من يذلهم و يقتلهم، فأوحی الله تعالی إلی أرميا: يا أرميا ما بلد انتخبته من بين البلدان و غرست فيه من كرائم الشجر فأخلف، فأنبت خرنوباً، فأخبر أرميا أخيار علماء بني إسرائيل، فقالوا له: راجع ربک ليخبرنا ما معنی هذا المثل، فصام أرميا سبعاً، فأوحی الله إليه: يا أرميا! أما البلد فبيت المقدس و أما ما أنبت فيها فبنو إسرائيل الذين أسكنتهم فيها فعملوا بالمعاصي و غيروا ديني و بدلوا نعمتي كفرا، فبي حلفت لأمتحننهم بفتنة يظل الحكيم فيها حيران و لأسلطن عليهم شر عبادي ولادة و شرهم طعاماً فليسلطن عليهم بالجبرية، فيقتل مقاتليهم و يسبي حريمهم و يخرب ديارهم التي يغترون بها و يلقي حجرهم الذي يفتخرون به علی الناس في المزابل مائة سنة، فأخبر أرميا أحبار بني إسرائيل، فقالوا له: راجع ربك، فقل له: ما ذنب الفقراء و المساكين و الضعفاء، فصام أرميا سبعاً، ثم أكل أكلة فلم يوح إليه شيء ثم صام سبعاً و أكل أكلة و لم يوح إليه شيء ثم صام سبعاً، فأوحی الله إليه: يا أرميا! لتكفن عن هذا أو لأردن وجهک في قفاك، قال: ثم أوحی الله تعالی إليه: قل لهم لأنكم رأيتم المنكر فلم تنكروه، فقال أرميا: رب! أعلمني من هو حنی آتيه و آخذ لنفسي و أهل بيتي منه أماناً قال ائت موضع كذا و كذا، فانظر إلی غلام أشدهم زماناً و أخبثهم ولادة و أضعفهم جسماً و شرهم غذاءً فهو ذلك، فلما وافی نظر إلی جبل من تراب وسط المدينة و إذا دم يغلي وسطه كلما ألقي عليه التراب خرج و هو يغلي، فقال: ما هذا؟ فقالوا: هذا دم نبي كان لله فقتله ملوک بني إسرائيل و دمه يغلي و كلما ألقينا عليه التراب خرج يغلي، فقال بختنصر: لأقتلن بني إسرائيل أبداً حنی يسكن هذا الدم و كان ذلک الدم دم يحیی بن زكريا علیه السلام 1.
نقد و بررسی
این متن با توجه به اشکالات ذیل قابلیت تعارض و مقابله را با متون روایی بالا ندارد و از این رو قابل اعتنا نیست:
_ با مسلمات تاریخی در این باره در تعارض است؛
_ با شیوه قرآن و عترت در نقل داستان در تعارض است؛ چرا که هم بسیار وارد جزئیات شده و هم به اموری پرداخته که از حیث عبرت اندوزی ارزشی ندارند؛ چنان که نقل آنها در فهم ارکان داستان نقشی ندارد؛ مانند گشتن به دنبال بخت النصر _ که کودکی بیش نبوده _ و گرفتن امان نامه که بیشتر داستانسرایی است تا باز گویی یک ماجرای تاریخی عبرت آموز.
_ تفاوت معناداری که با نقل منابع دیگر دارد.
_ تردیدهای موجود در باره ترکیب متن تفسیر القمی که آمیختهای از متنهای دو مؤلف است بر این متن نیز سنگینی میکند.
با توجه به مطالب یاد شده میتوان گفت اعتبار این نقل دست کم در بخش اضافات نسبت به کتاب الزهد و تفسیر العیاشی، خدشهدار است.