رمضان؛ ماه تعالی، توفیقی که باید آن را حفظ کرد

به گزارش پایگاه حدیث نت، حجت الاسلام و المسلمین علی راد مدرس دانشگاه قرآن و حدیث، روز چهارشنبه ۱۹ تیرماه در مراسم تواصی به حق مؤسسه دارالحدیث، گفت: تعالی از اسم تغییر است، و تغییر از منظر اخلاقی در مباحث عرفانی تعریف می شود نوعی تغییر است و وضعیت فعلی سالک، کسی که در این سیر سلوک می‌کند از وضعیت فعلی به یک وضعیت مطلوب تبدیل می شود، یعنی تبدیل وضعیت موجود به یک وضعیت بهتر و برتر.
وی اظهار داشت: واقعیت اینست که رمضان المبارک به هدف تعالی از این جنس در میان عبادات ما گنجانده شده و هدف اینست که انشاء‌الله با سپری شدن این ماه به یک تعالی و علوّ برسیم، به تعبیر دعای شریف که می‌فرماید به یک انقطاعی برسیم و بتوانیم به رحمت والای خداوند تبارک و تعالی برسیم.
این استادیار دانشگاه ادامه داد: یکی از ملاک‌های حرمت و شرافت این ماه نزول قرآن کریم در این ماه مبارک است فرصت را در این ماه مبارک غنیمت بشمریم و به لحاظ کمّی و کیفی با قرآن انس بگیریم، حتّی از لحاظ قرائت و لفظی، توجه به ظاهر آیات هم تأثیر دارد و انسان را جذب می‌کند، این یک ویژگی است.
حجت‌الاسلام راد، تصریح کرد: اگر بخواهیم از قرآن یک نسخه شفابخشی بگیریم بایستی به سان یک مریض به ساحت قرآن برویم و از آن به عنوان طبیب شفا بخواهیم. قرآن کلام الله است،«إِنَّ اللّه تَعالى جَمیلٌ یُحِبُّ الجَمالَ»، یعنی وقتی در ماه مبارک قرآن می‌خوانیم و خسته می‌شویم، یا حالمان چندان تغییر پیدا نمی‌کند به این معناست که هنوز به روزنه‌ی زیبایی‌های قرآن نزدیک نشدیم، وقتی خداوند خودش زیباست جمیل است، سخنش هم زیباست، ما بایستی این زیبایی‌ها را ببینیم، استشمام کنیم هدف از قرائت همین است، هدف از تفسیر همین است که واقعاً‌ما قرآنی و زیبا شویم، اما اخذ این شفا یا دیدن این زیبایی ها به این راحتی نیست.
این پژوهشگر و محقق در خصوص ظرفیت قرآن کریم به قصیده ایی از سنايی اشاره کرد و اظهار داشت: ایشان در این شعر قرآن را به یک عروس تشبیه می‌کند:
عروس حضرت قرآن نقاب آنگه بر اندازد که دار الملک ایمان را مجرّد بیند از غوغا
یعنی شما وقتی می‌روید در آستان قرآن کریم واقعاً باید در حالت سکون و تسلیم قرآن باشید، بگوئید من مریضم و آمدم از تو شفا بگیرم، که دار الملک ایمان را مجرد بیند از غوغا.
عجب نبود که از قرآن نصیبت نیست جز نقشی که از خورشید جز گرمی نیابد چشم نابینا
وی در توصیف این قصیده بیان داشت: به نابینا بگوئید اکنون آفتاب هست یا نه؟ می‌گوید من حس می‌کنم، گرمایی به چشمان من می رسد، آفتاب وجود دارد ولی این آفتاب کجاست؟ چه رنگی‌ است؟ زیرا نمی‌بیند. پژوهشگر علوم قرآنی عنوان کرد: ماه مبارک رمضان مقدمه‌ای است که ما بینایی ویژه‌ی درک زیبایی‌های قرآن را انشاء الله پیدا کنیم. وقتی سراغ قرآن می‌رویم و از تغییر و تعالی از او سؤال می‌کنیم قرآن کریم در آیه یازده سوره رعد یک قانونی را مطرح می‌کند، یک قاعده و سنت الهی را مطرح می‌کند و می‌فرماید: «اِنَّ اللّهَ لا یُغَیِّرُ ما بِقَومٍ حَتّیَ یُغَیِّروا ما بِاَنفُسِهِم». یکی از سنن الهی چه در جامعه و چه در افراد اینست که خداوند تبارک و تعالی خود اقدام ابتدایی برای تغییر یک فرد نمی‌کند، إن الله لا یغیّر ما بقومٍ، مگر اینکه خود آن فرد یا جامعه ارائه‌ی تغییر کند، ارائه‌ی تعالی کند و اقدام به تعالی کند، هم ارائه را داشته باشد و هم اقدام را داشته باشد، حتّی یغیّر ما بأنفسهم، مگر اینکه آنها خودشان را تغییر بدهند، اگر اراده و اقدام تغییر شد. عضو هیأت علمی دانشگاه قرآن و حدیث اظهار داشت: امداد الهی می‌آید، پس در آیات قرآنی اگر ما بخواهیم از آن یک قانون بگیریم،‌ باید بگوئیم تعالی انسان مشروط است به اراده و اقدام ما، یعنی ما باید بخواهیم و صرف خواستن هم کافی نیست بلکه باید اقدام کنیم. این اقدام و اراده را قرآن کریم در سایر آیاتش اینگونه تبیین می‌کند که از او به عنوان شرایط تغییر و تعالی یاد می‌کنیم، برخی از این شرایط یک شرایط شناختی، معرفتی، علمی و نظری است که بایستی فرد به لحاظ بینشی و نگرشی و معرفتی آنها ر اصلاح کند، بعضی هم از جنس عمل و اقدام هستند؛ اوّلین شرط شناختی تغییر و تعالی یک علم است، علم به اینکه این دنیا دار ابتلاست، این دنیا محل آزمون است، حتی همین روزه‌ای که ما می‌گیریم به نوعی ابتلاست، مریضی، صحت، پست ما، همسر، پول ما و هر چه که داریم ابتلاست، غفلت از اینکه این دنیا دار ابتلا هست شما را از ادامه‌ی روند تعالی و تغییر باز می‌دارد. چون مواجهه شما در صورتی که بدانید الآن موقعیتی که قرار دارید برایتان آزمون است یا آزمون نیست متفاوت است، نکته‌ی اول در تعالی اینست که ما بدانیم هر روز ما ابتلاست و دنیا دار ابتلاست.
