدیجه، قبل از سال 11 و12 بعثت بوده است ۱۲.
بر اساس روایاتی ماده اولیه نطفه حضرت زهرا علیها السلام در شب معراج عرضه شد۱۳ و طبق نظر مشهور نزد عالمان شیعه، فاطمه علیها السلام سال پنجم بعثت به دنیا آمد ۱۴. پس اسراء و معراج بیش از نه ماه قبل از آن تاریخ صورت گرفته است؛ یعنی حدود سال‏های سوم یا چهارم بعثت اتفاق افتاده است.

مکان معراج

مفسران در باره محل وقوع این حادثه اختلاف نظر دارند. با توجه به روایات، برخی۱۵ معتقدند

1.تفسیر كبیر، ج۲۰، ص۱۴۷

2.. به نقل از ابن عباس (بحار الانوار، ج۱۸، ص۳۸۱؛ المیزان فی تفسیر القرآن، ج‏۱۳، ص۳۱).

3.. در روایتی از امیرالمؤمنین (بحار الانوار، ج۱۸، ص۳۷۹، ح۸۵؛ المیزان فی تفسیر القرآن، ج‏۱۳، ص۳۱؛ سیره صحیح پیامبر بزرگ اسلام، ص۳۳۵).

4.فروغ ابدیت، ج۱، ص۳۸۴ _ ۳۸۵

5.. از ابن سعد و ابن عساکر، از ابی بکر بن عبدالله نقل شده است (الدرالمنثور، ج۵، ص۱۸۳).

6.مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج‏۶، ص۶۱۱

7.. بحار الانوار، ج۱۸، ص۳۸۰، به نقل از سدی.

8.. وفات ابوطالب در سال دهم بعثت بوده است (تاریخ تحلیل اسلام، ص۶۴).

9.. زیرا در برخی روایات آمده است که ابو طالب، در آن شب پیامبر را نیافت. پس به اتفاق خاندان هاشم، به مسجد رفت و در کنار حجرالاسود شمشیر خود را کشید و فرمان داد تا آنان نیز شمشیرهایشان را از غلاف بیرون آورند و بعد رو به قریش گفت: اگر او را نمی‌یافتم، همه شما را می‌کشتم (بحار الانوار، ج۱۸، ص۳۸۴).

10.بحار الانوار، ج۱۸، ص۳۸۵

11.سیره صحیح پیامبر بزرگ اسلام، ص۳۳۹

12.. نور الثقلین، ج۴، ص۱۴۸، ح۴۹؛ بحار الانوار، ج۱۸، ص۳۶۴، ح۶۸.

13.سیره صحیح پیامبر بزرگ اسلام، ص۳۳۶؛ بانوی بانوان، ص۶۱

14.. الدر المنثور، ج۵، ص۱۸۱.

صفحه از 172