بررسي تطبيقي معراج پيامبر صلي الله عليه وآله و عروج عيسي عليه السلام - صفحه 148

بیت‌المقدس بوده است و دلیلی ندارد آیه را تأویل کنیم ۱.

وسیله معراج

در روایات از وسیله معراج با تعابیر مختلفی یاد شده است:

الف) نوعی لانه پرنده

در روایتی از پیامبر صلی الله علیه وآله به این وسیله اشاره شده است ۲، اما چگونگی این وسیله برای ما مشخص نیست؛ در ضمن در این گونه روایات سخن از عروج به آسمان‌ها نیست و از ۴۴1۴ پیامبر سخن رفته که با پیامبر صلی الله علیه وآله نماز خواندند، اما در روایات دیگر، هفتاد و... نقل شده است ۳. پس در صورت صحت، این روایت را مربوط به معراجی دیگر می‌دانیم.

ب) رفرف

در برخی از روایات۴ از رفرف یاد شده است. رفرف در لغت نیز به معنای نوعی فرش یا رو‌فرش سبز رنگ است که در اختیار حضرت قرار گرفت ۵.

ج) براق

بیشتر روایات۶ از وسیله معراج با عنوان «براق» یاد کرده‌اند. براق از ماده «ب‌ ر ‌ق» مشتق می‌شود؛ به دلیل حرکت آن که مانند برق حرکتی تند و سریع دارد ۷. برخی نیز دلیل این اشتقاق را نور بسیار قوی آن می‌دانند که مانند برق است ۸.
خصوصیاتی عجیب برای آن در روایات۹ بیان شده است. در برخی از روایات۱۰ نیز او را حیوانی ازحیوانات بهشت می‌داند که به اذن خدا می‌تواند همه عالم را در یک سیر حرکت کند. پس می‌توان نتیجه گرفت که براق ماهیتی غیر زمینی دارد و از عالم دیگر است که در قالب زمینی نمودار شده است.

1.المیزان فی تفسیر القرآن، ج‏۱۳، ص۳۱

2.بحار الانوار، ج۱۸، ص۳۱۷، ح۳۲

3.همان، ص۳۳۴

4.. بحار الانوار، ج۱۸، ص۳۹۵، ح۱۰۰.

5.لسان‌العرب، ج۵، ص۲۷۲

6.. الصافی، ج۳، ص۱۶۷؛ بحار الانوار، ج۱۸، ص۳۱۹؛ تفسیر القمی، ج۲، ص۳۱۳.

7.لسان‌العرب، ج۱، ص۳۸۲؛ مجمع البحرین، ج۵، ص۱۳۸

8.همان

9.. مجمع البیان، ج۶، ص۳۹۵؛ بحار الانوار، ج۱۸، ص۳۷۵ و ۳۸۱ (كه صدر روایات یكی نیست)؛ المیزان، ج۱۳، ص۲۷.

10.. عیون اخبار الرضا علیه السلام، ج۲، ص۲۳ باب ۲۱، ح۴۹؛ بحار الانوار، ج۱۸، ص۳۱۶، ح۲۹؛ الصافی، ج۳، ص۱۶۷، ح۲؛ نور الثقلین، ج۴، ص۱۱۸، ح۱۳.

صفحه از 172