قرآن کریم در آیه هفتم سوره کهف می‌فرماید«إِنَّا جَعَلْنَا مَا عَلَى الأَرْضِ زِينَةً لَهَا لِنَبْلُوَهُمْ أَيُّهُمْ أَحْسَنُ عَمَلاً» یعنی ما هر آنچه که روی زمین قرار دادیم زینت زمین است، می‌فرماید هر آنچه که روی زمین است زینتش قرار بدهیم تا شما را بیازماییم که کدام یک از شما نیکوکارترین هستید، بهترین عمل را در آن موقعیت انجام می‌دهید، این یک شرط شناختی است.
حجت‌الاسلام والمسلمین راد ادامه داد: دومین شرط شناختی که از جنس معرفت و بینش است اسمش را گذاشتند چشم ناظر، مرحوم امام رحمت الله علیه هم بارها تکرار می‌کردند «ألَم يَعلَم بأنَّ اللهَ يَري» (علق/۱۴) خدا تو را می‌بیند، این دومین شرط شناختی است که ما آگاهی داشته باشیم که خدا ما را می‌بیند، تأدب کنیم.
وی افزود: در احوالات محقق اردبیلی آوردند ایشان وقتی نجف مشرف بودند پا دراز نمی‌کردند حتّی در خواب، گفتند شما چرا این کار را می‌کنید؟ گفتند من در محضر علی بن ابیطالب هستم، حالا این توصیه به عموم نیست و در استعداد عموم هم نیست، حالا در ماه مبارک رمضان لنز این چشم ناظر خیلی ظریف می‌شود، اینها اهمّ شرایط شناختی و علمی است.
حجت الاسلام والمسلمین راد به بخش دیگری از شرایط تعالی اشاره کرد و گفت: سعی صالح، یکی از ارکان تعالی است، قرآن کریم می‌فرماید صرف بینش و نگرش و ایمان کافی نیست شما باید اهل اقدام هم باشید باید عمل کنید، اگر به دنبال تعالی هستید، اگر به دنبال تغییر وضعیت مطلوب هستید و تجربه‌ی آن لذت‌های معنوی این ماه مبارک هستید بایستی اقدام کنید، در آیه ۳۹ سوره نجم آمده است«وَأَن لَّيْسَ لِلْإِنسَانِ إِلَّا مَا سَعَى» می‌گوید شما ببینید به اندازه‌ی سعی‌تان پاداش داده می‌شود، هر مقدار تلاش کنید به همان مقدار لذت معنوی این ماه را درک می‌کنید، همچنین در سوره اسراء آيه ۱۹ می‌فرماید «وَ مَنْ اَرادَ الآخِرَةَ وَسَعی لَها سَعْيَها وَ هُوَ مَؤْمِنٌ فَاوُلئِكَ كانَ سَعْيُهُمْ مَشْكُوراً» یعنی: و کسی که آخرت را بخواهد و در حالی که مؤمن است برای آخرت درخور کوششی در خور حال ان انجام دهد، پس چنین کسانی سعیشان مورد قبول وپاداش خواهد بود.
گفتنی است، مراسم تواصی به حق هر هفته، روز چهارشنبه بعد از نماز ظهر و عصر به همت معاونت فرهنگی، ارتباطات و امور بین‌الملل مؤسسه علمی ـ فرهنگی دارالحدیث برگزار می‌شود.
این هفته نیز، مراسم تواصی به حق با سخنرانی حجت الاسلام والمسلمین علی راد، وبا حضور پژوهشگران پژوهشگاه قرآن و حدیث، دست اندرکاران و دانشجویان دانشگاه قرآن و حدیث و کارمندان در نماز خانه این مؤسسه برگزار شد.