این آیات به یک سنت و قانون اجتماعی الهی اشاره دارند که بر اساس آن، فساد و سرکشی جوامع، عذاب و نابودی آنان را در پی دارد؛ گر چه در برخی آیات، عذابهای آسمانی و طبیعی مثل سیل و صاعقه و... به عنوان کیفر جوامع فاسد و سرکش و ستمگر مطرح شده، اما این آیات سوره اسراء بیانگر این نکته هستند که عذاب الهی میتواند سلطه دادن دشمنان یک ملت بر آنان باشد؛ کیفری که دامن پیامبرزادگانی چون یهود را گرفت. اطلاعات تاریخی در باره لشکرکشی بخت النصر با اشارات این آیات در سختگیری مهاجمان بر یهود و جست و جوی خانه به خانه سرزمینشان و ورود به مکان مقدس آنها، هماهنگ است و تأییدی است بر درستی انطباق این آیات بر داستان بخت النصر از سوی مفسران. افزون بر این، با سیاست تربیتی قرآن در پرداختن به ماجراهای تاریخی به منظور عبرت گیری و ارشاد نیز همسویی دارد.
ماجرای مرگ صد ساله عزیر
آیه دیگری که نزد برخی مفسران ۱ بر این داستان اشاره دارد، آیه 2۵9 سوره بقره است که ماجرای مرگ صد ساله عزیر را پس از دیدن جنازههای کشتار بخت النصر وخرابیهای بیت المقدس بیان میکند:
أَوْ كاَلَّذِی مَرَّ عَلی قَرْيَةٍ وَ هی خَاوِيَةٌ عَلی عُرُوشِهَا قَالَ أَنی يُحی هَذِهِ اللَّهُ بَعْدَ مَوْتِهَا فَأَمَاتَهُ اللَّهُ مِاْئَةَ عَامٍ ثُمَّ بَعَثَهُ قَالَ كَمْ لَبِثْتَ قَالَ لَبِثْتُ يَوْمًا أَوْ بَعْضَ يَوْمٍ قَالَ بَل لَّبِثْتَ مِاْئَةَ عَامٍ فَانظُرْ إِلی طَعَامِک وَ شَرَابِک لَمْ يَتَسَنَّهْ وَ انظُرْ إِلی حِمَارِک وَ لِنَجْعَلَک ءَايَةً للنَّاسِ وَ انظُرْ إِلی الْعِظَامِ كَيْفَ نُنشِزُهَا ثُمَّ نَكْسُوهَا لَحْمًا فَلَمَّا تَبَينََ لَهُ قَالَ أَعْلَمُ أَنَّ اللَّهَ عَلی كُلِّ شیْءٍ قَدِيرٌ؛
يا همانند كسی كه از كنار يک آبادی (ويران شده) عبور كرد، در حالی كه ديوارهای آن، به روی سقفها فرو ريخته بود، (و اجساد و استخوانهای اهل آن، در هر سو پراكنده بود. او با خود) گفت: «چگونه خدا اينها را پس از مرگ، زنده میكند»؟! (در اين هنگام،) خدا او را يكصد سال ميراند. سپس زنده كرد و به او گفت: «چقدر درنگ كردی»؟ گفت: «يک روز يا بخشی از يک روز». فرمود: «نه، بلكه يكصد سال درنگ كردی! نگاه كن به غذا و نوشيدنی خود (كه همراه داشنی، با گذشت سالها) هيچ گونه تغيير نيافته است! (خدایی كه يک چنين مواد فاسدشدنی را در طول اين مدت، حفظ كرده، بر همه چيز قادر است!) ولی به الاغ خود نگاه كن (كه چگونه از هم متلاشی شده! اين زنده شدن تو پس از مرگ، هم برای اطمينان خاطر توست، و هم) برای این که تو را نشانهایی برای مردم (در مورد معاد) قرار دهيم. (اكنون) به استخوانها (ی مركب سواری خود نگاه كن كه چگونه آنها را برداشته، به هم پيوند میدهيم، و گوشت بر آن میپوشانيم»! هنگامی كه (اين حقايق) بر او آشكار شد، گفت: «میدانم خدا بر هر كاری توانا است».
1.تفسير القمي، ج۱، ص۸۷؛ سعد السعود للنفوس منضود، ص۱۱۸؛ جامع البيان في تفسير القرآن، ج۳، ص۲۱؛ الدر المنثور في تفسير المأثور، ج۱، ص۳۳۲