جایگاه و حقوق زن انجام داد و تا حدی این تلاش‌ها به نتیجه رسید، لکن پس از رحلت پیامبر صلی الله علیه و آله نوعی بی‌توجهی به مسئله زنان در میان برخی از صحابه به وجود آمد و به تدریج در عصر بنی‌امیه به شدتِ اوج خود رسید. در دوره بنی‌امیه، اعتبار و منزلت پیشین زن عرب در عصر پیامبر صلی الله علیه و آله ، در سایه استفاده‌های ابزاری از زن به خاطر مطامع دنیوی، به فراموشی سپرده شد.
در زمینه فقه جزائی می‌توان به مقاله جالبی در بررسی پیشینه فرهنگی رجم فرد زناکار _ از مسائل فقه جزائی _ با عنوان «ابن‌قتیبه و میمون‌ها۱ » اشاره کرد که مورد توجه مایکل کوک۲ ، از خاورشناسان حدیث‌پژوه معاصر، قرار گرفته است. موضوع این مقاله، بررسی فقه‌الحدیثی روایتی مربوط به زنای حیوانات و انجام حکم رجم از سوی میمون‌ها است؛ موضوع این روایتِ گزارش‌شده در کتاب تأویل مختلف‌الحدیث ابن‌قتیبه، داستانی است که مطابق آن گروهی از میمون‌ها، یک میمون مؤنثِ زناکاری را سنگسار می‌کنند. راوی داستان _ که خود شاهد وقوع آن بوده است _ زمان آن را پیش از اسلام گفته است. کوک، مقاله خود را تفسیری درازدامن بر متن این حدیث کوتاه از تأویل مختلف‌الحدیث، خوانده است. وی پیش از این‌که به سراغ داستان میمون‌ها برود، درون‌مایه آن را از منظر عقلانی تحلیل کرده و عوام‌گرایی و ساده‌اندیشی برخی از مسلمانان را، زمینه‌ساز زایش و بالندگی چنین احادیثی در فرهنگ اسلامی دانسته است. بررسی ریشه‌های تاریخی باورهای مذهبی دوره آغازین اسلام، نقش خردورزی و نقل‌گرایی در زایش باورها و پندارهای فرهنگی و مواجهه اسلام نخستین، پیشامدرن و میانه با پدیده اختلاف باورهای فرهنگی رایج در جامعه، از مباحث مقدماتی مقاله وی به شمار می‌آید. نویسنده در ادامه، عصر ابن‌قتیبه را از لحاظ فرهنگی، اعتقادی و حدیثی مورد تحلیل قرار داده و به سراغ زمینه‌های نفوذ داستان گزاف، اسطوره و خرافات در باورهای عمومی رفته است و داستان سنگسار میمون در روایت ابن‌قتیبه را نماد نفوذ باورهای عمومی در حدیث دانسته است. بررسی آرای ابن‌قتیبه و دیگر
1.. STUDIA ISLAMICA، No ۸۹، pp ۴۳-۷۴.
2.. Michael Cook.
او استاد دانشگاه پریسنتون امریکا، پژوهش‌گر تاریخ و فرهنگ اسلامی و مؤلف چندین كتاب و مقاله در حوزه حدیث است.
