برنامه‌ مطالعاتي «حديث‌خواني روشمند» - صفحه 26

مراجعه کرد.۱

منزل بیست‌ونهم، البلدالامین و اقبال‌الاعمال

در برنامه منزل بیست‌ونهم، دو کتاب از سید ابن طاووس (589-666ق) گنجانده شده است: البلدالامین و اقبال‌الاعمال. اگر کسی بخواهد عرفان شیعی را تصور کند، بالاترین مرتبه عرفان شیعی در مناجات‌های امامان متجلی شده است و مرحوم سید ابن طاووس هم زیباترین این متون را در این دو کتاب، بویژه اقبال الاعمال آورده است. در این منزل باید مناجات‌های کتاب اقبال‌الاعمال، بویژه مناجات شعبانیه مطالعه شود.

منزل سی‌ام، بحارالانوار (کتاب العقل و کتاب التوحید)

در منزل سی‌ام، «کتاب العقل» و «کتاب التوحید» بحارالانوار مطالعه شود؛ یعنی مجلدات اولیه کتاب همراه با توضیحات علامه مجلسی و نقد مرحوم علامه طباطبایی دیده شود. اگر کسی بخواهد این سیر را ادامه بدهد، باید نقد نقد آن را هم ببیند؛ مثلاً مقاله‌های سید محمد خامنه‌ای و سید جلال آشتیانی را در نقد حواشی علامه طباطبایی بخواند. نقدی نیز آقای ملکی بر نقد آقای آشتیانی نوشته است. باید در این مرحله همه نقد‌ها در کنار هم قرارگیرد و حدیث پژوه _ که از توان بالایی در فهم حدیث برخوردار شده است _ همه دیدگاه‌ها را ناقدانه بررسی کند. یک پژوهشگر باید بداند که نسبت به دیدگاه هیچ کس، جز معصومان علیهم السلام نباید خضوع تام داشت. علامه مجلسی _ که بزرگ‌ترین محدث شیعی است _ دیدگاهی دارد، اما علامه طباطبایی آن را نقد کرده‌ است. دیگران هم دیدگاه علامه طباطبایی را نقد کرده‌اند. این حالت انتقادی بسیار بجاست و یکی از سرمایه‌های علمی به شمار می‌آید. در دوره‌ای که علامه طباطبایی حواشی خود را می‌نوشت، افرادی اعتراض کردند و آ‌ن حاشیه‌ها را اهانت به علامه مجلسی تلقی کرده و مانع نگاشتن آنها شدند. الان حواشی علامه طباطبایی _ که

1.. ملا صدرا به عنوان بزرگ‌ترین عالم عقل‌گرای ما در تاریخ تشیع، پانصد حدیث عقلی اول کتاب الکافی را شرح کرده است، و شروح دیگر هم ناظر به کتاب ملا صدرا ست؛ یعنی شرح ملا صالح مازندرانی و مرآة‌العقول، با توجه به سخنان ملا صدرا نگاشته شده است.

صفحه از 29