د‌. اندیشه‏‏های رجالی و سندشناختی سید بن طاووس

1. شیوه‏ تعامل با روایات در کتب حدیثی سید بن طاووس

الف) روایت از ثقات

وی در کتب حدیثی خود _ که تکمله‏ای بر مصباح شیخ طوسی است _ تنها روایاتی را ذکر می‏کند که یا تماماً در سند آنها ثقات از خواص اصحاب وجود داشته باشند؛ همان گونه که این مطلب را در فلاح السائل بیان می‏دارد:
اعلم أنني أروي فيما أذكر من هذا الكتاب روايات و طريقي إليها من خواص أصحابنا الثقات^۱.
و یا اگر هم در بین آنها شخصی مطعون علیه وجود دارد، به گونه‌ای است که وی دلیلی بر صحت آن روایات در دست دارد:
فإنني ما أذكر إلا ما لي مخرج عنه^۲.
تذکر: اگر چه سید بسیاری از مبانی حدیثی خود را در کتاب فلاح السائل بیان می‏دارد، ولی چنان که پیش‌تر ذکر شد، این کتاب قسمتی از مجموعه تتمات مصباح المتهجد و مهمات في صلاح المتعبد است و از آنجایی که سید خود فلاح السائل را در صدر کتب دیگر این مجموعه یاد می‏کند و در جایی نیز به این که فلاح السائل کتاب اول این مجموعه است، تصریح می‏کند ^۳، به همین دلیل ایشان مبانی اصلی خود را در این کتاب بیان می‏دارد. از طرفی توجه به این نکته ضروری است که این مبانی در تمام ده مجلدی که ذکر شد، جاری است؛ زیرا این مجموعه اجزای کتاب تتمات مصباح المتهجد است و سید این مبانی را برای کتاب تتمات مصباح المتهجد ذکر می‏کند ^۴.

1) عدم طرد روایات افراد مطعون علیهم به طور کلی

چنان که ذکر شد، سید اهتمام دارد که در کتبش روایات موثقان و یا روایاتی که موثوق الصدور هستند را، اگر چه راویان آن ثقه نباشند، روایت کند. نکته قابل ذکر آن که وی مطاعن ذکر شده توسط رجالیان را به طور مطلق نمی‏پذیرد، بلکه برای پذیرش آنها شرایطی را ذکر می‏کند. اقسام طعن در دیدگاه سید دو قسم است:

1. طعن‏‏های آشکار

اگر طعن در چیزی است که در ظاهر راویان بروز دارد، باید یا یقینی باشد و یا قائم مقام یقین باشد؛ یعنی همچون یقین روشن و واضح باشد: