برنامه‌ مطالعاتي «حديث‌خواني روشمند» - صفحه 13

منزل چهارم، صفات‌الشیعه

منزل چهارم، مطالعه کتاب صفات‌الشیعه۱ شیخ صدوق۲ است. صفات‌الشیعه کتابی ساده و مناسب و دربردارنده مباحث بسیار مهمی ‌است. این اثر دارای 71 روایت بوده و برنامه زندگی برای شیعیان است. از این ‏رو، احادیثِ اوصافِ شیعه راهبردی و کاربردی است و مسئولیت‏های شیعه بودن را آشکار می‏نماید.

وادی دوم: متن متوسط، درک متوسط

وادی دوم، یعنی آن که باید یک مرحله بالاتر رفت. متن روایات در این مرحله به سادگی مرحله اول نیست، درک و فهم فراگیران باید بالاتر برود. با گذراندن مرحله اول و صرف حداقل صد ساعت برای مطالعه حدیث، طلاب، اجمالاً حدیث‌خوان شده‌اند و در حدیث‌خوانی مهارت ابتدایی پیدا کرده‌اند. در این وادی دیگر مطالعه ساده نیست، باید مقداری دقیق‌تر کار کرد و به معنای احادیث، بیشتر دقت کرد. البته این مرحله کار گسترده نمی‌خواهد و درک هم باید درک متوسطی باشد تا کم کم در مراحل دیگر به درک عمیق رسید.

منزل پنجم، نهج‌البلاغه (حکمت‌ها)

منزل اول از وادی دوم، حکمت‌های کتاب نهج‌البلاغه۳ و بررسی و مقایسه واژگانی است که در ترجمه‌ها آمده است. نهج‌البلاغه دارای سه قسمت است: خطبه‌ها، نامه‌ها، حکمت‌ها. ترتیب خواندن و مطالعه در این طرح، بر عکس چینش مرحوم سید رضی خواهد بود و ابتدا از قسمت حکمت‌ها شروع می‌شود. متون حکمت‌ها نیز گوناگون

1.. صفات‌الشیعه، اثر شیخ صدوق، ابو جعفر محمد بن علی بن حسین بن بابویه قمی(۳۰۵- ۳۸۱ق) در بردارنده روایات ائمه علیهم السلام در باره صفات و ویژگی‏های شیعه و این كه شیعیان محمد و آل محمد علیهم السلام چه خصوصیت‏هایی را باید دارا باشند تا شیعیان حقیقی آن بزرگواران باشند، است.

2.. شیخ صدوق، حدود سیصد کتاب و رساله داشته است که از این سیصد کتاب فقط شانزده کتاب ایشان در اختیار ماست؛ یعنی حدود پنج درصد کتاب‌ها و نوشته‌های ایشان به دست ما رسیده است و ۹۵ درصد آنها متأسفانه در گذر تاریخ از دست رفته است. البته بسیاری از طلبه‌ها حتی با این معدود آثار بر جای مانده نیز _ که از منابع حدیثی شیعه به شمار می‌روند _ به درستی آشنا نیستند.

3.. نهج‌البلاغه نگاشته سید رضی (۳۵۹-۴۰۶ق) مشهورترین کتاب شیعی نزد غیر شیعیان است؛ یعنی اگر از غیر شیعه‌ها یا با کسانی که با کتاب‌های اصلی حدیثی ما آشنا نیستند، بخواهیم که یک کتاب از کتب شیعیان را نام ببرند، به نهج البلاغه اشاره می‌کنند. و ضمناً تأثیرگذار‌ترین کتاب حدیثی شیعه، بر جامعه غیر شیعه هم است. مطالب آن، آن قدر زیباست که معمولاً افراد را جذب می‌کند.

صفحه از 29