هـ) معراج روحانی و جسمانی
آخرین دیدگاه، روحانی و جسمانی بودن معراج است. مهمترین دلیل برای اثبات این نظر، واژه «عبد» در آیه (سُبْحَانَ الَّذِی أَسْری بِعَبْدِهِ...) است. این نکته را بیشتر عالمان دینی۱ بیان کرده‌اند و نظریه صحیح در میان نظریات همین است.
برخی از عبارت «...و عرجت بروحه الی السماء» در دعای ندبه به اشتباه افتاده‌‌اند، اما «باء» در اینجا باء سببیه است، یعنی به سبب روح و همراه بودن بدن با روح عروج کرد و به همراه نیروی روحانیت به معراج رفت ۲. همچنین در قرآن نیز «بعبده» آمده است، نه «بروحه».
زمانی‌که عبد در باره انسان به کار می‌رود، مجموعه روح و جسم، مد نظر است.۳ پس به کاربردن عبد در آیه مورد بحث به این معناست که پیامبر صلی الله علیه وآله با روح و جسم خویش به این سفر رفتند.
با استفاه از روایات نیز می‌توان این دیدگاه را به اثبات رساند. شرح این سفر با تمام جزئیات و نیز وجود آن اتفاقات و برخوردی که با کاروان داشته‌اند، خوردن آب و... در روایات،۴ همچنین چگونگی پرسش و پاسخ‌هایی که بین قریش و پیامبر رد و بدل شده، دلیلی بر معراج روحانی و جسمانی است.
هدف معراج
در قرآن و روایات هدف معراج تبیین شده است که به بررسی آنها می‌پردازیم:
الف) هدف معراج در قرآن
خداوند در دو آیه (سُبْحَانَ الَّذِی أَسْری بِعَبْدِهِ لَيْلًا مِّنَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ إِلی الْمَسْجِدِ الْأَقْصَا الَّذِی بَارَكْنَا حَوْلَهُ لِنرُِيَهُ مِنْ ءَايَاتِنَا...)۵ و (و لَقَدْ رَای مِنْ ءَايَاتِ رَبِّهِ الْكُبری)۶ هدف معراج را بیان می‌کند. در آیه اول، هدف نمایاندن و نشان دادن آثار و نشانه‌هایی از خداوند و در آیه بعد، مشاهده آیات بزرگ الهی هدف معراج بیان شده است.
1.. شیخ طوسی (التبیان، ج۶، ص۴۴۶؛ ج۹، ص۴۲۴)، آیة الله قزوینی (رجعت و معراج، ص۵۵).
2.رجعت و معراج، ص۵۳
3.. جن/۱۹: «وَ أَنَّهُ لمََّا قَامَ عَبْدُ اللَّهِ یدْعُوهُ كاَدُواْ یكُونُونَ عَلَیهِ لِبَدًا»؛ علق/۹ـ۱۰: «أَ رَءَیتَ الَّذِی ینهَْی* عَبْدًا إِذَا صَلی» (منشور جاوید، ج۶، ص۱۷۷).
4.مجمع البیان، ج۶، ص۳۹۵؛ بحار الانوار، ج۱۸، ص۳۷۵، ح۸۱. البته موضوع شكسته شدن دست یكی از شتران در روایت دیگری نیز آمده است (بحار الانوار، ج۱۸، ص۳۳۳، ح۳۶).
5.اسراء/۱
6.نجم/۱۸
