من تو را میمیرانم؛ میراندن در خواب و در خواب تو را به آسمان میبرم ۱. اما نحویان میگویند «واو» در اینجا ترتیب را نمیرساند. پس در آیه تقدیم و تأخیر است که تقدیر آیه این گونه میشود: «من تو را به آسمان بلند میکنم و بعد از فرود آمدن به زمین میمیرانم» ۲.
بررسی نظریات
اگر مقصود «میراندن» باشد، تنها روح او بعد از مرگ بالا میرود. پس این «توفی» تنها شامل روح میشود؛ اما خطاب به عیسی علیه السلام است؛ موجودی توأم با روح ۳ و چون کشتن عیسی علیه السلام و به دار آویختن او به طور کلی در قرآن تکذیب شده، پس با توجه به ظاهر آیهای۴ از قرآن عیسی علیه السلام زنده است و نخواهد مرد تا زمانیکه تمام اهل کتاب به او ایمان آورند. بنا بر این، توفی عیسی علیه السلام به معنای گرفتن و نجات از دست یهود است ۵
رفعت عیسی علیه السلام
خداوند او را پس از توفی تنزل نمیدهد، بلکه ترقی و رفعت میبخشد و او را در جوار قرب خویش مصون و محفوظ میدارد.
در دو آیه (...وَ رَافِعُک إِلیَّ...)۶، (بَل رَّفَعَهُ اللَّهُ إِلَيْهِ...)۷ رفع عیسی علیه السلام بیان شده، نه درجه، نام یا عمل صالح او ۸.
مقید شدن «رَافِعُكَ» به قید «الی» نشان میدهد که مراد از این رفع، رفع معنوی است، نه رفع صوری و جسمی؛ زیرا خداوند در مکانی بالا نیست که عیسی علیه السلام را به طرف خود بالا ببرد ۹. نکته دیگر، این که «رَافِعُک إِلی» به معنای این است که تو را از همه درجات بالا میبرم و به خود نزدیک میکنم که این نشانه قرب کامل است ۱۰، به خصوص اگر منظور توفی، قبض روح باشد، رفع معنوی مد نظر است؛ یعنی ترفیع درجه و تقرب به خداست و چه بسا مقصود از رفع عیسی علیه السلام بالا بردن روح و جسم عیسای زنده به آسمان باشد؛ زیرا ظاهر آیه این را میرساند ۱۱
بررسی نظریات
حال به بررسی دیدگاه¬ها میپردازیم تا نظر صحیح را بیابیم.
در آیه (...يَا عِيسی إِنیِ مُتَوَفِّيک وَ رَافِعُک إِلی...)۱۲، خطاب به عیسی علیه السلام است و عیسی نام موجودی خارجی است که از جسم و روح تشکیل شده است. علاوه بر این، ضمیر در آیه
1.همان
2.منشور جاوید، ج۱۲، ص۴۰۵
3.نساء/۱۵۹
4.المیزان فی تفسیر القرآن، ج۳، ص۲۰۷؛ ج۵، ص۱۳۲
5.آل عمران/۵۵
6.نساء/۱۵۸
7.عیسی علیه السلام پیام آور اسلام، ص۳۰۳ _ ۳۰۴
8.المیزان فی تفسیر القرآن، ج۳، ص۲۰۷
9.تفسیر موضوعی قرآن مجید، ج۷، ص۳۵۴
10.آل عمران/۵۵