این تطبیق، دست کم، با آگاهی بنی اسرائیل از «لشکرکشی دشمن در آینده و نابودی بیت المقدس» _ که در برخی روایات ۱ و نقلهای تاریخی آمده _ سازگاری ندارد؛ چرا که در این آیه تصریح شده که این عذاب و مجازات الهی از آنجا كه باور نمیكردند و نمیدانستند، به سراغشان آمد؛ مگر آن که بگوییم آنان گمان نمیکردند این دشمن ویرانگر از منطقه بابل باشد.
ماجرای عداوت یهود با جبرئیل
آیه دیگری که با ماجرای بخت النصر مرتبط دانسته شده،۲ آیات 97 و 98 سوره بقره است:
قُلْ مَنْ كانَ عَدُوًّا لِجِبْرِيلَ فَإِنَّهُ نَزَّلَهُ عَلی قَلْبِک بِإِذْنِ اللَّهِ مُصَدِّقاً لِما بَيْنَ يَدَيْهِ وَ هُدی وَ بُشْری لِلْمُؤْمِنِينَ * مَنْ كانَ عَدُوًّا للهِ وَ مَلائِكَتِهِ وَ رُسُلِهِ وَ جِبْرِيلَ وَ مِيكالَ فَإِنَّ اللَّهَ عَدُوٌّ لِلْكافِرِينَ؛(آنها میگويند: «چون فرشتهای كه وحی را بر تو نازل میكند، جبرئيل است، و ما با جبرئيل دشمن هستيم، به تو ايمان نمیآوريم!») بگو: «كسی كه دشمن جبرئيل باشد (در حقيقت دشمن خداست) چرا كه او به فرمان خدا، قرآن را بر قلب تو نازل كرده است، در حالی كه كتب آسمانی پيشين را تصديق میكند و هدايت و بشارت است برای مؤمنان.
با این توضیح که دلیل دشمنی بنی اسرائیل با جبرئیل آن است که وقتی پیامبر زمان آنها، از آینده خطرناک بنی اسرائیل و لشکرکشی دشمنی بیرحم، بر آنان آگاه شد، بنی اسرائیل فردی را برای پیدا کردن او گماردند، اما او پس از دسترسی به این دشمن _ که دوران کودکی خود را سپری میکرد _ نتوانست او را بکشد؛ چرا که جبرئیل با این کار مخالفت کرد و مانع شد. بدین جهت، بنی اسرائیل کینه جبرئیل را به دل گرفتند ۳.
ماجرای مانعین از مساجد خدا
آیه صد و چهارده سوره بقره آیه دیگری است که از نظر برخی4 مفسران چون سدی و قتادة 5 به ماجرای لشکرکشی بخت النصر و ویرانی بیت المقدس، نظر دارد:
وَ مَنْ أَظْلَمُ مِمَّنْ مَنَعَ مَساجِدَ اللَّهِ أَنْ يُذْكَرَ فيهَا اسْمُهُ وَ سَعی في خَرابِها أُولئِک ما كانَ لَهُمْ أَنْ يَدْخُلُوها إِلاَّ خائِفينَ لَهُمْ فِي الدُّنْيا خِزْيٌ وَ لَهُمْ فِي الْآخِرَةِ عَذابٌ عَظيمٌ؛ كيست ستمكارتر از آن كس كه از بردن نام خدا در مساجد او جلوگيری كرد و سعی در ويرانی آنها نمود؟! شايسته نيست آنان، جز با ترس و وحشت، وارد اين (كانونهای
1.تفسير القمی، ج۱، ص۸۷
2.. التفسير الإمام العسكري، ص۴۰۷؛ أسباب نزول القرآن، ص۳۴.
3.تفسيرالإمام العسكري، ص۴۴۸، ح ۲۹۶؛ أسباب نزول القرآن، ص۳۴، ح۴۱
4.. زاد المسير في علم التفسير، ج۱، ص۱۰۳.
5.أسباب نزول القرآن، ص۳۹؛ جامع البيان في تفسير القرآن، ج۱، ص۳۹۷؛ الدر المنثور في تفسير المأثور، ج۱، ص۱۰۸