اساتید و شاگردانش نقل روایت کرده یا خیر، قدرت ضبط او و... .^۱
شناخت ارزش قرائن و ارتباطش با توثیق افرادی که در متون رجالی شیعه آمده‌اند‌، حایز اهمیت است. برای این‌که ارزیابی همچون عنوان حجت در نظر گرفته شود، باید مبتنی بر قطع باشد. هرگونه توثیق مبتنی بر ظن محکوم به ردّ و انکار است، زیرا قادر نیست به طور حتم نشان دهد که ارزیابی صحیح درباره راوی انجام گرفته است. از آن‌جا که محققان متأخر نتوانستند مبانی توثیقات متقدم را دقیقاً معین کنند، با تمسک به قرائن امکان یافتند که عدم ابتنای ارزیابی‌های متقدم بر حدس را مسلّم فرض کنند.
بنابراین، حتی اگر گزارش‌های متقدمان، بایسته‌های قطع را برآورده نکنند، این ادعا که متقدمان به شاخصه‌هایی دست‌رسی داشتند که بدان وسیله قادر بودند وثاقت رجال را حس کنند، این امکان را برای شیعه فراهم می‌کند که هر عامل محتملی از ظن را در این ارزیابی‌ها منتفی بداند.^۲ رجالیون شیعه باید از سویی، چالش عدم آگاهی از مبانی ارزیابی‌های متقدم را حل کنند و از سوی دیگر ثابت کنند این ارزیابی‌ها حجتند. این چالش به کمک قرائن، که اثر غیرقابل انکاری در دفع شبهات وارد بر گزارشی دارند، حل شده است. چون متقدمان _ طبق آنچه گفته می‌شود _ به قرائن دست‌رسی داشته‌اند، اظهاراتشان درباره رجال و توثیقات آنان برای متأخران همچون عنوان حجت تلقی می‌شود.

تعارضات در تراجم

بحث از انواع توثیقاتی که امثال شیخ‌طوسی و نجاشی ارائه داده‌اند، درباره تفاوت‌های موجود در ارزیابی‌های آنان، پرسش ایجاد کرده و این احتمال را مطرح می‌کند که در فرآیند توثیقات ایشان ممکن است برخی از حدسیات ایشان دخیل بوده باشد. این رجالیون به‌رغم منابع و قرائنی که در اختیارشان بوده است، اغلب در گفته